SŁYNNE

ZAKŁADY NORBLINA

WARSZAWA

KUPUJESZ AKCJĘ W STANIE WIDOCZNYM NA ZDJĘCIU - MOŻLIWY INNY NUMER AKCJI

Towarzystwo Akcyjne Fabryk Metalowych pod firmą „Norblin, Bracia Buch i T. Werner” w Warszawie[edytuj | edytuj kod]

W 1893 Ludwik Norblin był jednym ze współzałożycieli nowej spółki pod nazwą: Towarzystwo Akcyjne Fabryk Metalowych pod firmą „Norblin, Bracia Buch i T.Werner” w Warszawie, z siedzibą przy ul. Żelaznej 51 (statut spółki zatwierdzono 12 kwietnia 1893, otwarcie operacji nastąpiło 1 lipca 1893). Kapitał zakładowy spółki wynosił 1,5 mln rubli i podzielony był na 1500 akcji, po 1000 rubli każda. Jedna trzecia część akcji (tj. 500 szt. o wartości pół miliona rubli) należała do Ludwika Norblina; dotychczasowy wspólnik – Teodor Werner posiadał także 500 akcji, natomiast stryjeczny brat Ludwika Norblina – Adam Norblin – 84 akcje, a pozostałe należały do spokrewnionych i skoligaconych z rodzinami Norblinów i Wernerów: Karola Temlera, Aleksandra Temlera (po 166 szt.) i Kazimierza Szwede (84 szt.). Dyrektorem naczelnym nowego przedsiębiorstwa został Stanisław Ignacy Norblin (1859-1920). Po sześciu latach odnotowano częściowe rozproszenie akcji: Ludwik Norblinposiadał w 1899 413 akcji, pozostałą część odstąpił członkom rodziny.

W oparciu o kapitał Norblina i Wernera w dalszym ciągu następował rozwój zakładów, zwiększała się mechanizacja produkcji, moc zainstalowanych silników parowych wynosiła w 1893 80 KM, by w ciągu dziesięciolecia wzrosnąć do 300 KM; zatrudniano 400 robotników, a wartość produkcji szacowano na 1,2 mln rubli (1893). W latach 90. XIX w. spółka wybudowała walcownię metali kolorowych, w której produkowano: blachę mosiężną i srebrną, drut mosiężny, miedziany i srebrny, rury miedziane i mosiężne ciągnione bez szwu. Przedsiębiorstwo zaliczane było do grupy sześciu największych w branży metalowej na terenie Królestwa Polskiego (obok firm „Lilpop, Rau i Loewenstein”, „K. Rudzki i S-ka”, „Warszawska Fabryka Machin”, „Scholtze, Repphan i S-ka”, „Towarzystwo B. Handke”), realizowała zamówienia rosyjskich ministerstw marynarki i komunikacji, dostarczała wyroby także na rynek krajowy. Zakłady norblinowskie od 1895 zmonopolizowały wytwarzanie rur miedzianych w Królestwie Polskim, włączyły się do kartelu dwóch rosyjskich walcowni i uczestniczyły w każdej partii zamówień.

Sieć sklepów firmowych działała w Królestwie Polskim oraz w kilkunastu największych miastach Cesarstwa Rosyjskiego (Petersburg, Moskwa, Odessa, Charków, Kijów, Ryga, Tyflis, Saratow, Elisawietgrad, Wilno, Mińsk), natomiast przedstawicielstwo handlowe funkcjonowało w Teheranie. Produkty użytkowe srebrne i platerowane (galanteria i sztućce), prezentowano i nagradzano na targach i wystawach w Paryżu, wielokrotnie w Petersburgu, Kijowie, Odessie, Niżnym Nowgorodzie. W 1896 norblinowskie wyroby platerowane wyróżniono najwyższym odznaczeniem rosyjskim – prawem wybijania herbu cesarskiego – dwugłowego orła (przywilej nie obejmował sreber wykonywanych pod firmą Wernera).

Początek XX w., do wybuchu I wojny światowej to okres dalszego rozwoju zakładów. Wprowadzano ulepszenia organizacyjno-techniczne, oparte na wzorach zachodnich, zainstalowano m.in. walcarkę skośną do rur, ciągarki do cienkiego drutu, prasę hydrauliczną, piece Morgana do topienia miedzi. Około 1908 w zakładach norblinowskich opracowano nowy stop cynowy o nazwie verit, wykorzystywany także przez niemiecką wytwórnię Württembergische Metallwarenfabrik. Moc zainstalowanych silników wzrosła z 300 KM w 1904 do 800 KM w 1908, by w chwili wybuchu I wojny św. osiągnąć moc 950 KM. Wartość produkcji osiągnęła w 1908 1,5 mln rubli, a w 1914 2,1 mln rubli.

Zatrudnienie w 1914 wynosiło 600 osób. W 1915 część maszyn i urządzeń została ewakuowana do Rosji.

W II Rzeczypospolitej fabryka była jednym z największych polskich przedsiębiorstw metalowych. Fabryką kierował wówczas inż. Stefan Przanowski – znany przemysłowiec, minister przemysłu i handlu. Spółka rozszerzyła wówczas swój profil produkcji, m.in. powstała szybkobieżna walcowania drutu i oddział amunicji karabinowej

Fabryka ucierpiała podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 oraz w 1944, po powstaniu warszawskim