Niektórym kojarzą się z babciną serwetą. Innym ze staromodnymi firanami. Podziw budzi kunszt, precyzja i pracochłonność – ale efekt zachwyca – i w świecie zmechanizowanej masowej produkcji gadżetów –dziś  ręcznie wykonana  koronkowa  jak każde rękodzieło ma wartość nie tylko sentymentalną, ale coraz większą kolekcjonerską.  To typowy skarb z kufra Prababci – a że po dwóch wojnach światowych i PRL – niewiele tych skarbów po Babci i Prababci nam  zostało – tęsknimy do nich – jak do części świata, który nas kochał i który kochaliśmy – a który tak szybko gdzieś znika z naszego życia. Serwetka robiona ręką Mamy – ma wartość  bezcenną. Obrus na okrągłym stoliku z domu Babci – wykonany przez Jej spracowane ręce…  to prawdziwy skarb.

Ciekawe, że wzory koronkowe i hafty na obrusach często powtarzają ornamenty jakie znajdziemy na porcelanie, albo w architekturze i sztuce.  Ciekawa byłaby historia trendów w sztuce opowiedziana koronkami – tak jak my staramy się ją opowiedzieć o porcelanie.

Do sprzedaży dostaliśmy właśnie taki skarb – szafa opróżniona z serwetek  i obrusów zbieranych przez całe życie -  część własnoręcznie zrobiona przez koleżankę. Kolekcja trafiła do nas,  a że specjalizujemy się w porcelanie – nie będziemy udawać znawców i starać się określać rodzaj i pochodzenie sprzedawanych serwetek, bieżników i obrusów. Mamy nadzieję, że każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Na tej aukcji  ciekawa serwetka - bardzo cieniutka linia - nie widać śladów szydełkowania - wydaje mi się, że to mechaniczna dzianina - wirujące słońce - wiatraczek - serwetka jak mgiełka z bardzo cienkiej nitki - bardzo dekoracyjna.

Owal 35 - 37 cm

Na lewej stronie identyczna jak na prawej.

Trochę wiadomości o koronkach się przyda – może pomogą w rozwikłaniu zagadki – co to jest? Jak zostało zrobione?

Współczesna koronka to coś więcej niż znane nam z dzieciństwa babcine serwety. To również suknia ślubna, suknia wieczorowa czy koktajlowa, bielizna, mankiety i kołnierzyki – upomniał sioę o nią świat wielkiej mody – a koronkowe suknie z dodatkiem brylantów zdobią elegantki ze świata arystokracji i celebrytki czerownych dywanów Cannes i Holywood.

Koronki trafiły także pod strzechy będąc częścią współczesnego wzornictwa  dekoracji wnętrz Ozdobny koronkowy wzór często zdobi też: poduszki,  firany, zasłony czy tapety ścienne.

Koronki jedwabne i lniane

Za niebywale cenne uznaje się koronki jedwabne i lniane. Są to produkty określane mianem premium. To właśnie za nie zapłacisz najwięcej. Koronki lniane zazwyczaj są dostępne w naturalnej barwie lnu, choć nic nie stoi na przeszkodzie, aby były oferowane w bardziej wyrazistej kolorystyce. W ten sposób koronka będzie tworzyła spójną całość np. z ubraniem, które ma ozdobić.

O ile koronki jedwabne – jako elementy dekoracyjne – przepięknie ozdobią wnętrza w stylu glamour, o tyle lniane będą doskonałym akcentem wnętrz boho, rustykalnych czy prowansalskich.

Koronki tiulowe i bawełniane

Eleganckie są również koronki tiulowe i bawełniane – i to właśnie one są najczęściej zamawiane. Te ostatnie cechują się dużą sztywnością i wytrzymałością. Dlatego najczęściej są wykorzystywane do wykonywania domowych ozdób, m.in. zasłon, firan, serwetek czy ramek na zdjęcia. Stosuje się je również w tworzeniu bielizny – również nocnej oraz wygodnych sukienek (od pewnego czasu koronkowe sukienki są numerem jeden w trendach).

