Święta Łucja – w koronie ze świeczek - piękna porcelanowa figurka inspirowana ilustracjami i obrazami słynnej szwedzkiej malarki Jenny Nystrom Minne, której wyobraźnia w pewnym sensie opowiedziała przy pomocy obrazów Święta Bożego Narodzenia łącząc skandynawskie mity pełne krasnoludków trolli mówiących reniferów z opowieścią o chrześcijańskim Świętym Mikołaju. Dzięki niej sposób obchodzenia Świąt oparty o zwyczaje Wikingów poznała i pokochał cały Świat. A pop kultura uznała tą symbolikę jako podstawowy język symboli Świąt Bożego Narodzenia.
Święta Łucja z niesamowitą historią samej Świętej i wspaniałej tradycji świątecznej, której korzenie sięgają obrzędów Wikingów i Prasłowian…
Dwie figurki:
Św. Łucja wysokość 19,2 cm owal 9,6 x 9 cm
Figirka ma jedną małą wadę- lekko uszczerbiony mały paluszek lewej rączki- łatwy do naprawy- poza tym super...
Obok na aukcji:
Mikołaj wysokość 20,5 cm owal 16,5 x 10,2 cm
Sygnatura Jenny Nyström dokładnie nie wiem w jakiej fabryce produkowane są te piękne figurki jak z dziecięcych snów… Obok imienia i nazwiska mamy również w opisach aukcji Kalmar County Museum. Podejrzewam, że prawa do reprodukcji ma muzeum w rodzinnym mieście autorki Kalmar a figurki powstają na ich zlecenie w niemieckiej fabryce. Najważniejsze, że mamy do czynienia z oryginałem a ceny tych figurek zaczynają się na aukcjach od 100 dolarów w górę – najdroższa jaką znalazłem była wyceniona na 10 000 szwedzkich koron- czyli 5000 zł,
Dzień Świętej Łucji, zwany także Świętem Świętej Łucji, to chrześcijańskie święto obchodzone 13 grudnia. Uroczystość upamiętnia Łucję z Syrakuz, dziewicę męczenniczkę z początku IV wieku podczas prześladowań Dioklecjana, która według legendy przyniosła żywność i pomoc chrześcijanom ukrywającym się w rzymskich katakumbach, nosząc na głowie wieniec zapalony świecami, aby je oświetlić i zostawić jej ręce wolne do niesienia jak największej ilości jedzenia. Jej święto, które przypadło na najkrótszy dzień roku poprzedzającego reformy kalendarza, jest powszechnie obchodzone jako święto światła. Wypada w okresie adwentu, dzień św. Łucji jest postrzegany jako prekursor Świąt Bożego Narodzenia, wskazując na pojawienie się Światła Chrystusa w kalendarzu w Boże Narodzenie.
Najszerzej obchodzony jest Dzień Świętej Łucji w Skandynawii i we Włoszech, z których każdy podkreśla inny aspekt jej historii. W Skandynawii, gdzie Lucy nazywa się Santa Lucia po norwesku i duńsku, a Sankta Lucia po szwedzku, jest przedstawiana jako dama w białej sukni symbolizującej chrzcielną szatę i czerwoną szarfę symbolizującą krew jej męczeństwa, z koroną lub wieńcem świece na głowie.
W Norwegii, Danii, Szwecji i szwedzkojęzycznych regionach Finlandii, gdy śpiewane są pieśni, dziewczęta przebrane za świętą Łucję niosą ciastka i szafranowe bułeczki w procesji, co symbolizuje wniesienie Światła Chrystusa w ciemność świata. Zarówno w kościołach protestanckich, jak i katolickich w procesji uczestniczą również chłopcy, którzy odgrywają różne role związane z Bożym Narodzeniem, np. Św. Szczepana. Mówi się, że obchody Dnia Świętej Łucji pomagają przeżyć zimowe dni bez wystarczającej ilości światła.
Szczególne nabożeństwo do świętej Łucji jest praktykowane we włoskich regionach Lombardii, Emilia-Romagna, Veneto, Friuli Venezia Giulia, Trentino-Alto Adige na północy kraju i na Sycylii na południu, a także w Chorwacji region przybrzeżny Dalmacji. Na Węgrzech iw Chorwacji popularna tradycja w Dzień Świętej Łucji polega na sadzeniu ziaren pszenicy, które do Bożego Narodzenia osiągają wysokość kilku centymetrów, co reprezentuje Narodzenia Jezusa .
Pochodzenie
Napis w Syrakuzach poświęcony Euskii, wspominający dzień św. Łucji jako święto lokalne, pochodzi z IV wieku naszej ery, który głosi: „Euskia, nienaganna, prowadziła dobre i czyste życie przez około 25 lat, umarła w dzień swojej świętej Łucji, tej, dla której nie mogę znaleźć odpowiednich słów pochwały: była chrześcijanką, wierną, samą doskonałością, pełną wdzięku i serdeczności ”. Święto św. Łucji stało się świętem powszechnym Kościoła w VI wieku, upamiętniającym śmierć chrześcijańskiej męczennicy 13 grudnia 304 r. Dzień św. Łucji pojawia się w sakramentarzu Grzegorza, a kościoły chrześcijańskie były poświęcone św. Łucji we Włoszech, a także w Anglii.
