PROFI-LIBRIS MARCIN BADOCHA

tel. 609 733 659

na allegro od 2006 roku

ponad 20 000 udanych transakcji

ZABYTKI WOJEWÓDZTWA ZIELONOGÓRSKIEGO

Stanisław Kowalski

• Lubuskie Towarzystwo Naukowe, 1987
• Oprawa twarda 
• Stron: 262 + 35 ilustracji
• Stan: bardzo dobry, dedykacja

Publikacja niniejsza jest drugim wydaniem Zabytków Środkowego Nadodrza (Zielona Góra 1976), przepracowanym i uzupełnionym. Pominięto w niej te części tekstu, które dotyczyły terenów włączonych w 1975 roku do nowych województw — gorzowskiego, legnickiego i leszczyńskiego, uzupełniono zaś opisem zabytków regionu wolsztyńsko-zbąszyńskiego, przypadłego województwu zielonogórskiemu. Oprócz korekty terytorialnej, w przypadku pewnej części obiektów poszerzony został ich opis. Zadecydowały o tym ivyniki badań, które w minionym dziesięcioleciu znacznie pogłębiły, a niekiedy zweryfikowały naszą wiedzę o zabytkach województwa. W katalogu znalazło się więcej budowli pochodzących z drugiej połowy XIX i początku XX wieku. Lakoniczność informacji o architekturze tego czasu wynika z niepełnego jeszcze jej rozeznania. Obszerniej niż w poprzednim wydaniu omówione zostały liczne na terenie województwa parki podworskie, obecnie mocno zaniedbane, nie pozbawione jednak walorów krajobrazowych i rekreacyjnych.

Część pierwsza stanowi skrócony zarys dziejów architektury omawianego terenu, ujęty w chronologicznym rozwoju od ro-manizmu do secesji. W miarę możliwości, na ile pozwolił syntetyczny charakter opracowania podkreślone zostały historyczne warunki, w jakich kształtowała się sztuka regionu, ze wskazaniem ośrodków i źródeł inspiracji oraz lokalnych odrębności niektórych budowli lub ich zespołów. Część druga jest katalogiem zabytków architektury o skrótowym opisie.

Obszerny materiał rzeczowy zdeterminował zakres opisu obiektów, ograniczonego do najważniejszych informacji dotyczących rodzaju, historii, stylu, układu przestrzennego, bryły oraz detalu i wystroju architektonicznego. W katalogu znalazły się informacje dotyczące wszystkich możliwych do ustalenia twórców — projektantów, budowniczych, sztukatorów, rzeźbiarzy i malarzy. W odniesieniu natomiast do właścicieli obiektów lub ich fundatorów informacje zawężono do postaci wybitniejszych, związanych zresztą zazwyczaj z zabytkami wysokiej klasy. Wez­wanie kościołów wyszczególniono w tych przypadkach, gdy wiąże się ono z tradycją historyczną budowli.

Mniej lub bardziej obszerny opis uzależniony został nie tylko od wartości artystycznych zabytku lecz także od stopnia jego przebadania. Stosunkowo dużo miejsca poświęcono zabytkowym układom przestrzennym, zwracając uwagę na wartości staro­miejskich zespołów urbanistycznych.

Jakkolwiek katlog obejmuje w zasadzie zabytki architektury, to jednak uwzględniono również ciekawsze przykłady malarstwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego, stanowiące wyposażenie zabyt­kowych budowli.

Prowadzone w okresie lat pov:ojennych prace badawcze nad zabytkami omawianego terenu rzuciły w licznych przypadkach zupełnie nowe światło na wiele obiektów i całych zespołów urbanistycznych. Spośród licznej grupy badaczy wymienić nale­ży przede wszystkim Różę Kąsinowską, a także Tadeusza Ko- zaczewskiego i Hannę Golasz Kozaczewską. Wyniki badań, za­równo publikowanych, jak i pozostających w maszynopisach zo­stały uwzględnione tak w ogólnej charakterystyce, jak i w ka­talogu. Poza materiałami z badań, które podano w zamieszczo­nym wykazie bibliograficznym, przy opracowywaniu katalogu korzystano z kartoteki zabytków, znajdującej się w zbiorach Biura Dokumentacji Zabytków w Zielonej Górze.

W obrębie poszczególnych miejscowości zastosowano rzeczowy układ obiektów zgodny z. zasadami polskiego inwentarza zabyt­ków sztuki, opracowanego przez Państwowy Instytut Sztuki.