Koronka gipiurowa

Dużą estetyką odznacza się koronka gipiurowa, która na tle wszystkich innych wyróżnia się najniższą ceną. Nie oznacza to, że jest mniej trwałe, bo akurat jej trwałość jest niezwykle wysoka. Charakteryzuje się wypukłym, precyzyjnie wykonanym wzorem i nieregularnymi, dość dużymi oczkami.

Taka koronka jest używana w produkcji sukien ślubnych i wieczorowych oraz eleganckich bluzek, np. z żabotem. Bardzo często jest stosowana jako ozdoba bielizny dziennej i wieczorowej. Z jej pomocą wykonuje się także firany i zasłony.

W Polsce słynne są koronki z Koniakowa – niepowtarzalne – przepiękne…

Koronczarska tradycja z Koniakowa sięga początków XX wieku. Wyjątkowość Koronek Koniakowskich polega na niestosowaniu wzorników. Dzięki temu, każdy projekt jest unikatowy , a jego forma oraz mnogość elementów zależy wyłącznie od wyobraźni koronkarki.

Ten sposób szydełkowania nie jest stosowany w żadnym innym miejscu na świecie.

Tradycja jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. W 2017 roku została wpisana na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. W Koniakowie, leżącym w Beskidzie Śląskim na południu Polski mieszka ok 700 koronczarek, które do dziś wyheklowały swoje dzieła dla takich osobistości jak Papież Jan Paweł II, królowa angielskia Elżbieta II, czy japońska projektantka Rei Kawakubo (Comme de Gargons)

Krótka historia koronek

Koronka to delikatna tkanina wykonana z przędzy lub nici spleciona ręcznie lub maszynowo we wzór przypominający pajęczynę. Ogólnie rzecz biorąc, koronki dzieli się na dwie główne kategorie: koronkę igłową i koronkę klockową: , chociaż istnieją inne rodzaje koronek, takie jak koronka dziana lub szydełkowana. Inne koronki, takie jak te, są uważane za kategorię ich specyficznego rzemiosła.

Niektórzy eksperci twierdzą, że zarówno koronka igłowa, jak i koronka klockowa powstały we Włoszech pod koniec XVI wieku

Pierwotnie używano nici lnianych, jedwabnych, złotych lub srebrnych. Obecnie koronki są często wykonywane z nici bawełnianych, chociaż nadal dostępne są nici lniane i jedwabne. Produkowana maszynowo koronka może być wykonana z włókna syntetycznego. Kilku współczesnych artystów wykonuje koronki z cienkiego drutu miedzianego lub srebrnego zamiast nici.

Etymologia

Słowo koronka lace pochodzi ze średnioangielskiego, ze starofrancuskiego las, pętla, sznurek, z wulgarnej łaciny *laceum, z łaciny laqueus, pętla; prawdopodobnie podobne do Lacere, aby zwabić lub usidlić.

Łacińskie słowo laqueus, od którego wywodzi się koronka, oznacza „pętlę”, a pętla opisuje otwartą przestrzeń obrysowaną liną lub nitką. Opis ten dotyczy wielu rodzajów otwartych tkanin powstałych w wyniku „zapętlania, splatania, skręcania lub wiązania… nici… ręcznie lub maszynowo”.

Istnieje wiele rodzajów koronek, sklasyfikowanych według sposobu ich wykonania. Obejmują one:

Koronka klockowa, jak sama nazwa wskazuje, składa się z podłużnych szpulek zwanych klockami i poduszki. Szpulki, wykonane z drewna, kości lub plastiku, utrzymują splecione ze sobą nici i utrzymywane na miejscu za pomocą szpilek wbitych we wzór na poduszce. Poduszka zawiera słomę, najlepiej owsianą lub inne materiały takie jak trociny, styropian izolacyjny lub piankę. Znana również jako koronka kostna. Koronka Chantilly to rodzaj koronki klockowej.

Opis techniki i materiału

Technika polega na przeplataniu w grupach po cztery wielu nici nawiniętych na klocki. Dzięki temu tworzy się tzw. płócienko tworzące formy ornamentu i różne rodzaje siateczek w tle oraz wypełnieniach motywów. Koronkę podczas tworzenia umieszcza się na specjalnej poduszce z umieszczonym na niej wzorem. Technika ta umożliwia uzyskanie delikatnych ażurowych wyrobów o bardzo różnorodnych wzorach.

