AUTORKĄ KSIĄŻKI JEST MARIA PRZEŹDZIECKA.

Wstęp..................... 7

I. Zleceniodawcy i odbiorcy.............. 11

II. Ośrodki i warsztaty malarskie............. 26

III. Funkcje i treści XIX-wiecznego malarstwa ikonowego...... 46

IV. Przemiany stylu w XIX w. i odmiany ikonograficzne...... 55

Wykaz małopolskich malarzy cerkiewnych XIX w.......... 67

Spis ilustracji................... 74

Ilustracje..................po s. 76

Małopolskie cerkwie, których w drugiej połowie XIX w. było 1184, należały do greckokatolickiej diecezji przemyskiej. Diecezja ta obejmowała obszar mniej więcej od Nowego Sącza aż po Sambor i Sądową Wisznię, granicząc od wschodu z diecezją lwowską. Obszar ten znajduje się prawie w całości w obecnych granicach Polski. Przesiedlenia ludności i wprowadzenie prawosławia spowodowały, że większość cerkwi znalazła się z czasem w stanie opuszczenia, wiele z nich uległo częściowemu lub całkowitemu zniszczeniu. Obecnie stosunkowo nieliczne cerkwie są użytkowane i z tego tytułu znajdują się pod opieką kurii rzymskokatolickiej lub prawosławnej, a nad cerkwiami zabytkowymi roztacza pieczę wojewódzki konserwator zabytków.

Przede wszystkim zabezpieczono najstarsze i najcenniejsze zabytki malarstwa cerkiewnego, powiększając zbiory muzealne w Sanoku, Nowym Sączu, jak również gromadząc je w nowo utworzonej składnicy w Łańcucie. W każdym z tych zbiorów znajdują się obok starszych również XIX-wieczne obrazy z ikonostasów, obrazy ołtarzowe oraz chorągwie malowane. Szczególnie dużo nowszych obrazów znalazło się w Muzeum Ziemi Sanockiej na Zamku, dokąd zwożono bez wyboru całe wyposażenia cerkwi, które z różnych przyczyn ulegały rozbiórce, znacznie skromniejsze natomiast są zbiory Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, nastawionego głównie na kompletowanie wyposażenia cerkwi przeznaczonych do skansenu. Spory zbiór ikon, powstały zwłaszcza z darów w okresie przedwojennym, znajduje się również w Muzeum Narodowym w Krakowie (Oddział Szołayskich); niestety, brak tu ścisłych określeń proweniencji obiektów. Składnica w Łańcucie ma plany ściągnięcia z terenu wszystkich ważniejszych zabytków łącznie z najnowszymi, ale praca nad gromadzeniem obiektów malarstwa ikonowego daleka jest od zakończenia i wiele ikon z XIX w. znajduje się jeszcze dotąd w terenie.

Nie udało się dotrzeć do wszystkich zachowanych ikon XIX-wiecznych ze względów czysto technicznych; albo nie było możliwości wejścia do niektórych cerkwi, albo dokonania przeglądu zabytków utrudniał ich na-

tłok w nie zawsze odpowiednich magazynach muzealnych. Jednak przeprowadzona dokumentacja większości, w pierwszym rzędzie autoryzowanych i datowanych obiektów, pozwala na wyciągnięcie wniosków, które bez większego ryzyka można rozszerzyć na cale XIX-wieczne malarstwo ikonowe.

Przy gromadzeniu materiałów do malarstwa cerkiewnego źródłem wielkiej wagi jest zachowane archiwum greckokatolickiego biskupstwa w Przemyślu {obecnie w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Rzeszowie z siedzibą w Przemyślu). Przejrzano wszystkie wizytacje od polowy XVIII w., niektóre księgi sądów oraz inwentarze cerkwi z XIX i początku XX w. O ile wśród wizytacji XVIII-wiecznych trafiały się bardziej wyczerpujące dane, dotyczące malarstwa, o tyle w XIX w. są one z reguły skąpe i sporządzane ściśle według instrukcji. Przez dłuższy czas obowiązywała np. instrukcja z roku 1833, której drugi paragraf wymagał podawania stanu wewnętrznego cerkwi, z wyszczególnieniem takich obiektów, jak: wielki ołtarz, ikonostas, antemisy, kadzidła i świece. Bardzo szczegółowy formularz sprawozdań wizytacyjnych wydano w roku 1868 — całość ankiety obejmowała 265 punktów, lecz w części dotyczącej wyposażenia cerkwi szło głównie o stwierdzenie, czy jest ono zgodne ze zmodyfikowaną w duchu purystycznym liturgią greckokatolicką i czy posiada odpowiedni ikonostas traktowany jako „żywy katechizm". Miejsce przeznaczone na odpowiedzi było tak ograniczone w rubrykach formularza, że najbardziej nawet wymownego wizytatora zmuszało do streszczania i krótkich relacji, nie dając możliwości dokonania szerszych opisów, które poprzednio były czasem wprowadzane.

