Pterinochilus murinus – ptasznik słoneczny (odkryty przez Pococka w 1897 r.) na wolności szeroko rozpowszechniony – występuje w Angoli, Kenii, Mozambiku, Tanzanii, Ugandzie i Zambii Inna nazwa to Harpactira elevata.

OBECNIE SPRZEDAWANE MALUCHY POCHODZĄ Z POLSKIEJ HODOWLI I SĄ AKTUALNIE W STADIUM L3.

Nazwa angielska: Mombasa Golden Starburst

W naturze adaptuje na kryjówkę głębokie nory po małych ssakach. Spotykany jest również na sawannach, gdzie buduje gniazda między kamieniami. Dorasta do 5-6 cm ciała, z rozpostartymi odnóżami do 13 cm. Wymaga terrarium o wymiarach 30/20/20 cm (dł./wys./szer.). Podłożem może być lekko wilgotny torf lub substrat kokosowy. Można włożyć kawałek kory, korzenia lub gałęzi – pająk oplecie go siecią i zrobi sobie odpowiednią dla niego kryjówkę. Aby obserwować proces budowy gniazda, można ptasznika umieścić w niezabudowanym terrarium. Wtedy ze wszystkich stron będzie widoczna plątanina pajęczynowych korytarzy z wieloma wejściami.

Pajęczyna pomaga utrzymać odpowiednią wilgotność, która powinna wynosić 40-70%. Spełnia także rolę informacyjną – jeżeli wejdzie na nią jakiś owad, to pająk dzięki drganiom sieci wie, jakiej wielkości i jak szybka jest przyszła ofiara. Odpowiednia temperatura dla tego gatunku to 25-30°C (nocą może spadać do 20-23°C).

Ładnie ubarwiony ptasznik – barwa podstawowa to żółtobrązowy, na tle którego występują nieregularne, czarne plamy. Głowotułów w promieniste czarne i żółtawe pasy. Barwa gatunku jest zmienna – zdarzają się osobniki jaskrawo pomarańczowe (tzw. „Red form”, czy też „usambara”) jak i jasnobrązowe lub oliwkowe. Nie ma różnic w ubarwieniu samic i samców. Młode są czarne z pomarańczowym odwłokiem. Ubarwienie dorosłych osobników pojawia się około 5-6 wylinki. Zaniepokojony błyskawicznie przyjmuje postawę obronną i wydaje syczące dźwięki za pomocą narządów strydulacyjnych. To znak gotowości do ataku. Należy się wtedy wycofać z terytorium pająka. Pterinochilus murinus jada owady łąkowe, karaczany, świerszcze, larwy mącznika młynarka i drewnojadów.

Dojrzałe samce mają na przedniej parze odnóży krocznych haczyki, a na nogogłaszczkach narządy kopulacyjne (tzw. bulbusy). Przed łączeniem należy oba osobniki dobrze nakarmić. Niektóre samice bywają agresywne w stosunku do partnera, ale zdarza się to niezwykle rzadko. U różnych gatunków kopulacja przebiega inaczej. Tak samo jest z ptasznikiem Pterinochilus murinus. Najlepiej samca wpuścić do terrarium samicy. Moja para mieszkała razem ponad 5 tygodni. W tym czasie doszło do kilku zbliżeń. Samiec tego gatunku całym ciałem informuje partnerkę o swojej gotowości do zbliżenia. Ostrożnie zbliża się do samicy, po czym bardzo powoli dotyka przednimi kończynami jej odnóży. Po pewnym czasie wpada w trans – kołysze się całym ciałem z boku na bok. Przy pierwszych sygnałach jego partnerka wykazuje zainteresowanie i odpowiada mu podobnym zachowaniem. Samiec powoli, ale uparcie zbliża się do samicy, głaszcząc ją po odnóżach. W ten sposób oba pająki dają sobie znaki, że nie chodzi o polowanie, ani o atak. Inicjatorem pierwszego kontaktu fizycznego jest przeważnie samiec. Po wzajemnym głaskaniu odnóżami następuje kopulacja. Samiec podnosi samicę, a ona przechyla się do tyłu pod kątem około 45° – wygląda wtedy jakby się miała złamać na pół. Po tym akcie samiec szybko się wycofuje.