Później chrześcijańscy misjonarze przybyli do Skandynawii, aby ewangelizować miejscową ludność, niosąc ze sobą wspomnienie św. Łucji, a ta „historia młodej dziewczyny niosącej światło w ciemnościach bez wątpienia miała wielkie znaczenie dla ludzi, którzy pośród ciemności w grudniu na Morzu Północnym tęskniły za ulgą w cieple i świetle ”. Święta Łucja jest jednym z nielicznych świąt obchodzonych przez przeważnie luterańskich nordyckich - Duńczyków; Szwedzi; Finowie i Norwegowie, ale także w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i we Włoszech. Spekuluje się, że obchody Dnia św. Łucji w samej Skandynawii mogą zachować kilka rdzennych germańskich pogańskich, przedchrześcijańskich elementów zimowych. Niektóre praktyki związane ze Świętem Łucji mogą poprzedzać przyjęcie chrześcijaństwa w tym regionie i podobnie jak większość skandynawskiego folkloru, a nawet religijności, koncentrują się na corocznej walce między światłem a ciemnością. Nordycka obchody święta Św. Łucji została po raz pierwszy poświadczona w średniowieczu i kontynuowana po reformacji protestanckiej w latach dwudziestych i trzydziestych XVI wieku, chociaż współczesne obchody mają dopiero około 200 lat. Prawdopodobnie tradycja zawdzięcza swoją popularność w krajach skandynawskich ekstremalnym zmianom godzin dziennych między porami roku w tym regionie.
Przedchrześcijańskie święto Yule, czyli jól, było najważniejszym świętem w Skandynawii i Europie Północnej. Pierwotnie poświęcone było przesileniu i odrodzeniu się słońca i wiązało się z licznymi praktykami, które pozostają obecne w dzisiejszych obchodach Adwentu i Bożego Narodzenia. Okres Bożego Narodzenia był czasem ucztowania, picia, dawania prezentów i zgromadzeń, ale także okresem świadomości i strachu przed siłami ciemności.
Procesja Świętej Łucji w Szwecji, 2007
W Skandynawii (aż do połowy XVIII wieku) data ta była najdłuższą nocą w roku, zbiegając się z przesileniem zimowym, ze względu na używany wówczas kalendarz juliański .
Chociaż nie dotyczy to naszego obecnego kalendarza gregoriańskiego, rozbieżność wynosząca 8 dni miałaby miejsce w kalendarzu juliańskim w XIV wieku, powodując przesilenie zimowe przypadające 13 grudnia. Wraz z pierwotnym przyjęciem kalendarza gregoriańskiego w XVI wieku rozbieżność wynosiła 10 dni i wzrosła do 11 dni w XVIII wieku, kiedy Skandynawia przyjęła nowy kalendarz, a przesilenie zimowe przypadało 9 grudnia.
Przesilenie zimowe nie jest wyraźnie krótsze niż kilka dni poprzedzających go i następujących po nim i chociaż faktyczna data przesilenia zimowego juliańskiego przypadałaby na 15 lub 14 grudnia w czasie, gdy chrześcijaństwo zostało wprowadzone do Skandynawii, 13 grudnia mógł równie dobrze złożyć w oczach ludzi jako najkrótszy dzień.
Wybór 13 grudnia na dzień świętej Łucji poprzedza jednak błąd ośmiodniowego kalendarza juliańskiego z XIV wieku. Data ta jest poświadczona w przedtrydenckim kalendarzu monastycznym, prawdopodobnie sięgającym najwcześniejszych świadectw jej życia w VI i VII wieku i jest to data używana w całej Europie. Tak więc, podczas gdy świat zmienił się z kalendarza juliańskiego na gregoriański - i tym samym uzyskał nową datę przesilenia zimowego - dzień św. Łucji został utrzymany na 13 grudnia i nie został przeniesiony na 21.
W Cesarstwie Rzymskim 25 grudnia (według kalendarza juliańskiego) obchodzono datę narodzin Słońca, urodziny Sol Invictus, jak widać w chronografii 354 roku. Data ta uważana jest za datę narodzin Słońca. Przesilenie zimowe pierwsi chrześcijanie uważali za prawdopodobną datę narodzin swojego Zbawiciela, ponieważ powszechnie uważano, że świat został stworzony w czasie równonocy wiosennej (przypuszczano, że przypada na to 25 marca), a Chrystus został poczęty w tym dniu, kiedy się narodził 9 miesiące później, w przesilenie zimowe.
Lussi święto pogańskie
Lussinatta, Lussi Night, obchodzono w Szwecji 13 grudnia. Wtedy Lussi, kobieta o złych cechach, jak demon lub wiedźma miała latać w powietrzu ze swoimi wyznawcami, zwanymi Lussiferda. Już samo to może być echem mitu Dzikiego Gonu, zwanego w Skandynawii Oskoreią, występującego w Europie Północnej, Zachodniej i Środkowej.