Toteż jedynie wśród wcześniejszych wizytacji można spotkać bardziej dokładne opisy całego wyposażenia wnętrza cerkwi, z wymienieniem tematyki poszczególnych obrazów oraz podaniem ich autora i daty powstania. Wiele materiałów, odnoszących się do dat i nazwisk malarzy (głównie XIX- i XX-wiecznych), znaleziono w sporządzonych około roku 1929 inwentarzach cerkiewnych, których formularze zawierały pytania o napisy w cerkwi oraz o nazwiska malarzy i daty wykonania obrazów umieszczonych na ścianach i w ikonostasie. Niewiele natomiast można skorzystać z fragmentarycznie zachowanych ksiąg sądów biskupich, które zawierają bardzo mało spraw, w jakie zamieszani byli malarze cerkiewni.

Zbadanie udziału malarzy cechowych w pracach dla cerkwi jest bardzo utrudnione z powodu braku odpowiednich notatek archiwalnych. Zapiski cerkiewne ograniczają się w najlepszym przypadku do nazwiska malarza, jego miejsca pochodzenia i daty powstania obrazów, z rzadka tylko określając poziom techniczny czy artystyczny wykonanej pracy, natomiast nic nie mówią o warsztacie malarskim i jego organizacji. Wyjaśnienie niektórych zagadnień warsztatowych było możliwe jedynie dzięki

temu, że żyje jeszcze ostatni z rodziny malarzy Bogdańskich, których obrazy ozdabiają szereg cerkwi od Krynicy aż po okolice Dobromila, a także na Słowacji. Zygmunt Bogdański jest wnukiem pierwszego w rodzinie malarza cerkiewnego i pomimo podeszłego wieku (ur. 1877) interesuje się żywo sprawami malarstwa oraz posiada prowadzone sukcesywnie notatki rodzinne, dotyczące ważniejszych wydarzeń i wykonanych prac, które uzupełnił wiarygodnymi i ciekawymi komentarzami. Załączony w aneksie słownik malarzy podaje zbiorczo przegląd wszystkich nazwisk i zebranych na ich temat wiadomości, a dwie mapy ilustrują rozmieszczenie ich prac.

Literatura odnosząca się do małopolskich ikon jest dotychczas wyjątkowo skromna i traktuje przeważnie o zabytkach starszych, najpóźniej do wieku XVII1. O ikonach XVIII-wiecznych wspominają jedynie dwie publikacje, a mianowicie Janiny Nowackiej, omawiająca szkołę rybotycką 2 (z obecnie zebranych materiałów wynika zresztą, że działalność tego ośrodka można przesunąć co najmniej o kilkadziesiąt lat wprzód od ustalonej przez Nowacką granicy około roku 1710), oraz Jerzego Pietrusiń-skiego — fragmentaryczne rozważania na temat „małopolskich bohomazów" 3.

Malarstwem XIX-wiecznych ikon nie zajmowano się dotychczas zupełnie, uważając ogólnie okres ten za mało wartościowy i nieciekawy artystycznie. Nie polemizując ze słusznością tego rodzaju opinii, należy podkreślić, że względne bogactwo materiałów źródłowych, dotyczących zabytków XIX-wiecznych, pozwala je opracować bardziej szczegółowo i z uwzględnieniem szerszej problematyki, aniżeli ikon starszych, wiadomo bowiem na ogół prawie dokładnie, na czyje zlecenie oraz przez kogo i jak były one malowane. Stosunkowo łatwo można też odnaleźć i porównać wszystkie możliwe źródła ich inspiracji, począwszy od miejscowych

ikon tradycyjnych i wcześniejszych wzorów graficznych, poprzez współczesną im sztukę sakralną, wschodnią i zachodnią, aż po ewentualne związki z malarstwem i drzeworytnictwem ludowym oraz obrazkami de-wocyjnymi.

Celowo odstąpiono w niniejszej pracy od klasycznego układu, wychodzącego od opisu zabytków, aby spróbować interesujące nas malarstwo ukazać na tle specyficznego środowiska odbiorców i wykonawców, ich wymogów i możliwości, jakie wpływały na tę sztukę. Przy tym ujęciu może się zdarzyć, że pewne zagadnienia, które wyłonią się i wyjaśnią w oparciu o materiały XIX-wieczne, dadzą się z kolei odnieść również do zabytków wcześniejszych, pozbawionych źródłowych materiałów wyjaśniających. Głównym założeniem pracy jest prześledzić, jakimi drogami przebiegały zmiany stylistyczne i ikonograficzne XIX-wiecznego malarstwa ikonowego oraz wskazać miejsce i znaczenie grupy zabytków zamykających w zasadzie rozwój historyczny cerkiewnego malarstwa w Mało-polsce.

