Wielonienasycone kwasy tłuszczowe wzmacniają system odpornościowy i jednocześnie zmniejszają ryzyko przewlekłych chorób zapalnych i autoimmunologicznych. Nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 i 6 są niezbędnym składnikiem pokarmowym, gdyż organizm nie jest w stanie sam ich syntezować. Regulują one pracę układu nerwowego, hormonalnego, sercowo-naczyniowego, systemu odpornościowego a także kontrolują gospodarkę cukrową i tłuszczową w organizmie. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe z serii Omega-3 i Omega-6 wchodzą w skład fosfolipidów budujących błony biologiczne każdej żywej komórki. Na powierzchni błon biologicznych znajdują się niezliczone enzymy, receptory, kanały i pompy jonowe czyli białka warunkujące prawidłowy przebieg procesów metabolicznych w komórce, a ich funkcjonalność i efektywność działania zależy od warunków panujących w błonie. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6 regulują płynność błony, a tym samym wspomagają działanie niemal wszystkich białek zagnieżdżonych w dwuwarstwie lipidowej błony komórkowej. Jeśli kwasy tłuszczowe ulegną uwolnieniu z fosfolipidów błony to wykorzystywane są do syntezy lokalnie działających hormonów tkankowych – eikozanoidów lub uczestniczą w kaskadach przekazywania informacji wewnątrz komórki, a nawet bezpośrednio wpływają na ekspresję wielu genów. Eikozanoidy regulują m.in. przepływ krwi przez naczynia krwionośne, modyfikują odpowiedz zapalną i immunologiczną oraz funkcje płytek krwi, wpływają na prawidłową pracę nerek oraz zwiększają barierę ochronną komórek wyściełających przewód pokarmowy. Aspiryna i inne leki przeciwzapalne hamują syntezę eikozonaidów przez co mogą uszkadzać śluzówkę żołądka prowadząc nawet do krwawiących wrzodów i perforacji. Do najważniejszych kwasów tłuszczowych Omega-3 należą EPA i DHA, które występują głównie w olejach rybich i tranie, a także w mniejszych ilościach w algach morskich, żółtkach jaj i mięsie czerwonym. W organizmie człowieka zachodzi synteza tychże substancji z kwasu tłuszczowego ALA (siemię lniane, orzechy włoskie, olej rzepakowy), lecz jest ona bardzo nieefektywna. Suplementacja diety kwasami EPA i DHA wydaje się być koniecznością zważywszy na fakt niskiego spożycia ryb, owoców morza, zubożenia żywności w kwasy Omega-3 oraz niewydajną endogenną syntezę. Kwasy tłuszczowe Omega-6 to głownie LA, ARA i GLA. Uznano, że są one przeciwstawne w działaniu do kwasów Omega-3, lecz w niektórych sytuacjach wzmacniają oraz uzupełniają ich pro-zdrowotne właściwości. W przeciwieństwie do LA i ARA kwas GLA (olej z wiesiołka dwuletniego, ogórecznik, pestki czarnej porzeczki, olej konopny) bardziej przypomina w działaniu kwasy Omega-3 niż Omega-6, gdyż hamuje nadmierną agregację płytek krwi, obniża ciśnienie tętnicze krwi oraz silnie wytłumia stany zapalne w organizmie. Jest on prekursorem syntezy bardzo silnie działającego hormonu tkankowego PGE1.