Pomiędzy Nocą Lussi a Bożym Narodzeniem trolle i złe duchy, w niektórych przypadkach także duchy zmarłych, uaktywniały się. Uważano, że przebywanie poza domem podczas Lussi Night jest szczególnie niebezpieczne. Zgodnie z tradycją dzieci, które robiły psoty, musiały zachować szczególną ostrożność, ponieważ Lussi mógł zejść przez komin i zabrać je, a niektóre prace związane z przygotowaniami do Bożego Narodzenia musiały zostać zakończone, inaczej Lussi przyjdą do ukarać domowników. Tradycja Lussevaki - nie zasnąć przez Lussinatt, aby chronić siebie i dom przed złem, znalazła nowoczesną formę dzięki urządzaniu przyjęć do świtu. Mówiono, że inna grupa duchów przybyła jadąc przez noc wokół samego Yule, podróżując w powietrzu, po lądzie i wodzie.
Niewiele jest dowodów na to, że sama legenda wywodzi się z folkloru północnej Europy, ale podobieństwa w nazwach („Lussi” i „Lucia”) oraz data jej święta, 13 grudnia, sugerują, że mogły istnieć dwie odrębne tradycje które spotkały się podczas uroczystości w Skandynawii. Święta Łucja jest często przedstawiana w sztuce z palmą jako symbolem męczeństwa.
Święta Łucja
Według tradycyjnej opowieści Lucy urodziła się w bogatej i szlacheckiej rodzinie około 283 roku. Jej ojciec był Rzymianinem, ale zmarł, gdy miała pięć lat, pozostawiając Lucy i jej matkę bez opiekuna. Chociaż nie ma źródła e dla jej historii życia istnieją inne niż w hagiografiach, św. Łucja, której imię Łucja odnosi się do „światła” (Lux, Lucis), znana jest jako sycylijska święta, która poniosła smutną śmierć w Syrakuzach na Sycylii, około AD 310. Była pobożną chrześcijanka, która złożyła ślub dziewictwa, jednak jej matka chciała ją wydać za mąż za poganina. Szukała pomocy przy długotrwałej chorobie matki w sanktuarium św. Agaty, kiedy święta ukazała się jej we śnie obok ołtarza. Święta Agata powiedziała Łucji, że choroba zostanie wyleczona przez wiarę, a Lucy zdołała przekonać matkę, by odwołała ślub i przekazała swój posag biednym. Rozwścieczony jej zalotnik zadenuncjował rzymskiemu gubernatorowi, że jest chrześcijanką. Według legendy grożono, że zostanie zabrana do burdelu, jeśli nie wyrzeknie się swoich chrześcijańskich przekonań, ale nie byli w stanie jej wystraszyć w żaden sposób. Nie chciała wyrzec się swojej wiary. W końcu rozwścieczony tłum zaczął znosić materiał na stos na który wciągnięto dziewczynę i podpalono. Łucja jednak nadal odważnie głosiła Ewangelię nie okazując strachu przed śmiercią. Widząc, że jej świadectwo porusza zebrany tłum rzymski żołnierz przebił jej gardło włócznią, aby powstrzymać jej słowa, ale bez skutku. Inny wyłupił jej oczy, próbując zmusić ją do milczenia, ale jej oczy w cudowny sposób zostały przywrócone. Święta Łucja mogła umrzeć tylko wtedy, gdy otrzymała chrześcijańskie ostatnie namaszczenie. Dopiero po jego otrzymaniu odeszła do nieba powodując swoją postawą w męczeństwie masowe nawrócenie wśród swoich prześladowców.
Wedłu innej historii Święta Łucja pomagała chrześcijanom ukrywającym się w katakumbach podczas terroru rzymskiego cesarza Dioklecjana, a żeby zabrać ze sobą jak najwięcej zapasów, musiała mieć wolne ręce. Rozwiązała ten problem, przyczepiając świece do wieńca na głowie.
Włochy
Uroczystości katolickie odbywają się 13 grudnia i maja. Święta Łucja lub Łucja, której nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „lux” oznaczającego światło, wiąże się z tym elementem i wydłużającymi się dniami po przesileniu zimowym.
Św. Łucja jest patronką miasta Syrakuzy (Sycylia). 13 grudnia srebrny posąg św. Łucji zawierający jej relikwie paraduje ulicami miasta wokół katedry w Syrakuzach. Sycylijczycy wspominają legendę, która głosi, że głód skończył się w jej święto, gdy do portu wpłynęły statki załadowane zbożem. Tutaj tradycyjnie 13 grudnia spożywa się pełne ziarna zamiast chleba. Zwykle przybiera ona formę cuccia , dania z gotowanych jagód pszenicy, często mieszanych z ricottą i miodem, a czasem podawanych jako pikantna zupa z fasolą. Co ciekawe podbnie świętuje się te święta na Litwie a potrawa nazywa się kutia.