Technika wytwarzania koronki klockowej jest znana od XVI wieku, szczególnie cenione były koronki pochodzące z Flandrii (skąd prawdopodobnie pochodzi).

Do wyrobu koronki klockowej wykorzystywano białe lub kremowe nici lniane i bawełniane, czarne, białe, kremowe i beżowe nici jedwabne (koronki jedwabne), wielobarwne nici wełniane (koronki wełniane) oraz złote i srebrne nici metalowe (koronki metalowe).

Rodzaje koronki klockowej

frywolitki – wyrabiane za pomocą czółenka, igły lub szydełka do frywolitek (cro-tat); Frywolitki (łac. frivolus – bezwartościowy, błahy, bez znaczenia) – rodzaj koronki artystycznej (nazywane są inaczej koronką czółenkową) wykonywanej z cienkiej nici (bawełnianej, jedwabnej, poliestrowej) za pomocą specjalnych czółenek lub igły i szydełka. Dzięki użyciu cienkiej nici całość wygląda bardzo delikatnie, choć równocześnie jest niezwykle trwała (znacznie trwalsza niż porównywalna koronka szydełkowa).

Technika ta prawdopodobnie była znana już w czasach starożytnych (Egipt, Chiny). W Europie była bardzo popularna w wiekach XVII-XVIII, kiedy to też została sprowadzona do Polski. Prawdopodobnie ze względu na używane (dość drogie) nici oraz na bardzo wymyślne i bogato zdobione wówczas czółenka była to technika bardzo popularna na dworach szlacheckich i magnackich, natomiast w uboższych sferach – nieznana.

Podstawowymi elementami frywolitek są węzły, słupki i pikotki, za pomocą których tworzy się kółka i łuczki. Najczęściej spotykanymi wyrobami frywolitkowymi są serwetki, kołnierzyki, wstawki koronkowe i biżuteria (w szczególności obróżki i naszyjniki).

teneryfowe – wykonywane przy użyciu specjalnej foremki i igły.

Wszystkie opisane typy koronek produkuje się obecnie maszynowo, na skalę przemysłową.

antualaż - koronka z przewagą płócienka o motywach roślinnych, wyrabiana od XVII do XIX wieku;

brukselska- produkowana od XVI wieku, zaawansowana technicznie, o motywach kwiatowych;

brabancka – technicznie gorsze naśladownictwo brukselskiej;

malines – produkowana od XVII do XVIII wieku, bardzo cienka, o dużych motywach konturowanych błyszczącą nitką;

valenciennes (walensjenka)[w innych językach] – wąska, cienka, bardzo delikatna, ornament kwiatowy bez konturowania, siateczka tła o kolistych oczkach, a od końca XVIII wieku rombowych;

binche[w innych językach] – ornament z płócienka nierównej gęstości z pięcio- i ośmioboczną siateczką w tle, znana w XVII i XVIII wieku;

chantilly[w innych językach] – produkowana w XVIII i XIX wieku, czarna, z konturowanym ornamentem;

blonda – jedwabna, z ornamentem konturowanym grubszą nicią na tle cienkiej siateczki, popularna we Francji i Hiszpanii w XVIII i XIX wieku;

gipiura– o ornamencie kwiatowym, reliefowanym, modna w XIX i XX wieku.

Pod koniec XX w. i na początku XXI w. największym producentem wytwarzanej mechanicznie koronki klockowej w Europie był zakład Koronki S.A. w Brzozowie, od 2004 r. wchodzący w skład Grupy Koronki, od 2009 r. będący w stanie upadłości. Jednym z ośrodków ręcznej koronki klockowej w Polsce jest Kraków. Krakowska koronka klockowa została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego 26 października 2016 roku. Innym ośrodkiem jest Bobowa (bobowska koronka klockowa), gdzie znajduje się Galeria Koronki Klockowej. W marcu 2023 roku decyzją Ministra Kultury i dziedzictwa Narodowego również koronka bobowska została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Na Słowacji z kolei słynne są koronki na tiulowym tle z rejonu Myjavy, które w 2017 znalazły się na Liście Niematerialnego Dziedzictwa Słowacji.