I. Paweł Bogdański (1831—1909), fot............. 32

II. Antoni Bogdański (1836—1918), fot., 1914.......... 32

III. Michał Bogdański (1862—1944), fot............. 32

IV. Zygmunt Bogdański (ur. 1877), fot. ok. 1960......... 32

Mapka 1. Rozmieszczenie autoryzowanych ikon XIX w. z wyjątkiem malarzy

rodziny Bogdańskich................ 2S

Mapka 2. Rozmieszczenie autoryzowanych ikon XIX w. malarze — rodzina Bogdańskich ................... 41

1. Andreas Groll, ikonostas w greckokatolickiej katedrze w Przemyślu, fragment, 1881

2. Władysław Rossowski, ikonostas cerkwi Sw. Norberta w Krakowie, 1892—1895

3. Władysław Rossowski, Chrystus Król i Ostatnia Wieczerza, środkowy obraz ikonostasu cerkwi Sw. Norberta w Krakowie, 1894

4. Józef Bogdański (?), Ukrzyżowanie z ikonostasu w cerkwi w Świątkowej Małej

5. Józef Bogdański (?), Kuszenie Chrystusa, antepedium w cerkwi w Mikovej (Słowacja)

6. Paweł Bogdański, Ostatnia Wieczerza z cerkwi w Wańkowej, 1869. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

7. Bogdańscy, Narodzenie Matki Boskiej, ikonostas w cerkwi w Ropkach, 1891

8. Bogdańscy, ikonostas w Kriżach, 1892

9. Bogdańscy, Matka Boska typu Pokrow, ikona z ikonostasu w Hańczowej, 1889

10. B. i G. Pawlikowscy, Św. Mikołaj, ikona, 1840. Muzeum Ziemi Sanockiej

11. B. i G. Pawlikowscy, Sw. Mikołaj, ikona — napis na odwrocie, 1840. Muzeum Ziemi Sanockiej

12. Kozłowski, ikonostas w Leżachowie, 1813

13. A. Isayski, Ukrzyżowanie, ikona, 1841. Muzeum Ziemi Sanockiej

14. Stefan Fedorowski, ikonostas w Wólce Żmijowskiej, 1896

15. Stefan Fedorowski, kopia cudownego obrazu Matki Boskiej z Chłopie, 1883. Kapliczka w Sierakoścach

16. Cudowna ikona św. Mikołaja w greckokatolickiej katedrze w Przemyślu

17. Cudowna ikona Matki Boskiej Poczajowskiej

18. Matka Boska z Dzieciątkiem, drewniana figura przydrożna w Krempnej, 1874

19. Krzyż procesyjny z cerkwi w Łosiach, 1708. Muzeum w Nowym Sączu

20. Krzyż procesyjny w cerkwi w Świątkowej Małej (mai. W. Fedak), 1843

21. Feretron cerkiewny, XIX w. Muzeum Ziemi Sanockiej

22. Matka Boska z Dzieciątkiem, kamienna figura przydrożna we wsi Swierżowa. fragment, 1894

23. Kapliczka przydrożna z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, Swiątkowa Wielka, 1844 (?)

24. Antemis, druk na płótnie, 1878. Muzeum Ziemi Sanockiej

25. Ikonostas w cerkwi w Ladomirovej, druga polowa XVIII w.

26. Ikona Proroków z cerkwi w Wetlinle, XVIII w. Muzeum Ziemi Sanockiej

27. Deisis, ikona, XVIII w. Muzeum Ziemi Sanockiej

28. Ostatnia Wieczerza z ikonostasu w cerkwi w Babkach, XVIII w.

29. Ikona Apostołów z ikonostasu w cerkwi w Babicach, XVIII w.

U, Ikona Matki Boskiej typu Pokrow, XVIII w. (?). Muzeum Ziemi Sanockiej

31. Ikonostas w cerkwi w Dobroslavie, fragment, druga połowa XVIII w.

32. Ikona Męki Pańskiej z cerkwi w Kotaniu, fragment, 1737. Składnica w Łańcucie

33. Sw. Mikołaj, ikona z ikonostasu w cerkwi w Dobroslavie, druga połowa XVIII w.

34. Św. Mikołaj, ikona z ikonostasu w cerkwi w Troćanach (Słowacja), XVIII w. (?)