Samica wplata kokon w ścianki pajęczynowego gniazda (około 1-2 miesiące po kopulacji) i bardzo agresywnie go broni. Potrafi tak ukryć młode, że czasami nawet doświadczony hodowca zauważa potomstwo dopiero wtedy, kiedy się rozejdzie po terrarium. Najlepszym znakiem tego, że samica wytworzyła kokon jest jej gwałtowne schudnięcie. Moja samica wytworzyła kokon po około 8 tygodniach po kopulacji. Kokon zostawiłam u niej przez 3 tygodnie, później zabrałam go do sztucznej inkubacji. Po tygodniu w kokonie były już nimfy, a po kolejnych 14 dniach nimfy przeobraziły się w pajączki. Po miesiącu samica wytworzyła drugi, mniejszy kokon. Jest to dość częste zjawisko u tego gatunku. Kilka tygodni później samica wytworzyła trzeci, najmniejszy kokon, w którym było po otwarciu kilkanaście uschniętych jajeczek i dwie larwy. Po 2 tygodniach od wytworzenia trzeciego kokonu samica padła. Czytałam opinie hodowców na stronie arachnoboards.com, że samice afrykańskich ptaszników po wytworzeniu kokonów często padają. Może było tak w przypadku mojej pajęczycy. W kokonie znajduje się od 60 do 200 jajeczek. Dojrzałość płciową osiągają po 1-1,5 roku (samiczka po 14-15 wylince, samiec nawet po 8-9 wylince). Maluchy już od pierwszej wylinki plotą zawiłe sieci.

Pterinochilus murinus nie wyczesuje włosków parzących z odwłoka. Pająk bardzo szybki, agresywny i pobudliwy, dysponujący silnym jadem, niebezpiecznym dla człowieka. Nie nadaje się dla ludzi, którzy dopiero zaczynają przygodę z terrarystyką.

Pterinochilus murinus cieszy się złą sławą wśród entuzjastów ptaszników. Możliwe, że jest to trochę niesłuszna opinia. Oczywiście ma jad niebezpieczny dla człowieka – ukąszenie jest bolesne, zaatakowane miejsce jest spuchnięte przez wiele dni, boli jeszcze dłużej. Żeby nie zostać zaatakowanym, należy zachować szczególną ostrożność przy manipulowaniu w terrarium. Sam atak poprzedzony jest różnymi symptomami – pająk przyjmuje postawę grożącą; jeżeli nie wycofamy się w porę następuje uderzenie. Najpierw najczęściej samymi odnóżami, dopiero, kiedy nadal istnieje zagrożenie, ptasznik kąsa naprawdę.

Ostatnio istnieje duże zamieszanie dotyczące nazewnictwa całego rodzaju Pterinochilus. Po zmianach w taksonomii istnieje na dzień obecny jedynie 7 gatunków ptaszników w tym rodzaju (do niedawna było ich jeszcze 23 gatunki). Oto one: Pterinochilus alluaudi, Pterinochilus chordatus, Pterinochilus leetzi, Pterinochilus lugardi, Pterinochilus murinus, Pterinochilus simoni, Pterinochilus vorax. W obrębie tych gatunków istnieją różne odmiany barwne, ze względu na duży zasięg występowania całego rodzaju. Najwięcej odmian barwnych ma Pterinochilus murinus; moim zdaniem, najciekawsza to forma czerwona (Red Color Form). Występujący jeszcze niedawno Pterinochilus mammillatus został przyporządkowany do Pterinochilus murinus. Do tego gatunku zostały także zaliczone Pterinochilus vosseleri i Pterinochilus hindei.

Gatunek opisany wcześniej jako Pterinochilus spinifer to obecnie Eucratoscelus constrictus (Gerstäcker, 1873).