Koronka siatkowa

Jak sama nazwa wskazuje, przypominają siatkę. Ich fachowa nazwa brzmi „filet”. Powstają przy użyciu odpowiedniej igły i sztabki. Wszystko zaczyna się od stworzenia siatki poprzez wiązanie i przeplatanie nici. Jest ona tzw. bazą. Na siatce powstają dalsze zdobienia, które następnie w zależności od wzoru są cerowane;

Koronka chemiczna: obszar szycia jest przeszyty nićmi do haftu, które tworzą ciągły motyw. Następnie obszary szycia są usuwane i pozostaje tylko haft. Podłoże do szycia wykonane jest z materiału rozpuszczalnego w wodzie lub nieodpornego na ciepło.

Koronka szydełkowa obejmuje szydełko irlandzkie, szydełko ananasowe i szydełko filetowe.

Należy do najstarszych i zarazem najbardziej tradycyjnych rodzajów koronek. Mają wyraźną teksturę. Idealnie sprawdzą się do wykończenia elementów garderoby: kołnierzyka, mankietów, spódnic, a także na tekstyliach domowych: obrusach, serwetach itp.

Szydełko – narzędzie zakończone haczykiem, służące do ręcznego wyrobu dzianiny poprzez przeciąganie nici przez pętelki. Dwa podstawowe typy szydełek to klasyczne (krótkie, proste) i tunezyjskie (długie jak druty do robótek, zakończone ogranicznikiem zapobiegającym zsuwaniu się robótki).

W przypadku szydełek cienkich, najczęściej spotykane są szydełka metalowe, natomiast szydełka grubsze są robione z plastiku, teflonu, bambusa lub kości słoniowej. Najważniejsze jest wykończenie powierzchni, które nie może utrudniać pracy przez zahaczanie włóczki. Dlatego najpopularniejsze są obecnie metalowe niklowane szydełka do koronek i teflonowane do włóczek wełnianych i wełnopodobnych.

Rozmiar szydełka, określający wielkość (grubość) haczyka, wyrażany jest często w milimetrach, przy czym zależy to od konkretnego producenta.  Najcieńsze nici do szydełkowania to bawełniane lub jedwabne kordonki, popularne jest jednak także dzierganie z włóczek o innym składzie: akrylu (anilany), wełny, poliestru i poliamidu.

Szydełkiem można dziergać zarówno odzież: czapki, szaliki, bluzki etc., jak i rozmaite wyroby koronkowe: serwety, zawieszki na okno, drobne ozdoby, a nawet biżuterię. Poszczególne sploty uzyskiwane za pomocą szydełka są nierozciągliwe, łatwiej niż na drutach uzyskać tu ciekawe efekty ażurowe. Przykładowe sploty: ananasy, sploty tunezyjskie, filet, węzły Salomona.Podstawowe oczka wykonywane szydełkiem to oczka ścisłe, oczka łańcuszkowe, półsłupki, słupki i oczka rakowe (wykonywane wstecz). W niektórych rejonach szydełko nazywa się hekiełką, a stąd szydełkowanie heklowaniem.

Koronki dzianinowe obejmują koronki szetlandzkie, takie jak „szal na obrączkę”, koronkowy szal tak cienki, że można go przeciągnąć przez obrączkę. Są bardzo podobne do frywolitek. Tworzy się je za pomocą drutów lub szydełka. Wykorzystuje się w nich jedną nić, a nie dwie, jak ma to miejsce w przypadku frywolitki.

Koronka wiązana obejmuje makramę i frywolitkę.

Koronka wytwarzana maszynowo to dowolny styl koronki tworzony lub replikowany za pomocą środków mechanicznych.

Koronka igłowa to koronka konstruowana poprzez usunięcie nitek z tkanego tła, a pozostałe nici owinięte lub wypełnione haftem.

Należą do bardzo pracochłonnych. Powstają przy użyciu igły i nici poprzez osnuwanie nici na tkaninie. Następnie nici są usuwane, a na tkaninie zostaje przepiękny koronkowy wzór. W tej technice powstaje np. koronka wenecka, którą cechuje bujny kwiatowy wzór. Najczęściej tego typu koronka jest używana do ozdabiania zasłon, obrusów i różnych ubrań.