35. Sw. Mikołaj, ikona w cerkwi w Ruszelczycach, 1690.

36. Sw. Paraskewa, ikona z cerkwi w Zawadzie, XVIII w. Muzeum Ziemi Sanockiej

37. Michał Rudkowicz, Chrzest Chrystusa, ikona z ikonostasu w cerkwi w Kowa-lówce, 1745

38. Matka Boska Opieki, ikona, XVII—XVIII w. Muzeum Narodowe w Krakowie, Oddział Szołayskich

39. Matka Boska Opieki, ikona, XVIII w. Muzeum Ziemi Sanockiej

40. Matka Boska Opieki, ikona z cerkwi w Bykowcach, XIX w. Muzeum Ziemi Sanockiej

41. Matka Boska Opieki, ikona z ikonostasu w Opace, XIX w.

42. Chrystus Pantokrator, ikona z ikonostasu w cerkwi w Babicach, 1888

43. Stefan Fedorowski, Narodzenie Matki Boskiej, ikona z ikonostasu w cerkwi w Wólce Żmijowskiej, 1896

44. Narodzenie Matki Boskiej, ikona w cerkwi w Kowalówce, 1728

45. Trójca św., ikona ikonostasu w Hańczowej, 1795, przemalowana przez Bogdan-skich w 1889

46. Matka Boska z Dzieciątkiem, ikona przemalowana w 1882. Muzeum Narodowe w Krakowie, Oddział Szołayskich

47. Ta sama ikona po zdjęciu XIX-wiecznej warstwy malowidła

48. Bogdańscy, Zdjęcie z krzyża z ikonostasu w cerkwi w Hańczowej, 1889

49. Zdjęcie z krzyża, ikona z cerkwi w Banicy, XIX w. Muzeum Ziemi Sanockiej

50. Przemienienie, ikona w cerkwi w Czerteziu, XIX w.

51. Boże Narodzenie, reprodukcja używana przez Bogdańskich jako wzór kompozycji

52. Scena z życia św. Julianny, obraz ścienny z cerkwi w Wierchomli XIX w. Muzeum Ziemi Sanockiej

53. Scena z życia św. Julianny, obraz ścienny z cerkwi w Wierchomli, XIX w. Muzeum Ziemi Sanockiej

54. Ikona ze scenami z życia św. Barbary z cerkwi w Nowym Bruśnie, fragment, 1703. Muzeum w Przemyślu

55. Ewangelista Mateusz, ikona z cerkwi w Pętnej. Muzeum Ziemi Sanockiej

56. Sw. Mikołaj, ikona, XVIII w. Muzeum Ziemi Sanockiej

57. Sw. Mikołaj, obraz na chorągwi cerkiewnej, 1884. Muzeum w Przemyślu

58. Święci Kosma i Damian, obraz na chorągwi cerkiewnej. Muzeum w Nowym

Sączu

59. Święci Kosma i Damian, obraz na chorągwi cerkiewnej, 1884, fragment. Muzeum

w Nowym Sączu

60. Matka Boska Gromniczna z Dzieciątkiem, obraz na chorągwi cerkiewnej. Muzeum Ziemi Sanockiej

61. Chrystus niosący krzyż, obraz na chorągwi cerkiewnej. Muzeum Ziemi Sanockiej

62. Apostoł Andrzej, obraz na chorągwi z cerkwi w Izbach. Muzeum w Nowym Sączu

63. Ewangelista, obraz na chorągwi cerkiewnej. Muzeum Ziemi Sanockiej

64. Kopia cudownego obrazu Matki Boskiej Leżajskiej, drzeworyt

65. Kopia cudownego obrazu Matki Boskiej Leżajskiej na chorągwi z cerkwi w Uś-ciu Gorlickim. Muzeum Ziemi Sanockiej

66. iCopia cudownego obrazu Matki Boskiej Leżajskiej, obraz na szkle ze wsi Jan-kowice. Muzeum Ziemi Sanockiej

67. Sw. Mikołaj, obraz na feretronie cerkiewnym. Muzeum Ziemi Sanockiej

68. Sw. Mikołaj, drzeworyt ludowy z Płazowa, pierwsza połowa XIX w.

69. Złożenie do grobu, obraz na chorągwi cerkiewnej. Muzeum Ziemi Sanockiej

70. Chrzest Chrystusa, obraz ścienny z cerkwi w Krajnej, 1856. Muzeum w Przemyślu

71. Sw. Anna Samotrzeć, ikona z ikonostasu w cerkwi w Babicach, 1888

72. Ecce Homo, obraz na chorągwi cerkiewnej. Muzeum Ziemi Sanockiej

73. Sw. Jerzy, obraz na chorągwi cerkiewnej, 1833. Muzeum w Przemyślu

74. Michał Bogdański, Ofiarowanie Matki Boskiej, 1896. Muzeum Ziemi Sanockiej

75. Lisecki, ikona Proroka z ikonostasu z cerkwi w Piątkowej Ruskiej, 1881. Składnica w Łańcucie

76. Matka Boska z Dzieciątkiem, ikona z cerkwi w Posadzie Rybotyckiej, XIX, fragment. Muzeum w Przemyślu

77. Matka Boska, typu Znamenije, ikona w cerkwi w Kowalówce, 1868

Instytut Sztuki PAN 63; J. Janczak 7; A. Kud 35; S. Mucha 2, 3; M. Przeździecka 10, 11, 13, 15, 21, 22, 24, 26, 27, 30, 36, 39, 40, 51—57, 60, 61, 65—67, 69, 70, 72—74, 76; J. Ross 41; J. Swiderski 1—3 (repr. w tekście), 6, 12, 14, 28, 29, 37, 38, 42—44, 46, 47, 50, 62, 64, 71, 75, 77; J. Żurawski 4, 20, 32

Sporządzony na podstawie danych archiwalnych, głównie z wizytacji i inwentarzy cerkiewnych, Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Przemyślu, Arch. Bisk. Gr.— Kat., (WAP) oraz zapisków rodzinnych w wypadku Eogdańskich.

BEDRŻIŃSKI FELIKS z Rozdolu

1873 — ikonostas, Saska Dominikówka, dekanat komarniański (WAP, sygn. 6278); 1877 — ikonostas, Powierzców, dekanat komarniański (WAP, sygn. 6227).

BINIACZ (Biniancz)

1909 — ikonostas, Leszczyny, dekanat gorlicki (WAP, sygn. 6100).

BOGDANOWI CZ ze Lwowa

1900 — ikonostas, Międzybrodzie, pow. Sanok (WAP, sygn. 6138).