Święta Łucja jest również popularna wśród dzieci w niektórych regionach północno-wschodnich Włoch, a mianowicie w Trentino, Wschodniej Lombardii (Bergamo, Brescia, Cremona, Lodi i Mantua), częściach Wenecji Euganejskiej (Werona), częściach Emilii-Romanii (Piacenza, Parma). , Reggio Emilia i Bolonia) oraz całe Friuli, gdzie podobno przynosi prezenty dobrym dzieciom, a złym węgiel w nocy z 12 na 13 grudnia. Zgodnie z tradycją przybywa w towarzystwie osła i jego eskorty Castaldo. Dzieci proszone są o zostawienie kawy dla Lucii, marchewki dla osła i kieliszka wina dla Castaldo. Nie wolno im patrzeć, jak Santa Lucia dostarcza te prezenty, w przeciwnym razie rzuci im popiół w oczy, chwilowo je oślepiając.
Chorwacja i Węgry
W Chorwacji, na Węgrzech i w niektórych krajach sąsiednich popularna tradycja w dzień św. Łucji obejmuje sadzenie ziarna pszenicy; obecnie służy to jako symbol nowego życia narodzonego w Betlejem, ze świecą czasami umieszczaną w środku nowej rośliny jako symbol Światła Chrystusa, które przynosi św. Łucja. Ziarna pszenicy sadzi się w okrągłym naczyniu lub płycie gleby, a następnie podlewa. Jeśli sadzarka jest wilgotna, nasiona kiełkują, a pędy są idealnie wysokie na kilka cali do Bożego Narodzenia. Nowe zielone pędy, przypominające o nowym życiu narodzonym w Betlejem, można zawiązać wstążką i umieścić w pobliżu lub pod choinką. W rzeczywistości jest to jedna z wielu pogańskich tradycji występujących w Chorwacji i innych narodów słowiańskich, która kiedyś służyła jako część rytuałów uspokajających ich liczne bóstwa i wróżki, o których w większości zapomniano po ich chrystianizacji. Tradycje takie jak ta uparcie żyją do dziś, bóstwa i pierwotne znaczenia dawno zapomniane, ich znaczenia po prostu zastąpiono bardziej zgodnymi z chrześcijaństwem. Prawdziwym powodem, dla którego pszenica była i jest sadzona tym razem lub w Dniu Świętej Barbary, jest to, że gęstość, kolor i bogactwo pędów przepowiedają nadchodzący plon, a także zwiększą szanse na to jest dobry.
Święta Łucja w Skandynawii
W Szwecji, Danii, Norwegii i Finlandii Lucy (zwana Łucją) jest czczona 13 grudnia podczas ceremonii, podczas której wybiera się dziewczynę, która ma zagrać Łucję. Ubrana w białą suknię z czerwoną szarfą i koroną ze świec na głowie idzie na czele pochodu kobiet, z których każda trzyma świecę. Świece symbolizują ogień, który odmówił odebrania życia św. Łucji, kiedy została skazana na spalenie. Wchodząc do pokoju kobiety śpiewają piosenkę Łucji, do melodii tradycyjnej pieśni neapolitańskiej Santa Lucia; włoskie teksty opisują widok z Santa Lucia w Neapolu, różne skandynawskie teksty są tworzone na tę okazję, opisując światło, z jakim Łucja pokonuje ciemność. Każdy kraj skandynawski ma teksty w swoich ojczystych językach. Po skończeniu tej piosenki orszak śpiewa kolędy lub więcej piosenek o Lucii.
Szwecja
Szwedzkie słowa piosenki neapolitańskiej Santa Lucia tradycyjnie brzmiały albo Natten går tunga fjät (Nocne kroki ciężko), albo Sankta Lucia, ljusklara hägring (Święta Łucja, jasny miraż). Jest też nowoczesna wersja z prostszymi tekstami dla dzieci: Ute är mörkt och kallt (Na zewnątrz, jest ciemno i zimno).
Chociaż dzień św. Łucji nie jest oficjalnym świętem w Szwecji, jest popularnym świętem w Szwecji. Na wielu uniwersytetach studenci organizują duże, formalne przyjęcia, ponieważ jest to ostatnia okazja do wspólnego świętowania, zanim większość studentów wróci do domu na Boże Narodzenie.
Nowoczesna tradycja publicznych procesji w szwedzkich miastach rozpoczęła się w 1927 roku, kiedy gazeta w Sztokholmie wybrała w tym roku oficjalną Lucy dla Sztokholmu. Inicjatywa była następnie śledzona w całym kraju przez lokalną prasę. Obecnie większość miast w Szwecji co roku wyznacza Lucy. Szkoły wybierają Lucy i jej pokojówki spośród uczniów, a narodowa Lucy jest wybierana w ogólnokrajowej telewizji spośród regionalnych zwycięzców. Regionalne Łucje odwiedzają centra handlowe, domy starców i kościoły, śpiewając i rozdając ciasteczka imbirowe (pepparkakor). Księga Rekordów Guinnessa uznała procesję Lucy w Ericsson Globe w Sztokholmie za największą na świecie, z 1200 uczestnikami ze Szkoły Muzycznej Adolfa Fredrika, Stockholms Musikgymnasium i Stockholmläns Blåsarsymfoniker.