Koronki igłowe, takie jak Venetian Gros Point, wykonuje się za pomocą igły i nici. Jest to najbardziej elastyczna ze sztuk koronkarstwa. Chociaż niektóre typy można wykonać szybciej niż najlepsze koronki klockowe, inne są bardzo czasochłonne. Niektórzy puryści uważają koronkę igłową za szczyt koronkarstwa. Najlepsze antyczne koronki igłowe zostały wykonane z bardzo cienkiej nici, która nie jest obecnie produkowana.

Koronka taśmowa tworzy taśmę w koronce w trakcie jej obróbki lub wykorzystuje wykonany maszynowo lub ręcznie pasek tekstylny uformowany w wzór, a następnie połączony i ozdobiony koronką igłową lub klockową.

Frywolitka to technika  łączenia szeregu węzłów i pętelek ułożonych za pomocą czółenka lub igły.

Czółenko to tradycyjne, wrzecionowate narzędzie, na które nawinięta jest nitka. Charakterystyczne dla nich są łuczki, pikotki i łezki. Doskonale sprawdzają się przy tworzeniu obrusów, serwetek i elementów ozdobnych strojów. Można je też wykorzystać do tworzenia biżuterii, np. bransoletek.

Są również frywolitki wykonane za pomocą igły frywolitkowej lub specjalnego szydełka. Dają one podobny efekt do frywolitek czółenkowych.

Początki

Pochodzenie koronek jest kwestionowane przez historyków. Pochodzenie włoskie to testament mediolańskiej rodziny Sforzów z 1493 roku.  Flamandzkie pochodzenie koronki odnosi się  dotyczy koronki na albie oddającego cześć księdza na obrazie Hansa Memlinga z około 1485 roku. Ponieważ jednak koronka wyewoluowała z innych technik, nie można powiedzieć, że powstała w jednym miejscu. Kruchość koronek oznacza również, że zachowało się niewiele wyjątkowo starych okazów.

Wczesna historia

Koronki były od XVIw. masowo używane przez duchownych Kościoła katolickiego jako część szat podczas ceremonii religijnych. Większość koronek była wykonana ze złota, srebra i jedwabiu. Bogaci ludzie zaczęli używać tak drogich koronek w wykończeniach odzieży i wyposażeniu, np. poszewkach na poduszki. W XIII i XIV wieku jako zbytek i luksus  we włoskich metropoliach nałożono wysokie cła na koronki i uchwalono surowe przepisy dotyczące wystawności.  Doprowadziło to do mniejszego popytu na koronki i stały się one wyznacznikiem statusu dostępnym dla bogatej arystokracji.

W połowie XIV wieku niektórzy koronkarze zaczęli używać lnu, który był tańszy, podczas gdy inni wyemigrowali, przenosząc przemysł do innych krajów. Jednak koronki weszły do ​​powszechnego użytku dopiero w XVI wieku w północno-zachodniej części kontynentu europejskiego. Popularność koronek szybko wzrosła, a chałupnictwo koronkarstwa rozprzestrzeniło się w całej Europie. Koniec XVI wieku to szybki rozwój koronek, zarówno koronka igłowa, jak i koronka klockowa stały się dominujące zarówno w modzie, jak i wystroju wnętrz. Aby podkreślić urodę kołnierzyków i mankietów, wyhaftowano koronkę igłową z pętelkami i pikotkami. Przepisy dotyczące wystawności obowiązujące w wielu krajach miały duży wpływ na noszenie i produkcję koronek w całej ich wczesnej historii, chociaż w niektórych krajach często je ignorowano lub omijano

Włochy

Koronki klockowe i igłowe wytwarzano we Włoszech na początku XIV wieku.  Dysponujemy spiesem - dokumentacją koronek we Włoszech z XV wieku. Jest to lista szlachetnych koronek z inwentarza księżnej Mediolanu Beatrice d'Este z 1493 roku.