BOGDAŃSKI ANTONI (1836—1918)

1896 — ikonostas, Blazov; ok. 1875 — Brylińce, pow. Przemyśl; 1898 — Brunary, pow. Gorlice; 1889 — Cabalovce; 1897—1898; Cisowa, pow. Przemyśl; 1885—1890 — ikonostas, 1898 — wnętrze cerkwi, Czeremcha, pow. Sanok; 1899—1900 — Daliowa, pow. Sanok; Darów, pow. Sanok; Dobra Szlachecka, pow. Sanok; 1870—1880 — Doł-życe, pow. Sanok; 1903—1904 — ikonostas i wnętrze, Driećna; Dubne, pow. Nowy Sącz; 1895 — ikonostas i ołtarze, Gerlachov; 1889 — obrazy ikonostasu, Hańczowa, pow. Gorlice (WAP, sygn. 6003); Hodemark; 1887—1888 — ikonostas, Izby, pow. Gorlice; kościół — Jaśliska, pow. Sanok; 1887 — ikonostas i wnętrze, Kalinov; 1877 — Karlików, pow. Sanok; 1892 — ikonostas, datowany i sygnowany, Kriże; Krynica; 1875 — ikonostas, Lalin, pow. Sanok (WAP, sygn. 6025); Leluchów, pow. Sanok; przed 1895 — ikonostas, Livov; 1902—1903 — wnętrze, Łabowa, pow. Nowy Sącz; Medzilaborce; Mikova; Nagov; Postołów, pow. Sanok; Ratnawica, pow. Sanok; 1891 —¦ ikonostas, Resov; 1890—1891 — ikonostas, Ropki koło Hańczowej; 1910—1911 — Ste-fanovce; 1901 — ikonostas, Sucha; 1882 — wnętrze, Sukowate, pow. Lesko (WAP, sygn. 6326); 1891 — obrazy ścienne, Swiątkowa Wielka, pow. Jasło; 1870—1880 — Teleśnica, pow. Ustrzyki Dolne; 1893 — ikonostas i wnętrze, Tokarnia, pow. Sanok; 1886 — ikonostas, Vapenik; 1894 — Wisłocze, pow. Sanok; Wola Wyżną, pow. Sanok; Wysowa, pow. Gorlice; Zbojne; Złockie, pow. Nowy Sącz.

BOGDAŃSKI FELIKS (1871—1937)

1906 — ikonostas, Bachórzec (WAP, sygn. 5882); 1904 — obraz z kaplicy, Maciejowa, pow. Nowy Sącz; Sanok; 1910—1911 — Stefanovce; kościół, Zarszyn, pow. Sanok; Żałobina.

BOGDANSKI JAN (1852—1917)

Baranówka (WAP, sygn. 5904); Dobromil, pow. Ustrzyki Dolne; 1895 — ikonostas, Górne (?), dekanat dukielski (WAP, sygn. 5986); kościół Jarosław; Kalwaria Pacław-ska; Legnava; Lukov; polichromia, Pielgrzymka, pow. Jasło (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN); 1881 — Pre§ov; kościół Rybotycze; 1890 — wnętrze, Tylawa, pow. Krosno (WAP, sygn. 6358); Ubreż; 1900 — ikonostas, Wola Cieklińska, pow. Jasło (WAP, sygn. 6398); Wróblik Szlachecki, pow. Sanok.

BOGDAŃSKI JÓZEF (1800—1884)

Bałucianka, pow. Sanok; Bobowa, pow. Gorlice; Brunary, pow. Gorlice; kościół — Iwonicz; kościół — Jaśliska; Lalin, pow. Sanok; Leluchów, pow. Sanok; Medzila-borce; Mikova; Mochaczka Niżna, pow. Nowy Sącz; Mrzyglód, pow. Sanok; 1826 — ikonostas. Sukowate, pow. Lesko (WAP, sygn. 6326); Sitnica, pow. Gorlice; Snietnica, pow. Gorlice; Swiątkowa Mała, pow. Jasło; Tarnawka, pow. Sanok; Tylicz, pow. Nowy Sącz; Tyrawa Solna i Wołoska, pow. Sanok; Wierchomla, pow. Nowy Sącz; Wola Wyżną, pow. Sanok, Zbojne; Żmigród, pow. Jasło.

BOGDAŃSKI MICHAŁ (1862—1944)

