Związek Walki Zbrojnej Armia Krajowa w obwodzie Tomaszów Lubelski. Relacje, wspomnienia, opracowania, dokumenty

[PRODUCENT]

Opracowanie i słowo wstępne: Ireneusz Caban

Rok wydania: 1999

Ilość stron: 419

Oprawa: miękka

Format: 14,5 cm x 21,0 cm

"Tomaszowski obwód Armii Krajowej, wschodzący w skład Inspektoratu Rejonowego "Zamość", jak cała Zamojszczyzna, miał na okupowanych ziemiach polskich swoją wyraźnie zaznaczoną specyfikę. Wydarzenia na tym tym terenie miały wymiar ponadregionalny i skupiały uwagę nie tylko kierowniczych ośrodków dyspozycji wojskowej i politycznej, ale także dużych odłamów polskiego społeczeństwa.

We wrześniu 1939 r. Armia Polska stoczyła pod Tomaszowem Lubelskim jedną z największych bitew z Wehrmachtem. Niemal nazajutrz po jej zakończeniu teren ten, w wyniku porozumienia zaborców, został zajęty przez Armię Czerwoną. Krótkotrwała okupacja radziecka zaznaczyła się w pamięci miejscowej ludności polskiej wieloma okrucieństwami i zbrodniami (...)

W miarę upływu lat pojawił się tu nowy, groźny przeciwnik - nacjonalizm ukraiński. Szczególne skomplikowanie sytuacji z tego powodu nastąpiło od lutego 1944 r., co spowodowane było zaostrzeniem się konfliktu polsko-ukraińskiego, a przede wszystkim uderzeniem zgrupowań UPA na wschodnie tereny powiatu tomaszowskiego i hrubieszowskiego. Przez kilka miesięcy 1944 r., obok frontu polsko-niemieckiego, istniał tu regularny front polsko-ukraiński, a Armia Krajowa została zmuszona do skupienia głównej uwagi, nie na przygotowaniach do ostatecznej rozprawy z okupantem niemieckim w formie powstania powszechnego lub "Burzy" - jak to było na innych terenach - ale na obronie i ochronie polskiej ludności, mordowanej bestialsko przez ukraińskich nacjonalistów."

(fragment Słowa Wstępnego)

Spis treści:

Słowo wstępne  /5

Jan Sierleczko - Rejon I  /9

Zenon Jachymek - Rejon II  /17

Bronisław Bochenek - Rejon III /21

Zenon Jachymek - Rejon IV  /24

Marian Warda - Rejon V  /27

Władysław Kulaszyński - Rejon VI  /36

Zenon Jachymek - Rejon VII  /38

Władysław Surowiec - Służba saperska  /47

Janina Uklejówna-Kloss - Wojskowa Służba Kobiet w obwodzie  /51

Irena Chojnacka - Kronika WSK 7 rejonu (fragmenty)  /59

Józef Nowak - Placówka AK Tarnoszyn  /69

Marian Warda - Moja działalność w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej  /72

Karol Kostecki - Konspiracja na terenie Narolszczyzny (Wrzesień 1939 - lipiec 1944)  /95

Władysław Pardus-Bartosiński - Obozy leśne AK obwodu tomaszowskiego w Puszczy Solskiej  /107

"Drużyna Wschodnia" (Krótki rys historyczny)  /112

Mieczysław Berezecki - Grupa bojowa z lasu Dąbrowa  /117

Wacław Kaszucki - Żandarmeria polowa AK obwodu Tomaszów  /121

Mieczysław Berezecki - Nasz sąsiad (Obóz żydowski  w Puszczy Solskiej w 1943 r.)  /123

Eugeniusz Wiśniewski - Fragmenty dziennika (I)  /124

Zenon Jachymek - ODB w obronie wysiedlanej ludności  /133

Eugeniusz Wiśniewski - Fragmenty dziennika (II)  /143

Eugeniusz Wiśniewski - Rok 1943  /156

Zenon Jachymek - Akcja na posterunek policji ukraińskiej w Poturzynie (1 marca 1943 r.)  /163

Zenon Jachymek - Walka z UPA w Poturzynie, Wasylowie Małym, Radostowie, Kościaszynie, Suszowie i Liskach (24 lutego 1944 r.)  /169

Zenon Jachymek - Sahryń  /173

Zenon Jachymek - Akcja na Wasylów Wielki  /184

Zenon Jachymek - Sytuacja i niektóre akcje bojowe na odcinku wschodnim - przeciwukraińskim (Luty - Czerwiec 1944 r.)   /189

Leokadia Lipowska-Planeta - Tragiczny transport /214

Piotr Kosoń - Kompania "Telatyn" w walce z UPA w Wielką Niedzielę  /217

Maria Mazurek - Z pamiętnika sanitariuszki "Dorczyn"  /221

Helena Miłaczewska - Pod Rzeczycą  /228

Zenon Jachymek - Obrona Łaszczowa (14 czerwca 1944 r.)  /231

Franciszek Bednarski  - Ostatnie tygodnie (Czerwiec - lipiec 1944 r.) /238

Bogumiła Sobecka - Wkraczamy do Tomaszowa  /241

Marian Kulik - Tragiczny epilog  /244

Aneksy:

1. Powiat tomaszowski pod okupacją sowiecką (Niektóre fakty)  /252

2. Zbrodnie ukraińskich nacjonalistów na ludności polskiej południowo-wschodnich terenów pow. tomaszowskiego /259

3. Ostatnie półrocze Armii Krajowej w obwodzie w dokumentach  /290

4. Wykaz (niepełny) żołnierzy Oddziałów Dywersji Bojowej oraz VII rejonu AK obwodu Tomaszów Lubelski  /319

5. Wykaz (niepełny) internowanych w obozach na terenie ZSRR z obwodu AK Tomaszów Lubelski  /360

Indeks nazwisk i pseudonimów  /373