Wenecja

W Wenecji wyrób koronek był pierwotnie domeną wolnych szlachcianek, traktujących je jako rozrywkę. Żony dożów także wspierały koronkarstwo. Jedna z nich, Giovanna Malipiero Dandolo, w 1457 roku okazała poparcie dla prawa chroniącego koronkarki. W 1476 roku na handel koronkami poważnie wpłynęło prawo, które zabraniało „srebra i haftowania na jakimkolwiek materiale oraz Punto in Aria na nici lniane robione igłą lub nici złote i srebrne”. W 1595 r. Morosina Morosini, żona innego doży, założyła pracownię koronkową dla 130 kobiet. Na początku XVI w. produkcja koronek stała się zajęciem odpłatnym, zajmowanym przez młode dziewczęta pracujące w domach szlachcianek przy wyrabianiu koronek do użytku domowego . Produkowano je także na użytek Kościoła w  klasztorach. Koronki były popularnym towarem eksportowym Wenecji w XVI i XVII wieku, a popyt w Europie utrzymywał się na wysokim poziomie, nawet gdy eksport innych artykułów eksportowanych przez Wenecję w tym okresie spadł.  Największe i najbardziej misterne kawałki weneckiej koronki to kryzy i kołnierze dla szlachty i arystokratów.

Belgia

Koronki wytwarzano w Brukseli jużw XIV wieku i zachowały się próbki takich koronek.  Belgia i Flandria stały się głównym ośrodkiem tworzenia głównie koronek klockowych począwszy od XVI wieku i nadal produkuje się tam niektóre ręcznie robione koronki .  Len uprawiany w Belgii przyczynił się do rozwoju przemysłu koronkarskiego w kraju. Produkowała niezwykle cienkie nici lniane, które miały decydujący wpływ na doskonałą fakturę i jakość belgijskich koronek. Założono szkoły, aby uczyć młodzież koronkarstwa.  Produkcja koronek osiągnęła tam szczyt. w XVIII wieku. Bruksela była znana z Point d'Angleterre, Lierre i Brugia były również znane z własnych stylów koronek. Belgijscy koronkarze stworzyli lub rozwinęli koronki, takie jak koronka brukselska lub brabancka, koronka flanderska, mechlin, Valenciennes i Binche.

Francja

Koronki przybyły do ​​Francji, gdy Katarzyna Medycejska, świeżo poślubiona królowi Henrykowi II w 1533 r., sprowadziła do swojej nowej ojczyzny weneckich koronkarzy. Francuski dwór królewski i panująca tam moda wywarły wpływ na koronki, które zaczęto wytwarzać we Francji. Były delikatne i pełne wdzięku w porównaniu z cięższymi igłowymi lub punktowymi koronkami z Wenecji. Przykładami francuskich koronek są Alençon, Argentan i Chantilly.  XVII-wieczny dwór króla Francji Ludwika XIV słynął ze swojej ekstrawagancji, a za jego panowania koronki, szczególnie delikatne odmiany Alençon i Argentan, były niezwykle popularny jako strój dworski. W tym czasie we Francji modny stał się Frontange, wysokie koronkowe nakrycie głowy. Minister finansów Ludwika XIV, Jean Baptiste Colbert, wzmocnił przemysł koronkarski, zakładając w kraju szkoły i warsztaty koronkarskie.

Polska

Do Polski koronki przybyły wraz z fraucymerem towarzyszącym polskiej królowej Bonie z Forzów – żonie Zygmunta Starego.. Za równo na Kamei z 1540 r – jak i na  wcześniejszych wizerunkach kronikarzy /drzeworyt Decjusza z 1521 r./  nasza królowa występowała w pięknych koronkach . Sztuka koronkarstwa przedostała się z królewskiego dworu do pałaców polskiej arystokracji, a   stamtąd pod strzechy szlacheckich dworów – gdzie koronkarstwo wraz z haftem stało się nobliwym zajęciem młodych panien. Każda szlachcianka miała ambicję wyhaftowania  bielizny i wydziergania koronek do sukni ślubnej… do własnego posagu.

Hiszpania

Koronkarstwo w Hiszpanii powstało wcześnie, ponieważ już w XVII wieku koronka Point d'Espagne, wykonana ze złotej i srebrnej nici, była bardzo popularna. Koronkę używano w kościołach i na mantylach. Koronkarstwo mogło przybyć do Hiszpanii z Włoch w XVI wieku lub z Flandrii, ówczesnej prowincji.   Ta koronka była bardzo podziwiana i była wytwarzana w całym kraju.