Barwinek; 1898 — ikonostas i wnętrze, Cabalovce; Czeremcha, pow. Sanok; 1899—1900 — Daliowa, pow. Sanok; Darów, pow. Sanok; Dobra Szlachecka, pow. Sanok; 1903 —1904 — ikonostas i wnętrze, Driećna; Dubne, pow. Nowy Sącz; 1889 — ikonostas, Hańczowa, pow. Gorlice (WAP, sygn. 6003); Hodemark; Huta Wysowska, pow. Gorlice; 1887—1888 — ikonostas, Izby, pow. Gorlice; kościół — Jaśliska; 1887 — ikonostas i wnętrze, Kalinov; 1892 — ikonostas, Kriże; 1904 — ikonostas, Kwiatoń, pow. Gorlice (WAP, sygn. 6094); Leluchów, pow. Sanok; przed 1895 — ikonostas, Li-vov; Medzilaborce; Negov; Niebylec, pow. Strzyżów; Nowotaniec, pow. Sanok; Po-stołów, pow. Sanok; 1902 — ikonostas, 1911 — wnętrze, Ratnawica, pow. Sanok (WAP, sygn. 6248); 1890—1891 — ikonostas, Ropki koło Hańczowej; Rymanów, pow. Sanok; 1891 — ikonostas, Reśov; Skalnik, pow. Jasło; 1901 — ikonostas, Sucha; 1891 — obrazy ścienne, Swiątkowa Wielka, pow. Jasło; 1893 — ikonostas i wnętrze, Tokarnia, pow. Sanok; 1886 — ikonostas, Vapenik; 1895 — Vladica; 1894 — Wisło-czek, pow. Sanok; Wola Niżna i Wyżną, pow. Sanok; 1902 — ikonostas, Zawoje, pow. Sanok; Złockie, pow. Nowy Sącz; Żmigród, pow. Jasło.

BOGDAŃSKI PAWEŁ (1831—1909)

Boguchwała, pow. Rzeszów; Borov; Chmielnik, pow. Rzeszów; Dobromil, pow. Ustrzyki Dolne; 1889 — wnętrze, Dubno, dekanat Kańczuga (WAP, sygn. 5967); kościół — Iwonicz; kościół — Jaśliska; kościół — Jarosław; Kalwaria Pacławska; 1872 — obraz sygnowany i datowany, Klimkówka, pow. Sanok (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN); 1880 — obraz sygnowany i datowany, Klokocov; Krosno; Krynica; 1908—1909 — ikonostas, Lacko, dekanat dobromilski (WAP, sygn. 6095); Legnava; Lukov; 1909 — wnętrze, Medzilaborce; ikonostas, Mikova; Moch-naczka Niżna, pow. Nowy Sącz; 1855—1856 — ołtarz i dwa obrazy do kościoła, Odrzykoń, pow. Krosno (F. K o t u 1 a, Zbiorowy portret chłopski, „Polska Sztuka Ludowa", R. 11: 1957 nr 1, s. 22—23); 1881 — ikonostas, Preśov; kościół — Rybotycze; Tarnawka, pow. Sanok; 1890 — wnętrze, Tylawa, pow. Krosno (WAP, sygn. 6358); Tylicz, pow. Nowy Sącz; Ubreż; VyŚna Jablinka; Wesoła, pow. Brzozów; 1894 — Wisłoczek, pow. Sanok; 1900 — ikonostas, Wola Cieklińska, pow. Jasio (WAP, sygn. 6398); Wróblik Szlachecki, pow. Sanok; Wysowa, pow. Gorlice; Żmigród, pow. Jasło.

BOGDAŃSKI ZYGMUNT (ur. 1877)

1896 — ikonostas, Blażov; Cisowa, pow. Przemyśl; Czeremcha, pow. Sanok; Doma-radz, pow. Brzozów; 1903—1904 — ikonostas i wnętrze, Driećna; Dukla, pow. Krosno; 1895 — ikonostas sygnowany i datowany, Gerlachov; Golcowa, pow. Brzozów; Hańczowa. pow. Gorlice; kościół — Jaśliska; 1892 — ikonostas, Kriźe; przed 1895 —

ikonostas, Livov; 1902—1903 — wnętrze, Łabowa, pow. Nowy Sącz; 1905—1907 __

Mikova; Mochnaczka Niżna, pow. Nowy Sącz; 1903 — Myscowa, pow. Krosno; Na-gov; Przemyśl; 1894 — obrazy do ikonostasu, Rakowa, pow. Sanok (WAP, sygn. 6246); Ratnawica, pow. Sanok; Skalnik, pow. Jasio; 1901 — ikonostas, Sucha; 1891 — Swiątkowa Wielka, pow. Jasło, 1910—1911 — Stefanovce; Tokarnia, pow. Sanok; Ty-licz, pow. Nowy Sącz; 1894 — obrazy do ikonostasu, Wisłoczek, pow. Sanok; Zawa-dka Morochowska, pow. Sanok.

BRZEZIŃSKI IG. GRYF.

1861 — obraz z cerkwi, Mużyłowice, dekanat jaworowski, sygnowany i datowany (WAP, sygn. 5988).

BUKOWCZIK JOSIP

1896 i 1898 — ikonostasy sygnowane i datowane, Rzepedż, pow. Sanok ,i Turzańsk (Składnica w Łańcucie).

CHOMIK JAKOB z Bereżan

1898 — polichromia, Dobrosin, dekanat żółkiewski (WAP, sygn. 5947).

CZAJKA

1875 — odnowienie ikonostasu, Isaj, dekanat pribużański (WAP, sygn. 6024).

CZAJKA IWAN i WASYL z Gołoweska

1899 — obraz św. Mikołaja, datowany i sygnowany, cerkiew w Zołokocie (WAP sygn. 6430).

DEMKOWICZ ANDRIJ

1913 — polichromia Huwniki, pow. Przemyśl, sygnowana i datowana (WAP, sygn. 6367).