EPA+DHA+GLA to klucz do pełnej ochrony organizmu. Synteza samego GLA oraz bioaktywnych metabolitów GLA ulega zahamowaniu podczas niekontrolowanego przyjmowania kwasu EPA i DHA. Istnieje wtedy ryzyko wystąpienia niedoboru GLA i jego pochodnych. Z drugiej zaś strony EPA zwiększa syntezę PGE1, dzięki czemu potęguje fizjologiczne działanie kwasu GLA. Nadmierna i długotrwała podaż samego GLA (bez kwasów Omega-3) grozi akumulacją niekorzystnych, pro-zapalanych i pro-zakrzepowych kwasów Omega-6 w komórce oraz obniża stężenie EPA w fosfolipidach błon komórkowych. Zatem tylko jednoczesne przyjmowanie EPA/DHA wraz z GLA zapewnia harmonię w syntezie odpowiednich pro-zdrowotnych bioaktywnych cząsteczek oraz nasila wzajemne korzystne oddziaływanie kwasów tłuszczowych na komórki w organizmie. Terapia kombinowana jest powszechnie stosowana w przypadku wielu schorzeń i tak dla przykładu połączenie EPA, DHA i GLA przynosi ogromne korzyści w łagodzeniu symptomów ADD i ADHD u dzieci. Jednoczesne zażywanie EPA i GLA poprawia biochemiczne i kliniczne parametry stanu zdrowia w przebiegu zespołu ostrej niewydolności oddechowej. Ponadto suplementacja diety kwasami GLA, EPA oraz wapniem znacznie lepiej leczy i zapobiega osteoporozie niż stosowanie samego wapnia. U pacjentów astmatycznych jednoczesne podawanie EPA i GLA powodowało znaczące obniżenie się mediatorów stanu zapalnego, które wywołują ataki astmy. Ostatnie badania pokazały, że mieszanka EPA, DHA i GLA aż o 43% zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału serca.
Sylwetka i ilość tłuszczu w organizmie. Olej rybi, pomimo że jest skoncentrowanym zródłem energii, korzystnie wpływa na poziom tkanki tłuszczowej w organizmie i zapobiega otyłości. Wyższe spożycie kwasów Omega-3 wiąże się z korzystniejszym BMI, mniejszym obwodem bioder i pasa. Kwasy tłuszczowe Omega-3 znacząco zmniejszają gromadzenie się tłuszczu w trakcie stosowania wysokotłuszczowej i bogato cukrowej diety, a także przyśpieszają utratę masy ciała i poziomu tkanki tłuszczowej podczas stosowania diet odchudzających – niskokalorycznych. U osób nie odchudzających się kwasy Omega-3 zapewniają utrzymania stałej masy ciała. Dodatkowo bez potrzeby ograniczania zjadanych kalorii i zwiększania aktywności fizycznej oraz przy zachowaniu dotychczasowej masy ciała suplementacja kwasami Omega-3 może spowodować: – spadek całkowitej zawartości tłuszczu, – spadek zawartości tłuszczu w jamie brzusznej, – zmniejszenie się średnicy komórek tłuszczowych w tkance podskórnej, – zachowanie beztłuszczowej masy mięśniowej. Kwasy tłuszczowe Omega-3 drastycznie pobudzają spalanie kwasów tłuszczowych w wątrobie oraz ograniczają syntezę enzymów związanych z tworzeniem zapasowych cząsteczek tłuszczu. Ponadto zwiększone spożycie tłuszczu rybiego wywołuje zmiany w ekspresji genów, które przypominają stosowania niskoenergetycznych diet.