Niemcy

Barbara Uttmann nauczyła się robić koronkę klockową jako dziewczynka od protestanckiego uchodźcy. W 1561 roku założyła w Annabergu warsztat koronkarski. Do jej śmierci w 1575 r. na tym obszarze Niemiec pracowało ponad 30 000 koronkarzy. Po unieważnieniu edyktu nantejskiego we Francji w 1685 r. wielu hugenotów przeniosło się do Hamburga i Berlina. Najwcześniejsza znana książka z wzorami koronek została wydrukowana w Kolonii w 1527 r.

Anglia

Koronki produkowane w Anglii przed wprowadzeniem koronek klockowych w połowie XVI wieku składały się głównie z ciętych lub ciągnionych nici. Istnieje wzmianka z 1554 r., że Sir Thomas Wyatt miał na sobie kryzę obszytą koronką z kości (niektóre szpule były wówczas wykonane z kości). Dwór angielskiej królowej Elżbiety I podtrzymał wymagało bliskich powiązań z dworem francuskim, dlatego w Anglii zaczęto dostrzegać i doceniać francuską koronkę. Koronka była używana w jej sukniach dworskich i stała się modna. Ogromną fanką koronek była Elżbieta I, ale trzeba przyznać, że i Elżbieta II wcale od nich nie stroniła.

Istnieją dwa odrębne obszary Anglii, gdzie koronkarstwo było znaczącym przemysłem: Devon i część South Midlands  Pod koniec XVI wieku belgijscy koronkarze byli zachęcani do osiedlania się w Honiton w Devon. Nadal wytwarzali poduszki i inne koronki, tak jak to robili w swojej ojczyźnie, ale koronki z Honiton nigdy nie zyskały takiego uznania, jak koronki z Francji, Włoch i Belgii.  Podczas gdy koronki w Devon pozostały stabilne, w na obszarach koronkarskich w South Midlands nastąpiły zmiany przyniesione przez różne grupy emigrantów: Flemingów, francuskich hugenotów, a później uciekających przed rewolucją Francuzów.

Mówi się, że Katarzyna Aragońska na wygnaniu w Ampthill w Anglii wspierała tamtejszych koronkarzy, paląc wszystkie jej koronki i zamawiając nowe. To może być początek święta koronników, Dnia Kota. W tym dniu (25 lub 26 listopada) koronkarze otrzymywali dzień wolny od pracy, a do świętowania używano ciasteczek Cattern – małych ciastek z kminku. Angielski pamiętnikarz Samuel Pepys często pisał o koronkach używanych do odzieży swojej, swojej żony i znajomych, a 10 maja 1669 roku zanotował, że zamierzał usunąć złotą koronkę z rękawów swego płaszcza, „tak jak wypada [ powinien”, być może po to, aby uniknąć zarzutów o ostentacyjny styl życia. W 1840 roku brytyjska królowa Wiktoria wyszła za mąż w koronce, co do dziś wpływa na styl sukni ślubnych.

Upadek przemysłu koronkarskiego w Anglii rozpoczął się około 1780 roku, podobnie jak gdzie indziej. Do powodów można zaliczyć wzrost popularności odzieży w stylu klasycznym, kwestie ekonomiczne związane z wojną oraz zwiększoną produkcję i wykorzystanie koronek wytwarzanych maszynowo.

Ameryka

Amerykańscy koloniści pochodzenia brytyjskiego i holenderskiego dążyli do zdobycia koronkowych akcesoriów, takich jak czapki, kryzy i inne elementy nakrycia głowy oraz chusteczki do nosa. Amerykanki, które stać na koronkowe tekstylia, mogły sobie pozwolić także na fartuchy i sukienki obszyte tą techniką lub wykonane wyłącznie z koronki. Ze względu na przepisy dotyczące zbytku, takie jak prawo obowiązujące w Massachusetts w 1634 r., obywatelom amerykańskim nie wolno było posiadać ani wytwarzać koronkowych tekstyliów. Przepisy dotyczące wystawności zabraniały wydawania pieniędzy na ekstrawagancję i luksus oraz określały, kto może posiadać lub wytwarzać koronki. Wskazuje to, że w tamtym czasie w tej kolonii zajmowano się szyciem koronek  Koronkarstwa uczono w szkołach z internatem już w połowie XVIII wieku, a ogłoszenia prasowe rozpoczynające się na początku XVIII wieku oferowały naukę tej techniki.:  Również w XVIII wieku Ipswich w stanie Massachusetts stało się jedynym miejscem w Ameryce znanym z produkcji ręcznie robionych koronek. Do 1790 r. kobiety w Ipswich, pochodzące głównie z brytyjskiego regionu Midlands, wyprodukowały 42 000 jardów jedwabnej koronki klockowej przeznaczonej na ozdoby  George Washington podobno kupił Ipswich Lace podczas podróży do regionu w 1789 r.