DUBOGIRSKI

1896 — polichromia, Mosty Wielkie, i ikonostas, Hołdowice, dekanat komarniański (WAP, sygn. 5990, 6152).

DUBRAWSKI

1868 — polichromia i ikonostas, Cebłów, dekanat bełski (WAP, sygn. 5925—5930).

EJCHEL G.

909 — ikonostas, Górne Wyżnę, dekanat wysoczański (WAP, sygn. 5991).

FEDAK WASIL

1825—1840 — ikonostas, Ciechań, dekanat dukielski (WAP, sygn. 6345); 1843 — krzyż procesyjny, sygnowany i datowany, Swiątkowa Mała (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN).

FEDOROWSKI STEFAN z Krakowca

1083 — obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, datowany i sygnowany, w kapliczce przydrożnej w Sierakoścach, pow. Przemyśl; 1886 — ikonostas, Ostrów koło Przemyśla (WAP, sygn. 6194, 6388); 1896 — ikonostas. Wólka Żmijowska.

GIDAROWICZ

1899—1900 — ikonostas, Grudeniec, dekanat medenicki (WAP, sygn. 5997).

GIWARICZEWSKI

1867 — cerkiew, Prilbicza (?), dekanat jaworowski (WAP, sygn. 6235).

HANKIEWICZ JAN

1821 — ikonostas, Skorodne, pow. Ustrzyki Dolne, przemalowany (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN).

ISAJCZYK ROMAN, proboszcz w Serednim Wielkim

1902 — ikonostas, Serednie Wielkie, pow. Lesko; 1912 — ikonostas, Brześciany, pow. Sambor; sygnowany obraz Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia, Terlo koło Chy-rowa (WAP, sygn. 5915, 6313, 6342).

ISAYSKI ADAM

1841 — obraz Ukrzyżowania, sygnowany i datowany (Muzeum Ziemi Sanockiej).

.IWANKOW

1909 — ikonostas, Bielanka, pow. Nowy Targ (WAP, sygn. 5898).

JABŁONOWSKI ANTONI z Przemyśla

1868 — ikonostas, 1886 — polichromia, Wierzbiany, pow. Rawa Ruska (WAP, sygn. 6379); przed 1893 — w cerkwiach: w Łużoku Dolnym, Lubaczowie, na Błoniu w Przemyślu i in. (WAP, sygn. 4836); obrazy namiestne, Kwaszenin koło Dobromila (WAP,

sygn. 6094)

JARAĆ L.

1877 — obraz Sw. Trójcy, sygnowany i datowany, Czerteż, pow. Sanok (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN).

KOPYSTINSKI TEOFIL

1886 — polichromia prezbiterium, Wierzbiany, pow. Rawa Ruska (WAP, sygn. 6379).

KORCZINSKI IWAN

1887 — wnętrze i ikonostas, Podbuż, pow. Drohobycz (WAP, sygn. 6212).

KOZŁOWSKI z Ostrowia

1803 — wielki ołtarz, Stare Sioło koło Lubaczowa; 1813 — ikonostas, Leżachów, pow.

Jarosław (WAP, sygn. 370, 3554).

KRASUCKI M.

1830 — sygnowany i datowany obraz, Makowa, pow. Przemyśl (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN); 1835 — ikonostas, Krempna, dekanat Dukla (WAP, sygn. 3548).

KUZIMA I.

1892 — polichromia, Budynin, dekanat bełski (WAP, sygn. 5917).

KUZNIEWICZ GRIGORIJ

1906 — ikonostas, Brusno Stare (WAP, sygn. 5912).

LISECKIJ

1881 — ikonostas, Piątkowa Ruska, dekanat birczański (WAP, sygn. 6207).

LISIKIEWICZ

1854 — ikonostas, Kopyśno, pow. Przemyśl (WAP, sygn. 6061).

LISOWSKI WŁADYSŁAW z Sanoka (ur. 1884)

1905 — ikonostas, Prusiek koło Sanoka; 1925 — obrazy Matki Boskiej i* Chrystusa,

Zagórz (WAP, sygn. 6230, 6421—6422).

LITEROWICZ

1888 — ikonostas, Horucko, pow. Drohobycz (WAP, sygn. 6014).

MECZDIGOCKIJ

1892 — ikonostas, Jurowce, dekanat sanocki (WAP, sygn. 6037—6038).

MELNICZEK ANTONI z Rybotycz

1890 — ikonostas, Truszowice (WAP, sygn. 6353).

MELNICZEK IWAN z Rybotycz

1903 — ikonostas, Jamna Górna, dekanat dobromilski (WAP, sygn. 6030).

MENCINSKI ze Średniego Sioła

1908 — ikonostas, Baligród (WAP, sygn. 5885).

MONASTERSKI

1905 — o&razy do ikonostasu i ołtarzy, Żołdec, dekanat żółkiewski (WAP, sygn. 6449).

MONASTIRSKI A.

1925 — ikonostas, datowany i sygnowany, Załuż, dekanat sanocki (WAP, sygn. 6431).

