Dożylna terapia witaminą C Witamina C (kwas L-askorbinowy, jego sól- np. askorbinian sodu lub ester) jest antyoksydantem (hamuje działanie wolnych rodników- czynnik redukujący), pomaga w walce z infekcjami (wiele nowych publikacji temu zaprzecza), wzmaga wchłanianie żelaza, stymuluje leczenie ran i regenerację naczyń krwionośnych, a jej niedobór wywołuje szkorbut. Witamina C odpowiada za syntezę kolagenu (główne białko tkanki łącznej). Na poziomie molekularnym kwas askorbinowy pełni funkcję donora (dawcy) elektronów dla enzymów biorących udział w hydroksylacji reszt proliny i lizyny w trakcie "dojrzewania" kolagenu. Kwas askorbinowy jest pochodną glukozy, z której może być wytwarzany przez komórki wielu zwierząt (np. psy) i roślin. Organizm człowieka nie posiada zdolności do samodzielnej syntezy kwasu askorbinowego, który musi otrzymywać z zewnątrz.

Badania laboratoryjne przeprowadzone na liniach komórkowych i zwierzętach wykazały, że wysokie stężenie witaminy C może hamować rozwój różnych rodzajów nowotworów. Udokumentowano, że witamina C może selektywnie zabijać między innymi komórki nowotworu odbytnicy. Witamina C powoduje utlenianie glutationu (GSH) i powstawanie reaktywnych form tlenu (ang. reactive oxygen species, ROS), które wywołują uszkodzenie DNA i apoptozę (śmierć) komórek. Komórki nowotworu jelita grubego wytwarzają duże ilości enzymu GLUT1- odpowiedzialnego za transport glukozy do wnętrza komórek. To samo białko (GLUT1) może transportować utlenioną formę askorbinianu- w wyniku konkurencji spada wydajność transportu glukozy przez komórkę. Dodatkowo reaktywne formy tlenu mogą inaktywować GLUT1- zahamowanie transportu glukozy. Jednocześnie pokazano, że niektóre formy witaminy C mogą osłabiać lub wzmagać skuteczność chemioterapii. Osiągnięcie wysokiego stężenia witaminy C w organizmie jest możliwe poprzez podanie bezpośrednio do krwioobiegu- za pomocą kroplówki. Badania kliniczne wykazały, że wysokie stężenie witaminy C po podaniu dożylnym powoduje niewiele działań niepożądanych, a maksymalna bezpieczna dawka dla pacjenta bez przeciwskazań wynosi 1,5g/kg. Pacjenci z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, chorobami nerek oraz cierpiący na hemochromatozę powinni unikać dużych dawek witaminy C. Askorbinian podany dożylnie utrzymuje się w krwioobiegu przez 4 godziny, a jego stężenie jest wyże niż po podaniu doustnym. Skuteczność terapii witaminą C u pacjentów chorujących na nowotwory badana jest od około 45 lat, jednak do tej pory witamina C nie została zatwierdzona, jako środek leczniczy na żadną chorobę inną niż szkorbut.

Na co zwrócić szczególną uwagę przy podawaniu witaminy C?

• Askorbinian fałszuje wynik pomiaru większości glukometrów paskowych- ważne dla diabetyków.
• Dożylne podanie witaminy C po posiłku pozwala ograniczyć wahanie poziomu glukozy we krwi.
• Witaminę C w dużym stężeniu najlepiej podawać jest przez port naczyniowy gdyż wysokie stężenie askorbinianu może wywołać stan zapalny żył obwodowych przez, które jest podawany.
• Askorbinian ma właściwości chelatujące, dlatego może obniżać dostępność jonów wapnia i magnezu.
• Wysokie dawki witaminy C mogą zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych.

W jakim roztworze przygotowywana jest kroplówka z witaminy C?

Witamina C (kwas askorbinowy) najczęściej rozcieńczana jest w soli fizjologicznej (0, 9% NaCl). Askorbinian sodu może być rozcieńczany w wodzie a nie soli fizjologicznej- pozwala to nieco ograniczyć ilość kationów sodowych podawanych pacjentowi (100 ml soli fizjologicznej zawiera 0, 9 g NaCl). Zarówno kwas askorbinowy jak i askorbinian sodu w roztworze wodnym występują w postaci zdysocjowanej tzn. w formie anionu askorbinianowego i odpowiednio kationu wodorowego lub sodowego.

Ile trzeba mieć kroplówek żeby wyleczyć chorobę nowotworową?

Witamina C nie jest lekiem przeciwnowotworowym i nie powinna stanowić alternatywy dla konwencjonalnych metod terapeutycznych, ale może być rozważana, jako leczenie wspomagające. Witamina C w terapii skojarzonej może ograniczać cytotoksyczność, wymioty, nudności i poprawiać samopoczucie pacjentów poddawanych chemioterapii lub radioterapii, a dodatkowo może wzmacniać ich układ odpornościowy. Wyniki badań przeprowadzonych na liniach komórkowych lub modelach zwierzęcych wskazują, że stosowanie witaminy C może wzmagać lub niwelować efekt antynowotworowy klasycznych chemioterapeutyków. Brakuje badań klinicznych, które potwierdzałyby skuteczność witaminy C w onkoterapii. Fakt, że kwas askorbinowy lub jego pochodne wykazują działanie przeciwnowotworowe na modelu komórkowym lub zwierzęcym nie oznacza, że witamina C jest skuteczna u ludzi.

Czy witamina C rozpada się pod wpływem światła?

Tak, witamina C jest związkiem światłoczułym i powinna być przechowywana w ciemności. Podczas wlewu nie ma konieczności używania ciemnych drenów i zakrywania kroplówki.

W jakiej temperaturze przechowywać witaminę C?

Witamina C jest stabilna w temperaturze pokojowej.

Askorbinan sodu czy kwas askorbinowy?

Askorbinian sodu to sól sodowa kwasu askorbinowego, która w przemyśle spożywczym wykorzystywana jest, jako środek konserwujący (E301). W organizmie związek ten uwalnia kation sodu. W przypadku dożylnego podawania dużych dawek witaminy C zastosowanie askorbinianu sodu może prowadzić do hipernatremi (nadmiar sodu) i stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Jednocześnie askorbinian sodu jest mniej kwaśną formą witaminy C niż kwas askorbinowy, dlatego jest on mniej drażniący dla naczyń krwionośnych i umożliwia stosowanie większych dawek oraz jest łatwiejszy w przyjmowaniu drogą doustną. Wysokie dawki witaminy C najlepiej podawać przez wkłucie centralne lub port naczyniowy pozwala to uniknąć potencjalnych powikłań w postaci zapalenia żyły obwodowej, przez, którą podawana jest witamina.

O tym, jaka substancja, dawka i forma podania jest najlepsza dla danego pacjenta powinien zadecydować lekarz. Samodzielne stosowanie substancji leczniczych jest niebezpieczne i może stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia. Ten sam preparat, który pomógł jednemu pacjentowi może zaszkodzić drugiemu.

Powyższy artykuł ma charakter przeglądowy i zawiera jedynie ogólne informacje na temat różnych zastosowań i właściwości różnych form witaminy C i nie stanowi samouczka. Ze względu na swoją krótką formę artykuł ten zawiera również wiele uproszczeń. Nie należy przyjmować żadnych leków bez konsultacji z lekarzem gdyż mogą one zaszkodzić.