W procesji biorą udział chłopcy, którzy odgrywają różne role związane z Bożym Narodzeniem. Niektórzy mogą być ubrani w ten sam rodzaj białej szaty, ale w czapkę w kształcie stożka ozdobioną złotymi gwiazdami, zwaną stjärngossar (gwiezdni chłopcy); niektórzy mogą być przebrani za „tomtenissarów” (elfy Świętego Mikołaja), niosących latarnie; a niektórzy mogą być przebrani za ludzików z piernika. Uczestniczą w śpiewie, a także mają jedną lub dwie własne piosenki, zwykle Staffan Stalledräng, które opowiadają o świętym Szczepanie, pierwszym chrześcijańskim męczenniku, opiekującym się swoimi pięcioma końmi. Niektórzy śledzą „odrodzenie” obchodów Łucji w Szwecji w tradycji niemieckich protestanckich rodzin, w których dziewczęta przebrane za anielskie dzieci chrystusowe rozdają prezenty bożonarodzeniowe. Szwedzki wariant tego ubranego na biało Kindchen Jesus, czyli Christkind, nazywał się Kinken Jes i zaczął pojawiać się w rodzinach z wyższych sfer w XVIII wieku w Wigilię z wieńcem we włosach, rozdając cukierki i ciasta dzieci. Inna teoria głosi, że obchody Lucy wyewoluowały ze starych szwedzkich tradycji „gwiezdnych chłopców” i ubranych na biało aniołów śpiewających kolędy podczas różnych wydarzeń w okresie adwentu i Bożego Narodzenia. W obu przypadkach obecna tradycja pokazywania białej kobiety ze świecami we włosach rano w dzień Lucy rozpoczęła się w okolicach Vänern pod koniec XVIII wieku i powoli rozprzestrzeniła się na inne części kraju w XIX wieku.
Bardzo popularną tradycją bożonarodzeniową jest specjalna pieczona bułka Lussekatt (bułka św. Łucji), robiona z szafranu i używana już w listopadzie.
Od 2008 roku istnieją pewne kontrowersje co do mężczyzn jako Lucy, z jednym mężczyzną, który został wybrany na Lucy w liceum, został zablokowany, a drugi występował razem z kobietą. W innym przypadku sześcioletni chłopiec nie mógł pojawić się z koroną Lucy, ponieważ szkoła stwierdziła, że nie może zagwarantować jego bezpieczeństwa.
Finlandia
Fińskie obchody były historycznie związane ze szwedzką kulturą i szwedzkojęzycznymi Finami. Obserwują „Luciadagen” na tydzień przed przesileniem zimowym. Święta Łucja jest obchodzona jako „latarnia jasności” w najciemniejszej porze roku. Pierwszy zapisy o obchodach św. Łucji w Finlandii pochodzą z 1898 r., a pierwsze duże obchody miały miejsce w 1930 r., kilka lat po spopularyzowaniu obchodów w Szwecji. Fińska św. Łucja jest wybierana od 1949 roku i zostaje koronowana w helsińskiej katedrze. Lokalne St. Lucies są wybierane w prawie każdym miejscu, w którym w Finlandii jest ludność szwedzka. Ludność fińskojęzyczna również ostatnio zaczęła obchodzić uroczystości.
Dania
W Danii Dzień Łucji (Luciadag) obchodzono po raz pierwszy 13 grudnia 1944 r. Tradycja została bezpośrednio przywieziona ze Szwecji z inicjatywy sekretarza Föreningen Nordena Franza Wenda, jako próba „przyniesienia światła w czasie ciemności”. W domyśle miał być biernym protestem przeciwko okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej, ale od tamtej pory jest tradycją.
Chociaż tradycja jest importowana ze Szwecji, różni się nieco tym, że celebracja kościelna zawsze była silnie skoncentrowana na chrześcijaństwie i jest corocznym wydarzeniem lokalnym w większości kościołów w połączeniu z Bożym Narodzeniem. Szkoły i przedszkola również wykorzystują tę okazję, aby zaznaczyć to wydarzenie jako wyjątkowy dzień dla dzieci w jeden z ostatnich dni przed świętami Bożego Narodzenia, ale nie ma to większego wpływu na inne społeczeństwo.
Istnieje również szereg dodatkowych tradycji historycznych związanych z obchodami, które nie są powszechnie przestrzegane. Noc przed zapaleniem świec i wyłączeniem wszystkich lampek elektrycznych, a w niedzielę najbliższą 13 grudnia Duńczycy tradycyjnie chodzą do kościoła.