Korzystne dla sportowców. Wiele efektów fizjologicznych wywołanych przez regularną aktywność fizyczną przypomina zmiany jakie można osiągnąć podczas stosowania kwasów tłuszczowych Omega-3. Zarówno ćwiczenia fizyczne jak i EPA/DHA powodują: – wzrost utleniania kwasów tłuszczowych, – zwiększoną syntezę enzymów antyoksydacyjnych – obrona przed stresem oksydacyjnym, – wzrost wrażliwości na działanie insuliny oraz ochronę przed wysokim poziomem cukru we krwi, – wzrost tempa spoczynkowej przemiany materii, – indukcja syntezy tlenku azotu, – poprawę samopoczucia i mniejsze ryzyko depresji, – poprawę pracy serca, spadek tętna i zmniejszone ryzyko arytmii, – mniejszą agregację płytek krwi i lepkość krwi, poprawę parametrów fibrynolizy, – obniżenie poziomu trójglicerydów i wzrost stężenia „dobrego” cholesterolu, – obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, – obniżenie poziomu tkanki tłuszczowej w organizmie i ryzyka otyłości brzusznej, – zmniejszenie stanów zapalnych w organizmie, – zwiększenie gęstości tkanki kostnej i zachowanie masy mięśniowej. Kwasy tłuszczowe Omega-3 wspomagają metabolizm wysiłkowy i poprawiają wydolność sportowca, gdyż zwiększają dowóz tlenu do mięśnia sercowego a tym samym usprawniają pracę serca w trakcie dużego wysiłku fizycznego. Zwiększają one także elastyczność i plastyczność krwinek czerwonych, co umożliwia im efektywniejsze “przeciskanie się” przez drobne naczynia włosowate.Kwasy tłuszczowe Omega-3 wraz z kwasem GLA wykazują silne działanie terapeutyczne w przypadku astmy wysiłkowej u narciarzy biegowych, kolarzy i innych przedstawicieli sportów wytrzymałościowych – trenujących w ekstremalnych warunkach atmosferycznych. Nadmierna produkcja wolnych rodników oraz mikrouszkodzenie włókien mięśniowych w trakcie i po zakończeniu intensywnego treningu wywołują chroniczny stan zapalny, który objawia się silnymi bólami mięśni, ograniczeniem ruchomości kończyn i zmęczeniem. Olej rybi ogranicza stan zapalny i jest wskazany w trakcie regeneracji powysiłkowej w celu zmniejszenia skutków wywołanych przez zapalne uszkodzenia struktury mięśni, tkanki łącznej i stawów.
Układ sercowo-naczyniowy. Kwasy tłuszczowe Omega-3 oraz Omega-6 można uznać za uniwersalną tabletkę na problemy z sercem, gdyż działają przeciwzapalnie i rozrzedzająco na krew jak aspiryna, obniżają ciśnienie i cholesterol, regulują poziom cukru oraz działanie insuliny jak nowoczesne leki przeciwmiażdżycowe i przeciwcukrzycowe. Do najważniejszych efektów terapeutycznych i mechanizmów działaniu w przebiegu chorób sercowo-naczyniowych należą: – działanie antyarytmiczne w przypadku np. epizodów niedokrwienia czy też silnego stresu, – spowalnianie pracy serca (ilości uderzeń na minutę) – mniejsze zużycie się organu, – zapobieganie nagłej śmierci sercowej w sytuacji rozległego zawału, – stabilizacja płytki miażdżycowej aby nie uległa oderwaniu się i nie zablokowała światła naczynia krwionośnego w sercu lub mózgu, – hamowanie agregacji i aktywacji płytek krwi – rozrzedzenie krwi i zapobieganie udarom niedokrwiennym mózgu i zawałom serca, – obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, – znaczące obniżenie poziomu trójglicerydów w surowicy krwi, – ograniczenie stanu zapalnego w naczyniach krwionośnych, – opóznienie/zahamowanie procesu tworzenia się blaszki miażdżycowej, – zwiększenie poziomu HDL-C czyli „dobrego” cholesterolu. Uważa się, że kwasy Omega-3 mogą także podnosić poziom „złego” cholesterolu LDL-C, jednakże okazuje się, że zwiększają one jego wielkość i zmniejszają wrażliwość na patogenną modyfikację. Niewielki wzrost poziomu LDL-C nie jest szkodliwy, gdyż jego wielkość i niska podatność na utlenienie zabezpiecza przed wnikaniem tej cząsteczki do ściany naczyń i tworzeniem się złogów tłuszczowo-wapiennych w arteriach.
