Rozwój wiedzy z zakresu fizjologii żywienia i metod żywienia przeżuwaczy spowodował konieczność opracowania nowych zaleceń żywieniowych dla tych zwierząt. Obecne wydanie norm żywienia przeżuwaczy, w porównaniu do wydań z 2001 i 2009 roku, zostało znacznie poszerzone o szereg informacji z tej dziedziny wiedzy i obejmuje zalecenia żywieniowe dla wszystkich kategorii bydła ras mlecznych i mięsnych oraz owiec i kóz. W załączonych tabelach przedstawiono najnowsze dane, dotyczące wartości pokarmowej pasz zarówno francuskich, jak i krajowych.

Prezentowane wydanie norm opracowano głównie w oparciu o najnowsze wyniki badań Państwowego Instytutu Badań Rolniczych (INRA, 2007) we Francji. Posłużono się także normami NRC (2000 i 2001) oraz szeregiem innych publikacji. W celu pełnego zrozumienia zasad żywienia przeżuwaczy według przedstawionych zaleceń żywieniowych omówiono założenia systemu, uwzględniając nowe dane, co pozwoli użytkownikowi na rozumne posługiwanie się dostępnymi w kraju progra­mami komputerowymi, służącymi do wartościowania pasz oraz bilansowania dawek pokarmowych.

Spis treści

Objaśnienia znaczenia stosowanych skrótów

1. Podstawowe założenia zaleceń żywieniowych

Podstawy ustalania dawek pokarmowych

System jednostek wypełnieniowych - ocena pobrania pasz

System energetyczny

System białkowy

Bilansowanie dawek pokarmowych

Tabele dotyczące podstawowych założeń zaleceń żywieniowych

2. Żywienie krów ras mlecznych

Uwagi ogólne

Pobranie paszy

Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe

Zapotrzebowanie na energię

Zapotrzebowanie na białko

Dodatkowy miernik wartości pokarmowej pasz

Zapotrzebowanie na składniki mineralne

Bilansowanie dawek pokarmowych

Początkowy okres laktacji

Sposoby żywienia krów mlecznych w oparciu o konserwowane pasze objętościowe

Reakcja krowy na pasze energetyczne i białkowe podawane w ilości bliskiej zapotrzebowaniu (prawo zmniejszających się zysków)

Podawanie paszy treściwej w ustalonej ilości

Pełnoskładnikowa dawka pokarmowa (TMR - Total Mixed Ration)

Częściowo pełnoskładnikowa dawka pokarmowa (PMR - Part Mixed

Ration lub SMR - Semi Mixed Ration)

Produkcja pasz konserwowanych

Żywienie pastwiskowe krów mlecznych

Rodzaje pastwisk

Pobieranie runi (zielonki) pastwiskowej na pastwiskach rotacyjnych

Żywienie krów na pastwisku bez podawania paszy uzupełniającej

Wypas krów z podawaniem paszy uzupełniającej (pasza objętościowa i/lub pasza treściwa)

Pobranie zielonki na pastwisku stałym, tj. ciągłego (wolnego) wypasu

Wartość zdrowotna dawki

Okres zasuszenia

Okres okołoporodowy (przejściowy)

Zmiany zachodzące w organizmie krowy

Potrzeby pokarmowe krów w okresie przejściowym

Najczęściej występujące zaburzenia metaboliczne i przyczyny ich powstawania.

Syndrom tłustej krowy

Inne zaburzenia metaboliczne

Zalecenia praktyczne

Tabele dotyczące zaleceń żywieniowych dla krów mlecznych.

3. Żywienie krów mamek ras mięsnych

Uwagi ogólne

Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe

Zdolność pobrania paszy (ZPP)

Zalecane dawki pokarmowe

Żywienie stada w okresie zimowym

Pasze objętościowe stosowane w żywieniu krów mamek i jałowic

Żywienie cieląt mlekiem

Żywienie krów mamek z cielętami na pastwisku

Ilość pobieranej zielonki pastwiskowej

Tabele dotyczące żywienia krów mamek

4. Żywienie cieląt i jałówek hodowlanych

Rozwój przewodu pokarmowego cieląt

Trawienie przed rozwojem żwacza

Rozwój żwacza

Odchów cieląt

Żywienie paszą płynną

Pasza stalą

Systemy wczesnego odsądzania cieląt

Bilans kationowo-anionowy dawki pokarmowej (BKAP)

Jałówki hodowlane

Przyrost masy dala i ustalanie funkcji produkcyjnych

Jałówki ras mlecznych

Jałówki w stadach krów mamek

Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe

Zdolność pobrania paszy (ZPP)

Zimowe dawki pokarmowe

Żywienie jałówek na pastwisku

Jałówki ras mlecznych

Jałówki w stadach krów mamek

Tabele dotyczące żywienia cieląt i jałówek hodowlanych

5. Żywienie rosnącego i opasanego bydła

Pochodzenie wołowiny produkowanej w Polsce

Intensywny (alkierzowy) system opasania młodego bydła (stały przyrost masy ciała)

Przedłużony (półintensywny lub ekstensywny) system opasania bydła (nierównomierny przyrost masy ciała)

Opasanie krów rzeźnych

Zapotrzebowanie rosnącego i opasanego bydła

Rozwój budowy dala wraz Z wiekiem

Zasady ustalania dawek pokarmowych

Określenie i wykorzystanie sztuki referencyjnej

Modelowanie sztuki referencyjnej dla mlodych zwierząt

Zwierzę referencyjne dla krowy rzeźnej

Zdolność pobrania paszy (ZPP)

Model substytucji pasza objętościowa/pasza treściwa

Zalecane dzienne dawki składników pokarmowych

Buhajki

Wólce i jałówki

Krowy rzeźne

Chów walców

Obliczanie dawki pokarmowej przy żywieniu alkierzowym

Żywienie pastwiskowe

Tabele dotyczące zaleceń żywieniowych dla opasanego bydła

6. Żywienie owiec

Zapotrzebowanie i zalecenia żywieniowe

Owca zasuszona lub owca w okresie stanówki

Owce w okresie ciąży

Owce karmiące

Owce dojne

Grupowe żywienie dojnych owiec w okresie zimy

Owce mleczne

Tucz jagniąt

Jarki przeznaczone do remontu stada

Tryki

Przykłady obliczania dawek pokarmowych

Tabele żywieniowe dla owiec

7. Żywienie kóz

Zapotrzebowanie kóz mlecznych na składniki pokarmowe

Energia

Potrzeby białkowe

Zapotrzebowanie na przyswajalny wapń i fosfor

Pobranie paszy

Pobranie suchej masy (SM, kg/d) w czasie laktacji

Reakcje uboczne wynikające z podaży paszy treściwej

Żywienie grupowe

Pastwisko i przegon kóz

Kózki i capy hodowlane

Obliczanie dawek pokarmowych

Tabele żywieniowe dla kóz

8. Tabele wartości pokarmowej pasz analizowanych we Francji oraz współczynniki rozkładu białka w żwaczu i strawności jelitowej białka nieulegającego rozkładowi w żwaczu

9. Tabele wartości pokarmowej i efektywny rozkład składników pokarmowych niektórych pasz krajowych

Aneksy