Aleksander Jagiellończyk urodził się 5 sierpnia 1461 w Krakowie. Był czwartym synem Kazimierza Jagiellończyka, co nie przeszkodziło mu w zostaniu królem Polski w roku 1501. Wcześniej, w roku 1492, po śmierci ojca został Wielkim Księciem Litewskim. Na polskim tronie zasiadł wtedy jego starszy brat, Jan Olbracht (Albrecht). Najstarszy z braci, Władysław, od 1471 roku był królem Czech, a od 1490 królem Węgier. Nim zajmę się w innym artykule. Olbracht w Krakowie, Aleksander w Wilnie - polsko-litewska unia personalna przestała de facto funkcjonować, ale bracia nie występowali przeciwko sobie. Aleksander zajął się sprawami litewskimi. Niestety nie najlepiej prowadził niezależną politykę zagraniczną, co doprowadziło do konfliktów z Moskwą. Nie pomógł nawet ślub z Heleną, córką Iwana III Srogiego.

Królem Polski został Aleksander w roku 1501, po bezpotomnej śmierci Jana Olbrachta. Również Aleksander zmarł nie pozostawiając dziedzica. Tron po nim objął w 1506 r. młodszy (o 6 lat) brat Zygmunt, nazwany później Starym.

Aleksander pozostawił po sobie monety litewskie i koronne.

Półgrosze koronne bito w jednym właściwie typie. Występują wśród nich mało znaczące warianty napisowe. Podstawowe legendy brzmią: ALEXANDER DEI G REX / MONETA REGIS POLONIE. Pomiędzy wyrazami legendy pojawiają się różne znaki interpunkcyjne: kropki, dwukropki, kółeczka...

Większe jest zróżnicowanie półgroszy litewskich. Odnotowano cztery podstawowe odmiany różniące się krojem pisma legend. Na najstarszych monetach legendy o treści ALEXANDER MON / MAGNI DVCI LITVANIE utworzono z liter o gotyckim kroju. Później pojawiły się formy przejściowe. Monety z literami gotyckimi na awersie i renesansowymi na rewersie oraz monety z gotyckim rewersem i renesansowym awersem. Obie odmiany "mieszane" są rzadkie. Najmłodsze półgrosze litewskie Aleksandra mają na obu stronach napisy z liter renesansowego kroju. Te są pospolite. Oczywiście i tu mamy do czynienia z wieloma wariantami interpunkcyjnymi.

Oczywiście istnieją szczegółowe opracowania, w których opisano odmiany i warianty półgroszy litewskich, np. wydawnictwo PTN autorstwa Edmunda Kopickiego "Monety Wielkiego Księstwa Litewskiego 1387-1707" zawierające dodatkowo reprint Skorowidza monet litewskich J. Tyszkiewicza. Szczegółowo opracowano mennictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego na Litwie: Stasys Sajauskas i Dominikas Kaubrys "LITEUVOS DIDZIOSIOS KUNIGAIKSTYSTES NUMIZMATIKA", Wilno 1993 (po litewsku) oraz Robert J. Douchis i Eugenijus Ivanauskas, "Kieszonkowy katalog monet litewskich", Kowno 2004 - wydawnictwo wielojęzyczne (angielski, białoruski, litewski, polski, rosyjski). Na Białorusi ukazała się niedawno praca Kakareko i Sztalenkowa, "Moniety Wielikogo Kniażestwa Litowskogo 1492-1707", Mińsk 2005.

Półgrosze Aleksandra Jagiellończyka stanowią bardzo ciekawą propozycję dla kolekcjonerów lubujących się w wyszukiwaniu niuansów. W naturalny sposób możne taki zbiór rozszerzyć o podobne nominały dziadka, ojca i braci króla Aleksandra. Materiału jest dużo i przy odrobinie cierpliwości i dobrym oku są duże szanse na zdobycie nawet rzadszych odmian bez rujnowania domowych finansów.