Tradycyjna duńska wersja pieśni neapolitańskiej nie jest z natury szczególnie chrześcijańska, a jedynym pojęciem chrześcijańskim jest „Sankta Lucia”. Fragment: „Nu bæres lyset frem | stolt på din krone. | Rundt om i hus og hjem | sangen skal tone.” ("Światło jest przenoszone do przodu | dumnie na twojej koronie. | W całym domu i domu | piosenka zabrzmi teraz.")
Dzień Świętej Łucji obchodzony jest także na Wyspach Owczych.
Norwegia
Bułeczki Lucia, wykonane z szafranu.
Historycznie Norwegowie uważali to, co nazywali Lussinatten, za najdłuższą noc w roku i nie w tym dniu nie przystępowali do wykonywania żadnej pracy. Od tej nocy aż do Bożego Narodzenia duchy, krasnale i trolle wędrowały po ziemi. Lussi, przerażająca czarodziejka, karała każdego, kto odważył się pracować. Legenda głosi również, że zwierzęta hodowlane rozmawiały ze sobą na Lussinatten i otrzymywały dodatkowe pożywienie w tę najdłuższą noc w roku. Lussinatt, noc 13 grudnia, została w dużej mierze zapomniana w Norwegii na początku XX wieku, choć nadal jest pamiętana jako złowieszcza noc, a także obchodzona w niektórych obszarach, zwłaszcza w środkowej, środkowej i wschodniej części kraju.
Dopiero po drugiej wojnie światowej na większą skalę przyjęto nowoczesne obchody Łucji w Norwegii. Obecnie ponownie obserwuje się obchody w całym kraju.
Podobnie jak w szwedzkiej tradycji, w przeciwieństwie do duńskiej, Lucy jest w Norwegii w dużej mierze świeckim wydarzeniem i jest obchodzona w przedszkolach i szkołach (często na poziomie średnim). Jednak w ostatnich latach została również włączona do liturgii adwentowej w Kościele Norwegii. Chłopcy są często włączani do procesji, występując jako magowie w wysokich kapeluszach i gwiazdorskich laskach. Czasami chłopcy recytują hymny na cześć św. Szczepana.
W ramach tradycyjnego obchodzenia dnia dzieci w wieku szkolnym formują procesje przez korytarze budynku szkoły ze świecami i rozdają bułeczki lussekatt. Rodzice rzadko spotykani w domu, często biorą wolne w pracy, aby rano oglądać te szkolne procesje, a jeśli ich dziecko powinno zostać wybrane na Łucję, uważa się to za wielki zaszczyt. Później tego dnia orszak zwykle odwiedza lokalne domy spokojnej starości, szpitale i domy opieki.
Tradycyjna norweska wersja piosenki neapolitańskiej, podobnie jak duńska, nie jest szczególnie chrześcijańska, a jedyną chrześcijańską koncepcją jest „Sankta Lucia”. Fragment: „Svart senker natten seg / i stall og stue. / Solen har gått sin vei / skyggene truer”. („Ciemno zapada noc / w stajni i chacie. / Słońce już zaszło / cienie majaczą”).
Estonia
W Estonii dzień św. Łucji (po estońsku Luutsinapäev) był tradycyjnie obchodzony przez miejscowych Estońskich Szwedów. Jest również obchodzony co roku w Gimnazjum Gustawa Adolfa, które zostało założone przez króla Szwecji Gustawa Adolfa w 1631 roku, co czyni go jedną z najstarszych zachowanych szkół średnich w Europie.
Saint Lucia (Karaiby)
W Saint Lucia, małym wyspiarskim kraju na Karaibach, nazwanym na cześć swojej patronki św. Łucji, 13 grudnia obchodzony jest jako Dzień Narodowy. Narodowy Festiwal Świateł i Odnowy odbywa się w noc poprzedzającą święto ku czci św. Łucji z Syrakuz, świętej światła. Podczas tej uroczystości w stolicy miasta zapalane są dekoracyjne światła (głównie z motywem bożonarodzeniowym) y z Castries; rzemieślnicy prezentują zdobione latarnie na konkurs; a oficjalne działania kończą się pokazem sztucznych ogni . W przeszłości obchody Jour ouvert trwały do wschodu słońca 13 grudnia.
Jenny Nyström
Jenny Eugenia Nyström (13 lub 15 czerwca 1854 w Kalmar, Szwecja - 17 stycznia 1946 w Sztokholmie) była malarką i ilustratorką, znaną głównie jako osoba, która stworzyła szwedzki wizerunek jultomte na licznych kartkach świątecznych i okładkach czasopism, łącząc w ten sposób szwedzką wersję Świętego Mikołaja z krasnalami i Brodatym Dziadkiem przywożącym prezenty ze skandynawskiego folkloru.
Jenny Nyström była pierwszą kobietą w Szwecji, która otrzymała Królewski Medal za malarstwo historyczne. Dla potomnych jest najbardziej znana ze swoich zdjęć elfów.
