ORYGINALNA OBUSZEK / CZEKAN SZLACHECKI z XVIII wieku
Żeleźce z XVII lub XVIII wieku wykonane z kutego żelaza o długości 17 cm, w przekroju czworoboczne, z jednej strony zakończone siekierką o faliście uformowanej brodzie; z drugiej - wyodrębnionym, czworobocznym obuchem. Stylisko późniejsze, ale niewątpliwie stare, o długości 61 cm. Żeleźce zakute nitem.
Stan zachowania: widoczny na zdjęciu, na żeleźcu patyna i ślady powierzchniowej korozji, drewno zdrowe, spatynowane.
Czekan pochodzi ze starej kolekcji, do której pozyskany został na terenach Kresów Wschodnich. Nie jest to więc import nie wiadomo skąd, lecz broń związana z historycznymi terenami Rzeczypospolitej Szlacheckiej.
Czekan (staropolski "obuszek") – drzewcowa broń obuchowo-sieczna składająca się z długiego trzonka zakończonego siekierką, zwykle niewielkich rozmiarów, nieco podobna do ciupagi. Od topora bojowego czekan różni się bardziej delikatnym, wąskim żeleźcem, wydatnym, młotkowatym obuchem i zwykle dłuższym styliskiem. Do XVIII wieku w czekany była uzbrojona jazda polska. W czekanach typowo bojowych młotek obucha często był dodatkowo karbowany, by zapobiec ześlizgnięciu się przy uderzeniu w zbroję przeciwnika.
W XVI – XVIII w. czekany (zwane także po staropolsku obuszkami) wraz z nadziakami były chętnie noszone przez polską szlachtę, stanowiąc codzienną broń, często wykorzystywaną w czasie awantur sejmikowych i bijatyk. Czekan jako broń był na tyle niebezpieczny, że kolejne sejmy zakazywały jego używania (w 1578, 1601 i 1620 r.):
"...aby żaden nie ważył się odtąd zażywać albo nosić czekanów in loco publico, pod winą dwóch set grzywien...wszakże na wojnie przeciwko nieprzyjacielowi koronnemu, zażywanie czekanów i innej broni, zachowujemy."