Witam na mojej aukcji, dziś mam do zaoferowania książkę:

"PRZYPADKI ROBINSONA CRUSOE"

Daniel Defoe

kategoria: literatura piękna, proza angielska, przygodowe, podróżnicze

wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1954

wydanie: II.

ISBN: -

stron: 360 + 316.

stan książki: - dobry (książka ma już ponad pół wieku, strony są pożółkłe, ma ślad po naklejce na okładce, co widać na zdjęciu książki, posiada także pieczątki biblioteki prywatnej, widać, że książka była odnawia, świadczą o tym podklejenia niektórych kartek oraz to, że książka składa się z dwóch tomów zebranych i skleconych w jedną całość, całkiem dobry stan jak na swój wiek oraz niezapomniany zapach antykwarycznej książki, która przeleżała mnóstwo czasu na półce).

Tom I - wydanie pod redakcją Jana Kotta z ilustracjami J.I. Grandville'a przełożył Józef Birkenmajer, przedmową poprzedził Jan Kott

Tom II - wydanie pod redakcją Jana Kotta z ilustracjami J.I. Grandville'a anonimowy przekład z XIX w., opracował Grzegorz Sinko

"Przypadki Robinsona Crusoe" – powieść podróżniczo-przygodowa Daniela Defoe z 1719 roku.

Opowieść o Robinsonie składa się z dwóch części: pierwsza – The Life and Strange Surprizing Adventures of Robinson Crusoe opowiada o losach marynarza Robinsona Crusoe, który trafia na bezludną wyspę. Druga – znacznie mniej znana – The Further Adventures of Robinson Crusoe opowiada o dalszych podróżach Robinsona.

Akcja rozpoczyna się w 1651 r. Książka opisuje dzieje Robinsona Crusoe, syna kupca w mieście Hull. Robinson nie chce wieść nudnego żywota jak jego ojciec, jako 17-latek ucieka z domu i płynie do Londynu. Ma pecha, gdyż pierwszy statek, którym płynie, rozbija się. Trafia na drugi okręt i tam uczy się sztuki żeglarskiej. Po pewnym czasie, chce wracać do domu, ale kapitan Smith namawia go, by popłynął z nim do Gwinei, a gdy tam dorobi się majątku, zostanie łaskawiej przyjęty przez ojca. Po śmierci kapitana Robinson pomaga wdowie po nim w prowadzeniu interesów. Jednak podczas kolejnej podróży statek zostaje napadnięty, a Robinson, wraz z innymi, wzięty do niewoli mauretańskiej. Po dwóch latach ucieka, wraz ze swym towarzyszem Ksurym i płynie do Brazylii, gdzie staje się plantatorem. Podczas wyprawy po niewolników 30 września 1659 statek się rozbija i Robinson jest jedynym ocalałym. Trafia na bezludną wyspę, gdzie, jak się okaże, spędzi następne 28 lat. Powoli zagospodarowuje się tam, buduje dom, uprawia zboże, oswaja kozy i papugę, wytwarza naczynia. W przetrwaniu pomagają mu znalezione przedmioty z innego rozbitego statku. Po latach na jego wyspę trafiają ludożercy, a Robinsonowi udaje się ocalić z ich rąk jedną z ofiar. Ocalałego krajowca nazywa Piętaszek (piątek, od dnia tygodnia kiedy go spotkał). Robinson „cywilizuje” dzikusa, czyniąc go towarzyszem swojej niedoli. Uczy go języka angielskiego i nawraca na chrześcijaństwo. Po latach do wyspy przybija statek z piracką banderą, którym kierują zbuntowani marynarze. Robinson pomaga kapitanowi odzyskać panowanie nad statkiem i może wrócić do rodzinnej Anglii.

Akcję powieści autor umieścił na wyspie położonej u wybrzeży Wenezueli. Jej fabułę mógł oprzeć na prawdziwej historii Alexandra Selkirka.

Druga część powieści poświęcona jest podróżom Robinsona do Afryki i Azji. Bohater wyrusza w podróż statkiem. Po drodze przeżywa szereg przygód. Ostatecznie dociera drogą morską do Chin i stamtąd wraca przez Syberię i Archangielsk do Anglii. W powieści przedstawione są realia ówczesnych krajów Afryki i Azji. Inspiracją do napisania drugiej części przygód Robinsona i źródłem informacji o syberyjskich i chińskich realiach była obszerna relacja Duńczyka Eberharda Isbranda Idesa, rosyjskiego dyplomaty i ambasadora w Pekinie, który w l. 1692-1696 odbył podróż przez Syberię do Chin i przebywał w tym kraju. Relacja ta została przetłumaczona na język angielski i w takiej wersji przeczytał ją Daniel Defoe, na którym wywarła ona duże wrażenie

Jedynym polskim pełnym tłumaczeniem powieści jest przekład Józefa Birkenmajera pod tytułem Przypadki Robinsona Kruzoe (tom I) i anonimowego autora z XIX w. (tom II)[2]. Cała powieść, w obu tych tłumaczeniach, była kilkakrotnie wydana przez wydawnictwo PIW (tom II w opracowaniu Grzegorza Sinki). Pierwszy tom, w tłumaczeniu J. Birkenmajera, jest wydawany także jako samodzielna całość..

