Podobnie jak w poprzednich latach zespół pracowników Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach przygotował przed zbliżającym się sezonem wegetacyjnym Program Ochrony Roślin Sadowniczych. Stanowi on swoiste kompendium wiedzy i przewodnik na temat ochrony upraw sadowniczych przed chorobami i szkodnikami oraz możliwości regulowania zachwaszczenia i stosowania bioregulatorów. Podstawą opracowania Programu był rejestr środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu i stosowania zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (stan na dzień 10.12.2016). Zapewne już po wydrukowaniu Programu będą się ukazywały etykiety nowo zarejestrowanych preparatów, które będzie można stosować w 2017 roku. Dlatego przed zastosowaniem każdego środka należy dokładnie zapoznać się z jego etykietą-instrukcją stosowania.

Tak jak w poprzedniej edycji Program został podzielony na cztery części (działy) - nazwane umownie „choroby", „szkodniki", „chwasty" i „bioregulatory". Zamieszczone w tych działach wykazy środków: grzybobójczych, owadobójczych i roztoczo-bójczych oraz herbicydów i bioregulatorów zawierają informacje podane w etykietach środków. Szczegółowe zalecenia ochrony poszczególnych roślin sadowniczych przed agrofagami zostały opracowane na podstawie wiedzy, doświadczenia i wyników badań autorów. Oprócz „Wykazów środków...." Program zawiera także podział fungicydów i insektycydów na podstawie mechanizmów ich działania w stosunku do patogenów grzybowych i szkodników, tabele z okresami karencji i prewencji tych środków, tabele selektywności środków ochrony roślin dla fauny pożytecznej oraz tabele z wartościami najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP) substancji czynnych ś.o.r. obowiązujące w Unii Europejskiej, Unii Celnej, Federacji Rosyjskiej, USA, Kanadzie, Chinach i Wietnamie.

W tej edycji Programu nie zamieszczono tabeli z wykazem środków ochrony polecanych do stosowania w Integrowanej Produkcji. Informacje na temat możliwości stosowania środków w IP przedstawiono w wykazach: fungicydów, zoocydów i herbicydów. Obecnie w ochronie sadów, podobnie jak innych roślin uprawnych, producenci są zobowiązani do stosowania integrowanego systemu ochrony roślin, w którym mogą być użyte wszystkie środki zarejestrowane do ochrony roślin sadowniczych, zgodnie z zaleceniami podanymi w aktualnych etykietach. Natomiast w Integrowanej Produkcji Roślin - systemie dobrowolnym i certyfikowanym - obowiązują dodatkowe kryteria (w tym ograniczenia), dotyczące możliwości stosowania tych środków i dlatego nie mogą być one stosowane w dowolny sposób.

W ochronie roślin są jednak takie sytuacje, kiedy nie ma możliwości zastosowania skutecznej ochrony i uzyskania odpowiedniej jakości owoców bez użycia środków, które praktycznie powinny być wyeliminowane (np. brak rejestracji innych, bardziej bezpiecznych). Dlatego też w aktualnym Programie przy każdym środku ochrony, opisywanym szczegółowo w tabeli „Wykaz środków", zamieszczono informacje (symbol IP) wskazujące na możliwość ich stosowania z uwzględnieniem ewentualnych ograniczeń oznaczonych gwiazdkami w przypadku insektycydów lub cyframi w przypadku fungicydów. Wyjaśnienie tych ograniczeń podano pod tabelami z wykazem środków.

W tej edycji Programu nie ma tabel mieszania środków ochrony roślin. Bardzo dynamiczne zmiany w asortymencie środków i brak badań (konieczne byłoby sprawdzanie nie tylko fizycznej możliwości mieszania, ale także wpływu mieszanin na skuteczność zwalczania chorób i szkodników oraz ich toksyczność wobec roślin) sprawiły, że tabele mieszania preparatów były uboższe z każdym rokiem.