Układ kostno-stawowy. Badania pokazały, że kwasy EPA i GLA ułatwiają akumulację wapnia w kościach oraz hamują procesy kataboliczne w tkance kostnej. Suplementacja diety tymi kwasami znacząco poprawia mineralizację i wytrzymałość mechaniczną kości oraz chroni przed osteoporozą. Olej rybi wpływa korzystnie na procesy zapalne zachodzące w przyzębiu i dziąsłach, dzięki czemu redukuje utratę zębów związaną z wiekiem i paradontopatiami. Połączenie EPA/DHA z GLA ogranicza ból, poprawia funkcje stawów w spoczynku i w trakcie wysiłku fizycznego podczas uszkodzenie przyczepów mięśni stożka rotatorów oraz innych przewlekłych tendopatii. Kwasy Omega-3 uśmierzają ból i zapalenie w przypadku zwyrodnień dysków kręgowych. Ograniczają także stan zapalny i aktywność enzymów degradujących macierz stawową w przebiegu osteoartrozy. Są zatem wskazane w przypadku leczenia wszelkiego rodzaju chorób degeneracyjnych stawów działając jak leki modyfikujące przebieg choroby zwyrodnieniowej stawów. Połączenie EPA, DHA z GLA przynosi ogromną ulgę cierpiącym na reumatoidalne zapalenie stawów, gdyż pozwala znacząco zredukować ilość przyjmowanych leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, uśmierza ból, zmniejsza opuchliznę, tkliwość i poranną sztywność stawów.
Wskazania neurologiczne i psychiatryczne. Kwas DHA jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, przez co wpływa na: wzrost poziomu IQ, poprawę pamięci i zdolności uczenia się, koncentrację oraz samopoczucie psychiczne. DHA można uznać za pigułkę antystresową, gdyż powoduje aż 30%tową redukcję poziomu noradrenaliny w osoczu krwi. Kwasy tłuszczowe Omega-3 zmniejszają agresję werbalną, gniew i niepokój wywołany przez sytuacje stresowe np. egzaminy. Wpływają także na inicjację i utrzymanie zdrowego i głębokiego snu. DHA zapobiega chorobom neurodegeneracyjnym takim jak: demencja starcza czy też choroba Alzheimera. Wraz z GLA wspomaga terapię zaburzeń behawioralnych u dzieci – attention deficit disorder (ADD) oraz attention deficit hyperactiyity disorder (ADHD). W przypadku chorób psychiatrycznych kwasy Omega-3 i Omega-6 chronią przed i leczą depresje, depresje okołoporodową, dwubiegunową chorobę afektywną, schizofrenie. Skuteczne są także w przypadku bolów menstruacyjnych, zespołu napięcia przedmiesiączkowego, bolów migrenowych oraz wspomagają leczenie jadłowstrętu psychicznego (anorexia neryosa).
Układ odpornościowy i choroby autoimmunologiczne. Starzenie się organizmu oraz zachodni styl życia obniżają odporność organizmu przeciwko infekcjom wirusowym i bakteryjnym i jednocześnie nasilają chroniczny stan zapalny z tendencją do autoagresji. Kwasy tłuszczowe omega-3 regulują działanie „rozchwianego” i nieudolnego układu odpornościowego, dzięki czemu z jednej strony stymulują białe krwinki do walki z patogenami, a z drugiej strony tłumią nadmierną reakcję zapalną i autoimmunologiczną, przez co ograniczają lub zapobiegają trwałemu uszkodzeniu tkanek. Do chorób o podłożu zapalnym i autoimmunologicznym, w których stwierdzono skuteczność terapeutyczna kwasów tłuszczowych Omega-3 (wraz z GLA), należą: – reumatoidalne zapalenie stawów, – nieswoiste zapalenie jelita grubego, – toczeń układowy, – toczniowe zapalenie nerek, – IgA nefropatia, – łuszczyca, – alergie pokarmowe i wziewne, – astma oskrzelowa, – zespół Sjogrena.
Nowotwory. EPA, DHA i GLA wykazują wielotorowe działanie przeciwnowotworowe, gdyż hamują rozwój nowotworów na poziomie promocji, progresji i metastazy (przerzutów odległych). Są bardzo skuteczne w przypadku profilaktyki oraz wspomagania leczenia guzów piersi, czerniaka złośliwego, raka jelita grubego i nowotworów prostaty. Na poziomie molekularnym indukują proces apoptozy czyli samobójstwa komórek nowotworowych i jednocześnie hamują namnażanie się kolejnych transformowanych komórek. Ponadto ograniczają rozwój nowych naczyń krwionośnych, dzięki czemu są w stanie „zagłodzić” raka oraz mogą pobudzić różnicowanie się komórek co zmniejsza inwazyjność guzów. Wpływają także na poprawę jakości i długości życia pacjentów onkologicznych, gdyż zapobiegają masywnej utracie masy ciała w przypadku np. raka trzustki oraz wspomagają radio- i chemioterapię, gdyż zwiększają wrażliwość komórek nowotworowych na działanie promieniowania jonizującego i wielu powszechnie stosowanych cytostatyków.
