Akwarela, ołówek, papier; wym.: 22,1 x 30 cm; nie sygn. Papier ze znakiem wodnym morawskiej wytwórni (JANOWITZ) pracującej na rzecz austriackich urzędów państwowych. Stan zachowania: w narożach ślady po podklejeniu, bez uszczerbku dla kompozycji.

Oferowana na aukcji praca przedstawia parę z czwórki zaprzężonych do powozu koni oraz siedzącego na koźle stangreta w angielskim cylindrze. Swobodna i płynna, ale jednocześnie perfekcyjna kreska, przy pomocy której artysta ukazał smukłe, pełne gracji sylwetki zwierząt, świadczy o utrwalonej przez liczne studia znajomości anatomii i dynamiki ruchu koni. To na nich skupia się główna uwaga zarówno artysty, jak i widza, podczas gdy kształt powozu i postać stangreta potraktowane zostały – pomimo użycia koloru – umownie i szkicowo.

Podmalowany akwarelą szkic tematycznie koresponduje z licznymi pracami Michałowskiego ukazującymi dyliżanse, bryczki, zaprzęgi towarowe, ekwipaże i notatki z podróży z udziałem konnych zaprzęgów. W latach 1832-35 artysta przebywał Paryżu, a w czerwcu 1935 – w Anglii. W czasie tych podróży, czerpiąc wzory z twórczości Eugene’a Delacroix i Théodore’a Géricault, uległ fascynacji tematyką koni roboczych – jucznych i zaprzężonych do ciężkich pojazdów. Swoje rysunkowe i akwarelowe notatki sporządzał na miejskich placach, w stajniach i na stacjach dyliżansów. Z wojaży powrócił do Krakowa z zestawem akwarel i szkiców, z których m.in. „Dyliżans angielski”, „Dyliżans francuski”, „Dyliżans z końmi na postoju”, „Czwórka w zaprzęgu” znajdują się obecnie w zbiorach muzealnych w Krakowie i w Warszawie. Konne zaprzęgi studiował artysta także po powrocie do ojczyzny, na ulicach Krakowa („Powóz zaprzężony w czwórkę koni”, 1835-1837, Muzeum Narodowe w Warszawie).

Piotr Michałowski (1800-1855) - malarz, najwybitniejszy artysta romantyzmu, wybitny akwarelista i kolorysta; studiował na uniwersytetach w Krakowie i Getyndze nauki matematyczno-przyrodnicze, ekonomiczno-polityczne, prawne i humanistyczne; w czasie powstania listopadowego kierował produkcją broni; po upadku powstania wyjechał do Paryża, gdzie przebywał do 1835, studiując malarstwo w kręgu uczniów i przyjaciół wybitnego francuskiego artysty romantycznego T. Géricaulta (1791-1824); w 1835 odbył podróż artystyczną do Anglii; mieszkał w Krakowie, skąd często wyjeżdżał za granicę; w pierwszym okresie twórczości (do ok. 1832), jeszcze jako amator, tworzył rysunki i akwarele pod wpływem dzieł A. Orłowskiego oraz francuskiego C.J. Verneta (1789-1863), a po ok. 1835 w jego malarstwie wyraźnie widoczny jest wpływ Géricaulta; ostatecznie wykształcił własny styl charakteryzujący się świetnym rysunkiem i kolorystyką oraz szerokimi pociągnięciami pędzla; realizował kompozycje batalistyczne (wizerunki Napoleona, cykl Hetmanów, m.in. Hetman Jabłonowski, 1846), sceny rodzajowe, często z przedstawieniami koni, sceny batalistyczne (często o tematyce napoleońskiej i powstania listopadowego. Rzadko brał udział w wystawach, nie miał uczniów, nie sprzedawał swych obrazów, jego malarstwo powstawało niezależnie od polskiego życia artystycznego.

Literatura: Piotr Michałowski, „Auriga” Oficyna Wydawnicza w Warszawie, Warszawa 1959, kat. 140, 141, 160, 161, 266, 267.

Do każdej pracy dołączamy (bezpłatnie) certyfikat sprzedaży, zawierający wszelkie informacje o obiekcie zawarte w aukcji.