Maszyny do produkcji koronek zaczęto przemycać do kraju na początku XIX wieku, ponieważ Anglia nie pozwoliła na eksport tych maszyn. Pierwsza fabryka koronek została otwarta w Medway w stanie Massachusetts w 1818 r. Ipswich miała własną fabrykę w 1824 r. Tamtejsze kobiety przeszły od robienia koronek klockowych do ozdabiania maszynowej koronki siateczkowej ściegami cerowania i tamburu, tworząc tak zwaną koronkę Limerick.

Koronki były nadal bardzo drogie i poszukiwane w XIX wieku. Dużą popularnością cieszyły się koronkowe wykończenia sukienek, przy szwach, kieszeniach i kołnierzykach. Koronki produkowane w USA wzorowano na wzorach europejskich. Na przełomie XIX i XX wieku w magazynach o robótkach ręcznych i innych czasopismach pojawiały się różnego rodzaju wzory koronek.

W XIX wieku w Ameryce Północnej misjonarze rozpowszechnili wiedzę o koronkowaniu wśród plemion indiańskich. Sybilla Carter, misjonarka episkopalna, zaczęła uczyć koronkarstwa kobiety Ojibwa w Minnesocie w 1890 roku. Zajęcia dla członków wielu plemion w całych Stanach Zjednoczonych odbywały się już w pierwszej dekadzie XX wieku. Św. Jan Franciszek Regis wyprowadził wiele kobiet z prostytucji, ucząc je  koronkarstwa i hafciarstwa, dlatego został patronem koronkarstwa.

Irlandia

Koronki wytwarzano w Irlandii od lat trzydziestych XVIII wieku w ramach kilku różnych szkół koronkarstwa w całym kraju. Wiele regionów zyskało miano dzięki wysokiej jakości pracy, a inne rozwinęły charakterystyczny styl. Koronki okazały się ważnym źródłem utrzymania wielu biedniejszych kobiet. Kilka ważnych szkół koronek obejmowało: koronkę Carrickmacross, koronkę Kenmare, koronkę Limerick i koronkę Youghal.

Obecnie

Niektóre regiony i miejscowości Europy są nadal szczególnie słynne z wytwarzania koronek, np. Brabancja, Bruksela, Chantilly, Alençon (koronka z Alençon), Mechelen, Gandawa, Wenecja, Paryż, a w Polsce – Wach (Kurpie) i Koniaków (koronki szydełkowe) oraz Bobowa (Galeria Koronki Klockowej) i Brzozów (koronki klockowe).

Święci patroni

Niektórzy święci patroni koronek to:

święta Teresa z Ávili.

Święta Anna

Święta Katarzyna Aleksandryjska

Św. Kryspin

Święta Elżbieta Węgierska

Święta Helena Konstantyńska

Świętego Jana Regisa

Święta Paraskewa z Bałkanów

Święta Róża z Limy

Historyczny

Giovanna Dandolo (1457–1462)

Barbara Uthmann (1514–1575)

Morosina Morosini (1545–1614)

Federico de Vinciolo (XVI wiek)

Caterina Angiola Pieroncini (XVIII w.)

Współczesny

Rosa Elena Egipciaco

Koronka w sztuce

Najwcześniejsze portrety przedstawiające koronkę pochodzą z wczesnej szkoły florenckiej.  Później, w XVII w., koronka stała się bardzo popularna, a style malarstwa były wówczas realistyczne. Dzięki temu widzowie mogą zobaczyć ozdoby koronek. Malowane portrety, przede wszystkim zamożnych i szlacheckich, przedstawiały kosztowne koronki. Stanowiło to wyzwanie dla malarzy, którzy musieli dokładnie przedstawić nie tylko swoje modelki, ale także ich misterną koronkę.