Zdrowie skóry. Wiele uszkodzeń komórek skóry wywołanych przez długotrwałą ekspozycję na promieniowanie UV można znacząco ograniczyć poprzez podawanie kwasów tłuszczowych Omega-3. Kwasy te stanowią wewnętrzną ochronę w trakcie opalania i zmniejszają objawy poparzenia słonecznego, a także pozwalają dłużej i bezpieczniej przebywać na słońcu. Połączenie EPA, DHA i GLA powinno stanowić terapię pierwszego rzutu w przypadku fotodermatoz czyli uczulenia na słońce, trądziku, łuszczycy, oraz egzemy.
Wątroba. Kwasy tłuszczowe Omega-3 zapewniają sprawną cyrkulację krwi w miąższu wątrobowym (nawet w przypadku włóknienia i częściowej marskości wątroby), zapobiegają stłuszczeniu narządu w przypadku niealkoholowego stłuszczenia wątroby, cukrzycy, syndromu metabolicznego i otyłości. Ograniczają także stan zapalny i spowalniają włóknieniu wątroby wywołane przez toksyny, wirusy, zatrzymanie odpływu żółci, niedokrwienie. Na oddziałach gastroenterologicznych i hepatologicznych podaję się oleje rybie w przypadku: dysfunkcji i uszkodzenia wątroby związanego z żywieniem pozajelitowym, rozległych operacji gastrologicznych, wstrząsu septycznego. Kwasy tłuszczowe mogą także pomoc pacjentom cierpiącym na autoimmunogiczne zapalenie wątroby, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, pierwotna marskość żółciową a nawet hepatocellular carcinoma.
Nerki. Kwasy tłuszczowe Omega-3 wpływają na poprawę parametrów hemodynamicznych pracy nerek, czyli warunkują lepszy przepływ krwi oraz zapewniają wydajniejszą filtrację kłębuszkową. Mogą także spowalniać postęp destrukcji miąższu nerkowego, gdyż hamują stany zapalne i procesy włóknienia. Bardzo istotnym efektem terapeutycznym stosowania EPA i DHA u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek jest zmniejszenie wydalania białka wraz z moczem, które uszkadza nefrony i potęguje postęp choroby. Stwierdzono wzrost współczynnika przesączania kłębuszkowego (GFR) oraz zmniejszoną ilość wydalanego białka z moczem u pacjentów nefrologicznych po zastosowaniu diety wysokobiałkowej suplementowanej kwasami tłuszczowymi Omega-3. Ponadto EPA ogranicza wydalanie wapnia z moczem co może mieć istotne znaczenie w terapii i profilaktyce kamicy nerkowej i wapnicy nerek. Najczęstszym wskazaniem do suplementacji kwasami Omega-3 jest wystąpienie następujących jednostek chorobowych: – IgA nefropatii, – toczniowego zapalenia nerek, – zapalenia nerek związanego z przyjmowaniem niektórych leków nefrotoksycznych, – przeszczepu nerek.
OCZY. W siatkówce, podobnie jak w układzie nerwowym, znajduje się duża ilość kwasów tłuszczowych DHA. Suplementacja tymi kwasami zapobiega lub spowalnia wystąpienie degeneracji plamki żółtej związanej z wiekiem (AMD). Choroba ta jest obecnie najpowszechniejszą przyczyną ślepoty w starzejącym się społeczeństwie. Dodatkowo kwasy tłuszczowe Omega-3 wyrównują ciśnienie w gałce ocznej dzięki czemu pozwalają łagodzić objawy i wspomagają terapię jaskry.
Sposób użycia: 1-2 kapsułki dziennie, popić wodą. Zażywać podczas posiłków.
|