Jenny Nyström urodziła się w Kalmar. Była córką nauczyciela szkoły podstawowej Daniela Nyströma i jego żony Anette Bergendahl. Jej ojciec był także nauczycielem gry na fortepianie, a także kantorem kościoła na Zamku Kalmar. Jenny Nyström była trzecim dzieckiem w pięcioosobowej grupie rodzeństwa. Była żywym i kreatywnym dzieckiem. W udzielanych wywiadach nieustannie powracała do radosnych lat dzieciństwa w idyllicznym Kalmarze. Wokół Jenny Nyström było kilku opiekunów, którzy pomogli stworzyć poczucie bezpieczeństwa i zaufanie. Jako dziecko mieszkała z własną rodziną, dziadkami, dwiema ciotkami i prababcią. Ojciec był odpowiedzialny za edukację i szkolenie, a matka opowiadała historie, które były tak żywe, że Jenny Nyström myślała, że są prawdziwe, kiedy obudziła się następnego ranka.
W 1863 roku Daniel Nyström przeprowadził się z rodziną do Majorny w Göteborgu. Jenny Nyström miała osiem lat. Jej ojciec znalazł lepiej płatną pracę jako nauczyciel. Dla Jenny Nyström był to dzień smutku, kiedy 30 listopada pożegnała się z przyjaciółmi i znajomymi. Zanim wyszła, chodziła po okolicy i starała się zapamiętać obrazy ludzi i środowisk, które zapisała w swojej pamięci. Oprócz rodziny Nyström do Göteborga przyjechała również ich pokojówka Karin Johansdotter. Kiedy Jenny Nyström w późniejszym okresie życia urodziła syna Curta, Karin przeniosła się do rodziny Nyström Stoopendaal w Sztokholmie, aby pomóc w sprzątaniu i opiece nad dziećmi.
W Göteborgu Jenny Nyström najpierw poszła do szkoły z internatem. Potem poszła do żeńskiej szkoły Kjellbergskiej. W 1869 roku rozpoczęła naukę w szkole rysunku Muzeum w Göteborgu, której jednym z nauczycieli był Fredrik Wohlfart. Zainspirował ją do malowania motywów fabularnych. W 1871 roku, kiedy Jenny kopiowała w Muzeum Sztuki w Göteborgu, została zauważona przez gubernatora Alberta Ehrensvärda. Zaprosił ją do Sztokholmu na wystawy sztuki i do Muzeum Narodowego. Następnie została przedstawiona Christofferowi Boklundowi, który był profesorem Akademii Sztuk Pięknych. W tym samym roku można było przeczytać historię Viktora Rydberga o przygodach Lille Vigga w Wigilię Bożego Narodzenia w świątecznym wydaniu Göteborgs Handels- och Sjöfarts-Tidning. Jenny Nyström polubiła tę historię i zrobiła do niej osiem ilustracji. Jej rysunki trafiły do redaktora naczelnego gazety, który z kolei pokazał je autorowi. Spodobało mu się to, co zobaczył, a materiał został wysłany do Bonniers. Wydawnictwo odmówiło publikacji. Jenny Nyström zażądała zwrotu swoich ilustracji, a zamiast tego książka została wydana przez firmę S. A. Hedlund w 1871 r. Krótka opowieść bożonarodzeniowa dla wszystkich grup wiekowych była szeroko drukowana i od tego czasu stała się klasycznym bożonarodzeniowym wydawnictwem w Szwecji.
W sierpniu 1873 roku Jenny Nyström została przyjęta na studia do Akademii Sztuk Pięknych w Sztokholmie, gdzie studiowała przez osiem lat. Pochodziła z rodziny o skąpych środkach finansowych, co oznaczało, że musiała wnosić środki do życia, między innymi sprzedając abonamenty na Ny Illustrerad Tidning, w których brała również udział jako ilustratorka. Miała też kilku klientów w Göteborgu. Jednym z nich był gubernator Albert Ehrensvärd, który dopilnował, aby otrzymywała 100 koron miesięcznie od 1 kwietnia 1874 r., dopóki studiowała na Akademii Sztuk Pięknych. Innym był hurtownik James Dickson, który przez pewien czas opłacał jej studia. W 1876 roku skontaktowała się z Chambersem Wilhelmem Bergiem, który został jej marszandem. Od 1877 roku otrzymywała roczne stypendium Akademii Sztuk Pięknych. Czas spędzony w Akademii Sztuk Pięknych został ukoronowany w 1881 roku najwyższą nagrodą, jaką mogła otrzymać - Królewskim Medalem za obraz historyczny Gustawa Wazy jako dziecko przed królem Hansem.
