Format: B5

Wydział: Inżynieria Środowiska. Ekologia

Ochrona środowiska naturalnego staje się priorytetowym zadaniem, przed jakim stajemy u progu trzeciego tysiąclecia. Produkcja nowych dóbr, na które my jako społeczeństwo konsumpcyjne jesteśmy nastawieni, powoduje nadmierną eksploatację nieodnawialnych zasobów naturalnych naszej planety oraz powstawanie dużych ilości odpadów, w tym omówionych w tej publikacji odpadów niebezpiecznych. Przez wiele lat podstawową formą ich unieszkodliwiania było gromadzenie na składowiskach. Duże zmiany w gospodarce odpadami rozpoczęły się dopiero na początku lat 90. XX w., kiedy zaczęto odchodzić od systemu, w którym jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów było składowanie, na rzecz sytemu złożonego z kilku elementów: zbiórki surowców wtórnych, sortowania, kompostowania i termicznego przekształcania odpadów.

W monografii dokonano szczegółowej charakterystyki powszechnych grup odpadów niebezpiecznych: odpadów zawierających azbest, odpadów medycznych, elektrośmieci, odpadów przemysłu motoryzacyjnego oraz odpadów substancji stosowanych w rolnictwie i ogrodnictwie. Na podstawie obserwacji działalności wybranych instytucji opisano procesy powstawania i sposoby zagospodarowania odpadów problematycznych. Po przedstawieniu materiału teoretycznego i dokumentacyjnego podano wyniki badań poziomu świadomości ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Zaproponowano również podjęcie działań edukacyjnych i informacyjnych w celu zwiększenia społecznej świadomości ekologicznej.

Dla wygody czytelnika publikację wyposażono w słowniczek terminów specjalistycznych oraz obszerną bibliografię.

Spis treści

1. Wstęp 11

2. Uregulowania prawne gospodarki odpadami 14

2.1. Instrumenty prawne regulujące gospodarowanie odpadami 14

2.2. Przepisy międzynarodowe 14

2.3. Podstawy prawne w Polsce 16

2.4. Gospodarka odpadami w gminie w świetle przepisów krajowych 20

2.5. Instrumenty ekonomiczne wykorzystywane w nowoczesnym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi 21

3. Definicje odpadów i ich klasyfikacja 23

3.1. Definicje odpadów 23

3.2. Charakterystyka odpadów komunalnych i ich klasyfikacje 24

3.3. Planowanie gospodarki odpadami 26

3.4. Hierarchia postępowania z odpadami 27

3.5. Klasyfikacja odpadów niebezpiecznych 28

3.6. Kryteria szkodliwości odpadów niebezpiecznych dla środowiska i dla człowieka 30

4. Charakterystyka i zagospodarowanie wybranych grup odpadów niebezpiecznych 34

4.1. Odpady zawierające azbest 34

4.1.1. Charakterystyka rodzajów azbestu i jego wykorzystanie 35

4.1.2. Szkodliwe działanie azbestu na człowieka i środowisko 42

4.1.3. Likwidacja odpadów zawierających azbest 49

4.1.4. Unieszkodliwianie odpadów i wyrobów zawierających azbest 51

4.1.5. Ocena zagrożenia środowiska odpadami zawierającymi azbest na wybranym przykładzie 60

4.1.6. Ocena świadomości ekologicznej społeczeństwa63

4.2. Odpady medyczne 67

4.2.1. Katalog odpadów 67

4.2.2. Podział odpadów medycznych 70

4.2.3. Źródła powstawania odpadów medycznych i ich skład morfologiczny 71

4.2.4. Postępowanie z odpadami medycznymi w aspekcie prawnym 72

4.2.5. Metody zagospodarowania odpadów medycznych 74

4.2.6. Zagospodarowanie odpadów medycznych w Zakładzie Opieki Zdrowotnej „X" w Krakowie 87

4.2.7. Ocena stanu wiedzy społeczeństwa na temat zagospodarowania odpadów medycznych 94

4.2.8. Edukacja społeczeństwa w zakresie utylizacji odpadów medycznych 114

4.3. Odpady elektrosprzętu (elektryczne i elektroniczne) 118

4.3.1. Podstawy prawne gospodarki odpadami elektrycznymi i elektronicznymi 118

4.3.2. Klasyfikacja odpadów z urządzeń elektrycznych i elektronicznych 125

4.3.3. Produkcja elektrośmieci na świecie 131

4.3.4. Zużyte baterie i akumulatory 135

4.3.5. Zagospodarowanie odpadów z urządzeń elektrycznych i elektronicznych 140

4.3.6. Badanie poziomu wiedzy respondentów na temat zagospodarowania odpadów z urządzeń elektrycznych i elektronicznych 144