MONASTIRSKI ANTON

1886 — polichromia cerkwi, Wierzbiany, dekanat Radruż (WAP, sygn. 6379).

MONASTIRSKI IWAN 893 — polichromia cerkwi, Wola Wielka, pow. Lubaczów (WAP, sygn. 6403).

PAWLIKOWSKI (prawdopodobnie Włodzimierz — zob. dalej)

1895 — ikonostas, Kielczawa, dekanat baligrodzki (WAP, sygn. 6049); 1899 — Woł-kowyja, dekanat baligrodzki (WAP, sygn. 6408); 1902 — Paszowa, dekanat leski (WAP, Sygn. 6201); 1903 — Zahutyń, dekanat sanocki (WAP, sygn. 6424—6425); 1912 — Górzanka, dekanat baligrodzki (WAP, sygn. 5985); Kamionka, dekanat ba-¦igrodzki (WAP, sygn. 6046).

PAWLIKOWSKI B. i G.

1840 — sygnowany i datowany obraz św. Mikołaja (Muzeum Ziemi Sanockiej, 1. inw. 96)

PAWLIKOWSKI GRZEGORZ z Kriwego

1855 — ikonostas, Wola Michowa, sygnowany i datowany (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN).

PAWLIKOWSKI I.

1898 — ikonostas, Średnia Wieś, dekanat baligrodzki (WAP, sygn. 6312).

PAWLIKOWSKI IWAN

1914 — ikonostas (odnowienie), Bereska, dekanat baligrodzki (WAP, sygn. 5896).

PAWLIKOWSKI O.

1907 — ikonostas, Serednica, dekanat leski (WAP, sygn. 6284).

PAWLIKOWSKI P.

1908 — ikonostas, Dźwiniacz Dolny, dekanat leski (WAP, sygn. 5972).

PAWLIKOWSKI WŁODZIMIERZ ze Średniej Wsi

1903 — ikonostas, Tyrawa Wołoska, dekanat leski (WAP, sygn. 6363); 1909 — ikonostas, Łobożew, dekanat ustrzycki (WAP, sygn. 6112).

PAWLIKOWSKI z Kriwego k. Cisnej

ok. 1860 — wnętrze cerkwi i ikonostas, Kalnica koło Baligrodu (WAP, sygn. 6042);

ok. 1880 — ikonostas, Choceń koło Leska (WAP, sygn. 5930).

PAWLIKOWSKI z Przemyśla

1898 — ikonostas, Tyszowiec, dekanat baligrodzki (WAP, sygn. 6366).

PAWL. [...] WASIL

1865 — ikonostas, Blechnarka, dekanat gorlicki (WAP, sygn. 5899).

RÓŻEWICZ KAROL z Sanoka

1889 — ikonostas, Smerekowiec, dekanat gorlicki, później — Nakoneczne, dekanat jaworowski (WAP, sygn. 6159, 6302).

SIDOROWICZ z Buczacza

1897 — ikonostas, Jeżów Stary, dekanat jarosławski (WAP, sygn. 6036).

SKUTEK (Skrutok?)

1902 — ikonostas, Jaworów (WAP, sygn. 6033).

SKRUTOK IWAN z Przemyśla

1911—1912 — obrazy do ikonostasu, Lubliniec Nowy, dekanat cieszanowski (WAP,

sygn. 6109).

SKRUTOK P. z Przemyśla

1900 — obrazy do ikonostasu, Kwaszenica, dekanat dobromilski (WAP, sygn. 6092).

STRUK A. z Przemyśla

1902 — obrazy do ikonostasu, Koniuszki (WAP, sygn. 6063).

TABINSKI JAN

1870 — polichromia kościoła, Jasienica Rosielna, pow. Brzozów (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN); 1879 — ołtarze i wnętrze kościoła, Zręcin (Arch. Diec. Łac. Przemyśl, Currenda VI, 1879 r., s. 62); 1885 — ikonostas, Żużel, dekanat bełski (WAP, sygn. 6447); 1896—1397 — polichromia kościoła, Strzy-żów (Materiały Biura Inwentaryzacji Zabytków Instytutu Sztuki PAN); 1897 — polichromia cerkwi, Cebłów, dekanat bełski (WAP, sygn. 5925—5930).

TOMASZEWICZ STEFAN ze Lwowa

1899 — ikonostas, Zyndranowa, dekanat dukielski (WAP, sygn. 6442); 1901 — ikonostas, Turynka koło Żółkwi (WAP, sygn. 6356).

TRUT S.

1896 — ikonostas, Zameczek, dekanat żółkiewski (WAP, sygn. 6434).

USTIANOWICZ CYRYL

1895 — ikonostas i wnętrze cerkwi, Macoszyn, dekanat żółkiewski (WAP, sygn.

6310).

ZACHARSKI

1862 — główny ołtarz cerkwi, Mużyłowice, dekanat jaworowski (WAP, sygn. 5988).

ZIEM BA [JĘDRZEJ]

1873 — ikonostas i wnętrze cerkwi, Przedzielnica, dekanat dobromilski (WAP, sygn.

6234); 1900 — ikonostas, Górne Wyżnę, dekanat wysoczański (WAP, sygn. 5992).