Rącznik pspolity

Sadzonki w doniczkach

Odstrasza krety, nornice

Rącznik pospolity (Ricinus communis) inaczej nazywany rycynusem lub rycynowcem to wysoka roślina z rodziny wiczomleczowatych, której naturalnym siedliskiem są rozległe rejony Afryki. Choć z tego względu w Polsce uprawiana jest jako roślina jednoroczna, może osiągać nawet 2 metry wysokości, o czym należy pamiętać planując dla niego miejsce w ogrodzie.

Charakteryzuje się prostymi, grubymi i długimi łodygami, a jej głównym walorem wizualnym są duże, czerwone liście przypominające rozpostarte dłonie osiągające nawet 10 cm średnicy. Na uwagę zasługują też kwiatostany i atrakcyjnie prezentujące się owoce w formie kolczastej torebki, zebrane w okazałe gronka, które można podziwiać od lipca aż do października. Z tego względu często określa się go również mianem kasztanowiec rącznik.

Warto zaznaczyć, że owoce rącznika zawierają liczne nasiona, bogate nie tylko w oleje, ale również toksyczne enzymy, albuminę i substancje śluzowe. Z tego względu rącznik pospolity jest gatunkiem silnie trującym. Zjedzenie nawet kilku nasion powoduje silne zatrucia, które w wielu przypadkach mogą okazać się śmiertelne. Także inne części rośliny w bezpośrednim kontakcie mogą wywoływać niepożądane objawy.

Rącznik pospolity w ogrodzie

Ze względu na swoje okazałe rozmiary rącznik pospolity potrzebuje w ogrodzie dość dużo miejsca. Z tego względu kasztanowiec rącznik najlepiej prezentuje się jako pojedynczy soliter na równo przystrzyżonym trawniku lub też w szerokiej rozstawie wzdłuż murków i ogrodzeń (zwłaszcza tych utrzymanych w jasnej tonacji).

Przez niektórych wykorzystywany jest też do tworzenia dekoracyjnych szpalerów wzdłuż chodników czy osłaniających mało atrakcyjne wizualnie części ogrodu żywopłotów. Z powodzeniem można go sadzić również na wysokich rabatach, zwłaszcza w towarzystwie jeżówek, astrów czy rudbeki.

Warto zaznaczyć, że bardzo dobrze jest sadzić rącznik (rycynowiec) na krety, nornice czy inne szkodniki. Skutecznie odstrasza on bowiem te małe ssaki, podobnie zresztą jak turkucia podjadka, dla którego również jest gatunkiem trującym. W sklepach można nawet znaleźć preparaty odstraszające, właśnie na bazie wyciągu z rącznika.

Rącznik pospolity - właściwości

Rącznik pospolity (rycynowiec) sadzony jest również w celach uprawowych, jako surowiec do tłoczenia oleju rycynowego, powszechnie wykorzystywanego nie tylko w lecznictwie, ale również w przemyśle czy kosmetyce. Nasiona rącznika pospolitego zawierają bowiem aż 55% oleju, który tłoczy się na zimno i gotuje z wodą, w celu usunięcia trujących związków (zwłaszcza rycyny). Ze względu na swoją wyjątkowo dużą lepkość i dobrą rozpuszczalność w stężonym alkoholu olej z rącznika pospolitego znalazł zastosowanie między innymi jako smar w maszynach przemysłowych czy składnik barwników do tkanin. Z kolei w kosmetyce stosowany jest w produktach do pielęgnacji skóry suchej czy kosmetykach do stylizacji włosów. Nie należy także zapominać o jego działaniu przeczyszczającym, powszechnie wykorzystywanym w lecznictwie.

Zdjęcia mają charakter podglądowy.

Sadzonki bardzo dobrze zabezpieczone na czas transportu.