4.3.7. Edukacja społeczeństwa w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi 151

4.4. Odpady przemysłu motoryzacyjnego 154

4.4.1. Odzysk metali żelaznych 155

4.4.2. Odzysk metali nieżelaznych 158

4.4.3. Odzysk metali szlachetnych 159

4.4.4. Odzysk odpadów z gumy 161

4.4.5. Odzysk odpadów z tworzyw sztucznych 171

4.4.6. Odzysk złomu akumulatorowego 176

4.4.7. Odzysk innych odpadów motoryzacyjnych 179

4.4.8. Recykling zużytych samochodów na przykładzie wybranego zakładu utylizacji 184

4.4.9. Ocena stanu wiedzy społeczeństwa w zakresie zagospodarowania odpadów motoryzacyjnych 187

4.5. Odpady substancji stosowanych w rolnictwie i ogrodnictwie 193

4.5.1. Historia stosowania pestycydów hirudina 194

4.5.2. Toksyczność pestycydów 195

4.5.3. Trwałość pestycydów 201

4.5.4. Klasyfikacja pestycydów 203

4.5.5. Edukacja ekologiczna społeczeństwa w zakresie naturalnych sposobów zwalczania szkodników 204

4.5.6. Postępowanie z opakowaniami pestycydów 213

5. Idea zrównoważonego rozwoju 215

5.1. Historia idei zrównoważonego rozwoju 215

5.2. Cele i filary zrównoważonego rozwoju 218

6. Edukacja ekologiczna społeczeństwa i jej rola w zrównoważonej gospodarce odpadami 223

Podsumowanie 231

Bibliografia 233

Słowniczek terminów specjalistycznych 247

Summary 251

Fragmenty recenzji 255

ODPADY NIEBEZPIECZNE PODSTAWY TEORETYCZNE

Janusz W. Wandrasz, Jolanta Biegańska

Stan książki: NOWA

Wydawnictwo Politechniki Śląskiej

Nakład: 200 egz.

Stron: 222

Okładka: miękka

Format: B5

Wydział: Inżynieria środowiska

Z okładki:

Procesowi wytwarzania i przetwarzania dóbr towarzyszy zazwyczaj powstawanie odpadów. Część z nich może być niebezpieczna ze względu na skład i właściwości i może stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi lub dla żywych organizmów. Niektóre niebezpieczne odpady mogą nawet zmienić podstawowy kod genetyczny ssaków. Na obecnym etapie rozwoju nauki, zdaniem autorów, przewidywanie wpływu odpadów niebezpiecznych na Zmiany genetyczne u człowieka jest co najmniej niecelowe. Zmiany te powinny być udokumentowane i potwierdzone konkretnymi wynikami prac badawczych.

W celu lepszego zrozumienia zagrożeń spowodowanych toksycznością odpadów i uniknięcia potencjalnego zniszczenia środowiska należy poznać i zrozumieć mechanizmy ich działania.

Podręcznik ten zawiera podstawy fizykochemicznych, biologicznych i termicznych metod unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

Słowa kluczowe:

odpady niebezpieczne

toksyczność, ekotoksyczność

fizyczne metody postępowania z odpadami

chemiczne metody unieszkodliwiania

biologiczne metody degradacji

procesy termiczne

Spis treści:

PRZEDMOWA 5

Rozdział 1. ZIEMIA - BOGACTWO NATURALNYCH ZASOBÓW 7

1.1. Wiadomości podstawowe o związkach chemicznych i źródłach ich powstawania 10

1.2. Synteza substancji organicznych przez grzyby, glony, porosty i inne

1.3. Naturalne i antropogenne źródła zanieczyszczenia środowiska 21

1.4. Pytania i zagadnienia 25

Rozdział 2. GŁÓWNE KRYTERIA OCENY SZKODLIWOŚCI SUBSTANCJI 26

2.1. Informacje ogólne 26

2.2. Właściwości fizykochemiczne 28

2.3. Toksyczność 32

2.4. Ekotoksyczność 36

2.5. Rozprzestrzenianie 38

2.6. Zachowanie się środowiska naturalnego 40

2.7. Wartości graniczne 46

2.8. Pytania i zagadnienia 48

Rozdział 3. ODPADY NIEBEZPIECZNE 49

3.1. Podstawowe definicje 49

3.2. Właściwości odpadów 57

3.2.1. Identyfikacja odpadów niebezpiecznych 57

3.2.2. Definicja toksyczności .'. 61

3.3. Zagadnienia toksykometrii 66

3.4. Związek pomiędzy substancją niebezpieczną i odpadem niebezpiecznym "°

3.5. Pytania i zagadnienia 71

Rozdział 4. MIEJSCA I ŹRÓDŁA WYSTĘPOWANIA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH ORAZ ICH ANALIZA I OCENA 72

4.1. Rozprzestrzenianie związków PCB 73

4.2. Dioksyny i furany - (PCDDS/PCDFS) 75

4.2.1. Źródła dioksyn 79

4.2.2. Rozprzestrzenianie dioksyn 80

4.2.3. Wpływ emisji dioksyn z instalacji spalających odpady na człowieka 83

4.2.4. Termiczna rozkładalność dioksyn i furanów 84

4.2.5. Ocena dokładności pomiarów związków PCDDs/PCDFs .... 86

4.3. Skutki zdrowotne i odpowiedzialność 90

4.4. Pytania i zagadnienia 91

Rozdział 5. MINIMALIZACJA ŹRÓDEŁ POWSTAWANIA I MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA ODPADÓW 92

5.1. Organa dyspozycyjne i kontroli ekologicznej oraz ich znaczenie .. 96

5.2. Systemy kontroli 99

5.3. Pytania i zagadnienia 107

Rozdział 6. METODY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI 108

6.1. Metody fizyczne 113

6.2. Metody chemiczne 133

6.3. Biologiczne metody degradacji odpadów 147

6.4. Procesy termiczne 163

6.5. Pytania i zagadnienia 202

PRZYPISY 203

LITERATURA 210