Jenny Nyström otrzymała również stypendium, które umożliwiło jej wyjazd do Paryża i doskonalenie umiejętności malarskich. Do Paryża wyjechała w listopadzie 1882 roku. W Paryżu zapisała się do Académie Colarossi, ponieważ Francuska Akademia Sztuki była zamknięta dla kobiet. Będąc w Paryżu, odkryła dynamicznie rozwijający się rynek pocztówek. Dwa lata później, w 1884 roku, uczestniczyła w Salonie Paryskim z Autoportretem i z obrazem: Z mojej pracowni w Paryżu. Na jakiś czas wyjechała do Szwecji, aby sprzedawać obrazy i otrzymywać stypendium. Jesienią 1884 zaręczyła się z Danielem Stoopendaalem, którego poznała na studiach. Święta Bożego Narodzenia obchodziła z kolonią artystów skandynawskich w Grez-sur-Loing. W następnym roku, 1885, ponownie uczestniczyła w Salonie Paryskim z obrazem Stara Kobieta w chuście.
W Nowym Roku 1886 Jenny Nyström wróciła do Sztokholmu. Następnie pracowała jako ilustratorka dla kilku różnych wydawców. W 1887 roku poślubiła Daniela Stoopendaala w kościele Adolfa Fredrika. Jesienią przenieśli się na duże piętro na Tegnérgatan, gdzie udekorowała swoją pracownię, którą znamy z kilku akwareli. W 1889 roku, kilka lat po śmierci matki, jej ojciec zamieszkał z córką. W czerwcu 1893 roku urodził się jedyny syn pary Nyström Stoopendaal, Curt.
Ponieważ Daniel Stoopendaal był chory i nie skończył studiów, to Jenny Nyström musiała zama zapewnić swojej rodzinie utrzymanie. Walka o zamówienia była zacięta. Zależało jej na tym, by sprzedawać swoje dzieła różnym wydawcom i klientom. Od lat osiemdziesiątych XIX wieku aż do śmierci zilustrowała wiele książek dla dzieci i powieści historycznych. Zrobiła również dużą liczbę zdjęć na okładkę gazet i magazynów. W 1911 roku podpisała kontrakt z Art Publishers Axela Eliassona na produkcję kart pocztowych. Oznaczało to, że będzie produkować określoną liczbę akwareli miesięcznie jako projekty kartek. Jej ilustracje były szeroko rozpowszechniane, ponieważ motywy były postrzegane jako atrakcyjne.
Sztuka Jenny Nyström cechuje nowoczesność i humor. Nierzadko wśród jej motywów widnieją elfy jeżdżące samolotami, samochodami, ciężarówkami, motocyklami czy pociągami. Nie wahała się pozwolić egzotycznym zwierzętom, takim jak słonie i żyrafy, pomagać elfom w rozdawaniu prezentów świątecznych w środku szwedzkiego zimowego krajobrazu. Zdjęcia zawierają również kilka popularnych atrybutów Bożego Narodzenia, takich jak bożonarodzeniowe kozy, mikołajki, choinki, sanie, sanki i inne.
Jenny Nyström była również bardzo dobrym fotografem. Zdarzyło się, że fotografowała ludzi na łonie natury w Tjockö na archipelagu sztokholmskim, gdzie rodzina spędziła lato. Fotografie posłużyły wówczas jako modele dla jej sztuki.
W Barnbiblioteket Saga, 1910, znajduje się autobiograficzny artykuł Jenny Nyström, w którym opowiada o tym, dlaczego zilustrowała bajki dla dzieci: chciała pokazać dzieciom część pięknej krainy słońca na wschód od słońca i na zachód od księżyca, piękno, które nawiedzało mnie w pamięci od dzieciństwa w Kalmarze. Z tego też można zrozumieć, dlaczego wolę rysować piękne obrazy ”. Od momentu narodzin jej syna Curt często pojawia się na jej obrazach z czerwoną czapką na głowie i ubraną w grafitową suknię. Namalowała także swój portret z Curtem w 1895 roku, który nazwała matką i synem. Dziś nazywa się My Two. Kilka obrazów Jenny Nyström ma różne tytuły. Czasami nazwała motyw czymś, ale kiedy wydawca go wydrukował, nadał mu inny tytuł.
W 1933 roku jej syn, Curt Nyström Stoopendahl (1893-1965), poszedł w jej ślady i stał się również popularnym artystą pocztówkowym i plakacistą, pozostając bardzo blisko artystycznego stylu swojej matki. Nawet jego podpis „Curt Nyström” wyglądał jak jej matki. Podobnie jej szwagier Georg Stoopendaal już na początku XIX wieku uważał pocztówki za dobre źródło dochodu, w przeciwieństwie do jego bardziej poważnych obrazów, a jego kartki świąteczne są również wyraźnie inspirowane przez Jenny Nyström.
Jenny Nyström była bardzo produktywna. Jej dziedzictwo stało się wielką inspiracją dla całego przemysłu świątecznego na całym świecie. Zmarła w swoim domu w Sztokholmie 17 stycznia 1946 r. Jej odejście było ciche. „To było jak zdmuchnięcie świecy”, według jej gospodyni. Jenny Nyström została pochowana w Norra kyrkogården obok swojego męża Daniela Stoopendaala i ojca Daniela Nyströma. Zarówno jej sztuka akademicka, jak i akwarele są sprzedawane po wysokich cenach w głównych domach aukcyjnych.