Daniel Defoe (właściwie Daniel Foe, ur. 13 września 1660, zm. 24 kwietnia 1731) – pisarz angielski, prekursor powieści przygodowej.

Syn Jamesa Foe, rzeźnika w dzielnicy Stoke Newington w Londynie, dodał do swego nazwiska arystokratycznie brzmiące „De” i stosował je odtąd w takim brzmieniu jako pseudonim literacki. Uważany jest za prekursora anglojęzycznej powieści, był również autorem broszur polemicznych i dziennikarzem.

Jego działalność polityczna zakończyła się aresztowaniem i przykuciem do pręgierza 31 lipca 1703. Główną przyczyną zatrzymania pisarza była broszura The Shortest Way with Dissenters (Najlepszy sposób na odszczepieńców), w której bezwzględnie wyszydził on wysokich urzędników kościelnych ze skrzydła torysów. Wydanie wiersza Hymn to the Pillory („Hymn do pręgierza”), skłoniło jednakże lud do rzucania kwiatów w przykutego Defoe, zamiast zwyczajowych kamieni, nieczystości i innych przedmiotów, oraz do wznoszenia za niego toastów.

Po trzech dniach pręgierza trafił do więzienia Newgate. Robert Harley, 1. hrabia Oxford i Mortimer, uiścił kaucję za jego wypuszczenie w zamian za współpracę w charakterze agenta wywiadu. Defoe miał w założonym w 1704 czasopiśmie „A Review of the Affairs of France” propagować politykę Harleya jako ministra. Pismo działało bez przerwy do 1713. Gdy Harley stracił władzę w 1708, Defoe nadal pisał, wspierając jego następcę Godolphina, a następnie ponownie Harleya i torysów w latach 1710 do 1713. Po śmierci królowej Anny i związanym z tym upadkiem władzy torysów, Defoe kontynuował pracę wywiadowczą dla rządu wigów.

Jego słynna powieść, "Przypadki Robinsona Kruzoe" (1719), opowiada o rozbiciu statku na bezludnej wyspie i późniejszych przygodach rozbitka. Autor mógł oprzeć swe opowiadanie na prawdziwej historii Alexandra Selkirka.

Następną powieścią był "Kapitan Singleton" (1720), historia o zadziwiającej potędze miłości dwóch mężczyzn. Hans Turley, profesor literatury angielskiej z Uniwersytetu Connecticut, przedstawił w swej książce z 2001 ("Rum, Sodomy and the Lash: Piracy, Sexuality, and Masculine Identity") m.in. wizję związku kwakra Williama z kapitanem Singletonem, które to uczucie odciąga tego ostatniego od morderczego życia pirata i obydwaj uroczyście ślubują sobie wspólne życie jako para, w Londynie, przebrani za Greków, nie mówiąc publicznie po angielsku, a Singleton dla zachowania pozorów poślubia siostrę Williama.

W 1722 ukazał się "A Journal of the Plague Year" ("Dziennik roku zarazy", tłumaczenie Jadwiga Dmochowska; książka ta funkcjonuje też pod tytułem "Dziennik roku dżumy"). Opowiada on o wielkiej zarazie dżumy jaka nawiedziła Londyn w 1665. Sucha, beznamiętna narracja skontrastowana jest z bezmiarem tragedii rozgrywającej się codziennie na oczach piszącego. Zabieg ten, jak pisał Gustaw Herling-Grudziński, pozwolił na upodmiotowienie umierania rzesz ludzkich. Była inspiracją dla powstania "Innego świata". Na "Dziennik roku zarazy" jako źródło inspiracji powołuje się Albert Camus w "Dżumie" oraz H.G. Wells, pisząc "Wojnę światów".

Napisał też "Moll Flanders" (1722), powieść łotrzykowską w postaci narracji w pierwszej osobie, opisującą upadek i ostateczne odkupienie win samotnej kobiety w XVIII-wiecznej Wielkiej Brytanii. Na początku objawia się ona jako prostytutka, bigamistka i złodziejka, dopuszcza się zdrady małżeńskiej i kazirodztwa, jednak mimo to zyskuje sympatię czytelnika. Zarówno ta powieść, jak i "Roxana, the Fortunate Mistress" (1724), są przykładem pomysłowości autora w kreowaniu „z życia wziętych” bohaterów.

W 1724 ukazała się też książka o piratach ("A General History of the Robberies and Murders of the Most Notorious Pyrates") autorstwa niejakiego kapitana Charlesa Johnsona. Zachodzi podejrzenie, że był to pseudonim Defoe.

Zmarł w wieku 70 lat, pochowany został w Bunhill Fields w Londynie.

ZB6