 

Spis treści

Komentarz do Programu Ochrony Roślin Sadowniczych

CHOROBY

Wykaz środków grzybobójczych dopuszczonych do stosowania na roślinach sadowniczych

Wykaz środków do dezynfekcji

Wykaz środków zarejestrowanych do zwalczania chorób w sadach

Wykaz środków zarejestrowanych do zwalczania chorób w jagodnikach

Podział fungicydów pod względem mechanizmu działania na grzyby oraz ryzyko powstania odporności

Karencje oraz prewencje dla pszczół obowiązujące po zastosowaniu środków  grzybobójczych i bakteriobójczych

Selektywność środków grzybobójczych i bakteriobójczych dla fauny pożytecznej

Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości substancji czynnych środków grzybobójczych w owocach obowiązujące w Unii Europejskiej, Unii Celnej i Federacji Rosyjskiej

Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości substancji czynnych środków grzybobójczych w jabłkach obowiązujące w Unii Europejskiej, USA, Kanadzie, Chinach i Wietnamie

SZCZEGÓŁOWE ZALECENIA OCHRONY:

Jabłoń; Grusza; Śliwa; Brzoskwinia; Czereśnia i wiśnia; Morela; Orzech włoski; Leszczyna; Truskawka; Malina; Porzeczka czarna; Porzeczka czerwona i biała; Agrest; Borówka wysoka; Winorośl

SZKODNIKI

Wykaz środków owadobójczych i roztoczobójczych dopuszczonych do stosowania na roślinach sadowniczych

Wykaz środków zabezpieczających rośliny przed zwierzyną łowną oraz środków gryzoniobójczych dopuszczonych do stosowania na roślinach sadowniczych

Inne substancje i metody stosowane w ochronie sadów przed szkodnikami

Wykaz środków ochrony roślin zarejestrowanych do zwalczania poszczególnych szkodników lub ich grup w sadach

Wykaz środków ochrony roślin zarejestrowanych do zwalczania poszczególnych szkodników lub ich grup w jagodnikach

Grupy chemiczne środków ochrony roślin do zwalczania szkodników

Rotacja akarycydów

Karencje oraz prewencje dla pszczół obowiązujące po zastosowaniu środków owadobójczych, roztoczobójczych i gryzoniobójczych

Selektywność środków owadobójczych i przędziorkobójczych dla fauny pożytecznej

Progi zagrożenia dla ważniejszych szkodników jabłoni

Progi zagrożenia dla ważniejszych szkodników gruszy

Progi zagrożenia dla ważniejszych szkodników śliwy

Progi zagrożenia dla ważniejszych szkodników wiśni i czereśni

Progi zagrożenia dla ważniejszych szkodników truskawki

Progi zagrożenia dla ważniejszych szkodników porzeczki

Progi zagrożenia dla ważniejszych szkodników maliny

Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości substancji czynnych środków ochrony roślin w owocach obowiązujące w Unii Europejskiej, Unii Celnej i Federacji Rosyjskiej

Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości substancji czynnych środków ochrony roślin w jabłkach obowiązujące w Unii Europejskiej, USA, Kanadzie, Chinach i Wietnamie

SZCZEGÓŁOWE ZALECENIA OCHRONY

Jabłoń

Program ochrony jabłoni oraz innych drzew i krzewów owocowych przed zwierzyną łowną i gryzoniami

Ocena zagrożenia jabłoni i wiśni przez nornika polnego oraz zalecenia zwalczania

Grusza; Śliwa; Brzoskwinia; Czereśnia i wiśnia; Morela; Orzech włoski; Leszczyna; Truskawka; Malina; Porzeczka czarna; Porzeczka czerwona i biała; Agrest; Borówka wysoka; Aronia; Winorośl

CHWASTY

Komentarz do Programu Ochrony Roślin Sadowniczych przed chwastami

Wykaz środków chwastobójczych dopuszczonych do stosowania w roślinach sadowniczych

Środki wspomagające działanie preparatów ochrony roślin

Grupy chemiczne środków chwastobójczych

Uwagi do stosowania środków chwastobójczych w sadach i jagodnikach

Niszczenie chwastów wieloletnich przed założeniem sadu lub plantacji roślin jagodowych

Zwalczanie chwastów w sadach

Niszczenie perzu i silnego zadarnienia

Zwalczanie chwastów na plantacjach krzewów jagodowych

Zwalczanie chwastów na plantacjach truskawki

Karencje oraz prewencje dla pszczół obowiązujące po zastosowaniu środków chwastobójczych

Wrażliwość chwastów na herbicydy

BIOREGULATORY

Bioregulatory i inne środki chemiczne stosowane w owocujących sadach

Zalecenia stosowania bioregulatorów