Symbole religijne w przestrzeni publicznej. Studium problemu obecności symboli religijnych w przestrzeni publicznej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Roman Szewczyk

Wydział Teologii UWM w Olsztynie

Olsztyn 2016

ISBN: 978-83-64129-31-5

liczba stron: 257

oprawa miękka

UWAGA: KSIĄŻKA STAŁA NA PÓŁCE I BYŁA PRZEGLĄDANA PRZEZ KLIENTÓW

.

Spis treści

.

WSTĘP

Rozdział I

Pojęcie i znaczenie symbolu

Pojęcie symbolu w ogólności

Symbol a znak

Symbol rozpatrywany na płaszczyźnie naukowej Rozumienie symbolu w filozofii

Znaczenie symbolu w teologii

Psychologiczne aspekty symbolu

Symbole w socjologii

Rozdział II

Symbole religijne

Symbole religijne

Symbole religii chrześcijańskiej

Krzyż

Ikona

Symbole religii islamskiej

Symbole religii hebrajskiej

Symbole religii sikhijskiej

Strój jako symbol przynależności religijnej

Przepisy prawa kanonicznego

Strój religijny w prawie

Przepisy prawa hebrajskiego

Przepisy prawa Sikh

Rozdział III

Przestrzeń publiczna

Pojęcie przestrzeni publicznej

Religia w przestrzeni publicznej

Przestrzeń publiczna miejscem dialogu społecznego

Rozdział IV

Wolność myśli, sumienia i wyznania w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

Europejska Konwencja Praw Człowieka

Artykuł 9 Konwencji — prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania

Pojęcie wolności religijnej — aspekt przedmiotowy

Wolność myśli

Wolność sumienia

Wolność wyznania

Wolność wyboru i zmiany religii lub przekonań

Uzewnętrznianie przekonań religijnych

Ograniczenia prawa do wolności religijnej

Zakres podmiotowy prawa do wolności myśli, sumienia i wyznania

Rozdział V

Regulacje prawne odnoszące się do obecności symboli religijnych w wybranych państwach europejskich

Państwa posiadające regulacje prawne nakazujące lub zezwalające na obecność symboli religijnych w przestrzeni publicznej

Republika Austrii

Gwarancje konstytucyjne wolności religijnej

Przepisy odnośnie do symboli religijnych

Republika Federalna Niemiec

Gwarancje konstytucyjne wolności religijnej

Przepisy odnośnie do symboli religijnych

Rzeczpospolita Polska

Gwarancje konstytucyjne wolności religijnej

Przepisy odnośnie do symboli religijnych

Konfederacja Szwajcarska

Gwarancje konstytucyjne wolności religijnej

Przepisy odnośnie do symboli religijnych

Republika Włoska

Gwarancje konstytucyjne wolności religijnej

Przepisy odnośnie do symboli religijnych

.

Państwa nie posiadające regulacji prawnych ale dopuszczające obecność symboli religijnych w przestrzeni publicznej

Bułgaria Grecja

Królestwo Hiszpanii

Republika Irlandii

Republika Litwy

Republika Mołdawii

Republika Malty

Republika Rumunii

Republika San Marino

Republika Serbii

Republika Słowacji

Węgry

Wielka Brytania

Republika Turcji

.

Państwa posiadające przepisy zakazujące obecności symboli religijnych w przestrzeni publicznej

Gruzja

Republika Francuska (bez Alzacji i Mozeli)

Republika Macedonii

Rozdział VI

Symbole religijne w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Wolność religijna a swoboda eksponowania — noszenia symboli religijnych przez urzędnika państwowego (nauczyciele, profesorzy)

Dahlab przeciwko Szwajcarii

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzecznie Trybunału — silny symbol religijny

Kufiulmuș przeciwko Turcji

.

Wolność religijna a swoboda eksponowania — noszenia symboli religijnych przez uczniów i studentów

Senay Karaduman przeciwko Turcji

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenia Komisji

Leyla Șahin przeciwko Turcji

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenie Wielkiej Izby — świeckość systemu państwowego

Köse i 93 przeciwko Turcji

Dogru przeciwko Francji oraz Kervanci

Stan faktyczny i stan prawny Dogm

Stan faktyczny i stan prawny Kervanci

Wyrok Trybunału - obowiązek przestrzegania regulaminów szkolnych

Akțas, Bayrak, Gamaleddyn, Ghazal, J. i R, Singh przeciwko Francji

.

Wolność religijna a nakaz eksponowania przez państwo symboli religijnych w szkole

Lautsi przeciwko Włochom

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenie Trybunału - neutralność wyznaniowa edukacji publicznej

Orzeczenie Wielkiej Izby - krzyż jako symbol wartości uniwersalnych i jako symbol pasywny

.

Wolność religijna a nakaz wynikający z religii noszenia symbolu religijnego

X przeciwko Wielkiej Brytanii M. Singh przeciwko Francji

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenie Trybunału bezpieczeństwo publiczne i ochrona porządku publicznego

Phull przeciwko Francji   El Morsli przeciwko Francji S. A.S. przeciwko Francji

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenie Tłybunału - bezpieczeństwo publiczne i ochrona porządku publicznego

Wolność religijna a uzewnętrznianie symbolu religijnego w miejscu pracy

Eweida i Chaplin oraz inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu

Stan faktyczny i prawny skarg

Orzeczenie Trybunału - manifestowanie przekonań religijnych i ich ochrona

.

Wolność religijna a swoboda noszenia strojów religijnych w miejscach publicznych

Arslan i inni przeciwkoTurcji

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenie Trybunału — świeckość państwa a porządek publiczny

.

Wolność religijna a nakaz składania przysięgi na symbole religijne

Buscarini i inni przeciwko San Marino Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenie Wielkiej Izby — uzasadniony cel w społeczeństwie demokratycznym

Alexandridis przeciwko Grecji

Stan faktyczny i prawny skargi

Orzeczenie Trybunału - niedozwolona ingerencja w wolność sumienia jednostki

Rozdział VII

Współczesne próby interpretacji pojęcia i obecności symbolu religijnego w przestrzeni publicznej w Europie i Orzeczeniach ETPCz

Symbole religii chrześcijańskiej

Krzyż symbolem uniwersalnym tradycji Europy

Krzyż jako symbol tożsamości narodowej

Krzyż jako symbol religijny i symbol kulturowy

Księga Pisma Świętego — przysięga jako uroczyste potwierdzenie ślubowanym wartościom

Symbole religii muzułmańskiej

Chusta muzułmańska jako silny symbol religijny

Chusta muzułmańska jako znak sprzeciwiający się świeckości państwa

Chusta muzułmańska jako zagrożenie porządku publicznego w państwie

Symbole religii sikhijskiej

Turban oraz sztylet jako zagrożenie bezpieczeństwa publicznego

.

Zakończenie

Conclusion

Conclusioni generali

.

Wykaz skrótów

Bibliografia

Źródła

Literatura

Encyklopedie, słowniki, leksykony