Mychajło Chaj - Ukraińska Lira

wytwórnia: Koka, 1999

nośnik: kaseta

download code: brak danych

69:46

folk/etno

Słowa i muzyka - tradycyjne; wykonanie i interpretacja z akompaniamentem liry korbowej i bandury (11), opisy - MYCHAJŁO CHAJ

Nagrano w Studiu Dźwięków Niemożliwych, Warszawa 30-31.08.1998; Realizacja i montaż: TADEUSZ SUDNIK.

1. Jezusie mój / Isuse mij 6:22

2. Dunaju, Dunaju, czemuś taki smutny / Dunaju, Dunaju, czemu smuten teczesz 2:55

3. Płacz niewolnika / Płacz newolnyka 5:10

4. Oj w polu mogiła / Oj u poli mohyla 3:56

5. Pogórskie kołomyjki / Pidhirs'ki kolomyjky 3:30

6. Zbolała matka / Stradalna maty 8:44

7. Nie ma w świecie prawdy / Ta nema w switi prawdy 4:54

8. Bieda / Bida 4:11

9. Sierotka / Syritka 13:44

Lirnictwo, podobnie jak spokrewnione z nim kobziarstwo - należą na Ukrainie do najstarszych, sięgających średniowiecza tradycji. Podstawę lirnickiego repertuaru stanowią epickie dumy, religijne psalmy, ballady i pieśni historyczne. Są to pieśni ku pokrzepieniu i ku przestrodze. W nich zawarta jest prawda o narodzie - jego historii, kulturze i ludziach.

MYCHAJO CHAJ (ps. Lirnik "Stefan"), urodził się w 1946 r.; jest lirnikiem i bandurzystą, a także etnomuzykologiem. Regularnie bierze udział w konferencjach naukowych i koncertach w Ukrainie i za granicą. Od 1988 r. zajmuje się rekonstrukcją tradycji lirnickiej. Pracę naukową uzupełnia praktykowaniem tradycji - chętnie koncertując na ulicach miast i pod cerkwiami.

Repertuar, obejmujący elementy różnych ukraińskich tradycji odtwarza w oparciu o zapisy źródłowe, jak również własne, zanotowane bezpośrednio u lirników i kobziarzy. Dotrzymując wierności kanonowi, nadaje swoim interpretacjom niepowtarzalnego, "naturszczykowskiego" uroku.

Płytę kompaktową zdobi staranna, tekturowa oprawka ze zdjęciem lirnika autorstwa Tomka Sikory.

Wkładka została przygotowana w dwóch wersjach: ukraińsko-polskiej oraz ukraińsko-angielskiej. Jest w niej tekst "Lirnictwo, jako fenomen ukraińskiej duchowości", krótkie opisy gatunków muzycznych związanych z tradycją, oryginały i polskie przekłady tekstów (w wersji angielskiej - streszczenia utworów) oraz zdjęcia instrumentów związanych z tradycją kobziarską.

Fragment tekstu "Lirnictwo jako fenomen ukraińskiej duchowości":

Wędrowni minstrele z Francji i Anglii, niemieccy minezingerzy, norwesko-islandzcy skaldowie, słowiańscy guslarze, kazachscy i kirgiscy akinowie, zakaukascy aszugowie, piewcy indyjskiego eposu wedyjskiego, karelofińskiego "Kalevala", estońskiego "Kalavipoeg" - wszyscy oni należą do zacnego grona piewców dawnych epickich tradycji. W gronie tym ukraińscy kobziarze, bandurzyści, lirnicy i tworzona przez nich tradycja zwana "kobziarstwem" posiadają miejsce wyjątkowe. [...]

Lira korbowa i tradycja z nią związana pojawiły się i kształtowały w VIII-wiecznej Europie. Jeszcze w średniowieczu dotarły z Zachodu na Ukrainę, gdzie adaptując się w nowym obszarze kulturowym i wchłaniając elementy autochtonicznej tradycji kobziarskiej bujnie się rozwinęły, by z czasem wytworzyć przebogatą i oryginalną tradycję ukraińskiego lirnictwa. Tradycję poniekąd autonomiczną, choć bardzo blisko z kobziarstwem związaną. Kobziarzy i lirników łączyło to, iż byli krzewicielami najwyższych duchowych wartości swojego narodu. A także podobny status socjalnego "outsidera". [...]

Kobziarze i lirnicy organizowali się w cechy i bractwa. Najczęściej miały one strukturę hierarchicznej piramidy, na czele której stał najwyższy autorytet - mistrz cechu panoteć. [...] Opierały się na tradycyjnych wartościach duchowych. Istotą działania nie był merkantylizm, lecz służba na rzecz krzewienia w środowisku wartości etyczno-moralnych, religijnych oraz estetycznych. Wymagano przestrzegania kanonu norm określonych niepisanym, ustnym statutem. Wstępujący do cechu przysięgą zobowiązywał się do przestrzegania jego praw, w tym - szacunku do panotcia i wyższych w hierarchii braci, do prawości, sumienności i środowiskowej solidarności. A także zachowania cechowych tajemnic, co miało chronić przed postronnymi zarówno personalia, jak też osobistą energię i aurę każdego z braci. Zachowaniu tychże miała sprzyjać tajna gwara (argot), którą się porozumiewano. [...]

Tradycja kobzarsko-lirnicka, dzięki "zamkniętej" strukturze cechów, systemowi wartości i kanonowi zachowań, opierając się procesom cywilizacyjnym przetrwała w prawie niezmienionej postaci aż do lat 30. XX wieku. W wyniku totalitarystycznej wojny z tradycją jej naturalna ciągłość została wówczas krwawo przerwana. Dotknęło to szczególnie lirnictwa, mimo iż w pojedynczych przypadkach przetrwało ono do lat 50., a na Wołyniu i Huculszczyźnie - nawet 70. Ocalałych z eksterminacji kobziarzy i bandurzystów po części wykorzystano propagandowo, sprowadzając wielowiekową, bogatą tradycję do jej ideologicznie użytkowego surogatu Ale ci, co ocaleli pozostali wierni tradycji, potajemnie ją kultywując, a przede wszystkim przekazując wiedzę o niej następnym pokoleniom. [...]

Wybrane teksty i utwory

JEZUSIE MÓJ

modlitwa kobziarza

Jezusie mój ukochany

Sercu słodkości

Pociecha w biedzie jedyna

I moja radości

Rzeknij duszy mojej

Żeś dla mnie zbawienie

Grzechów odpuszczenie

Raju dostąpienie

Jedyne mam pragnienie

Aby być przy Tobie

Ciebie Jezu Chryste

Zawsze nosić w sobie

Bo kto mi biednemu

W biedzie dopomoże

Jeśli nie Ty Wszechmogący

Panie Jezu Boże

Z Tobą o mój Panie

W uniesieniu-m błogim

Po wsze wieki pragnę

Radować się w Tobie

CZARNA ROLA ZAORANA

pieśń kozacka

Czarna rola zaorana, hej-hej!

Czarna rola zaorana, kulami zasiana - hej!

Białym ciałem zasłana, hej-hej!

Białym ciałem zasłana i krwią spłukana - hej!

Hula wicher po dolinie, hej-hej!

Hula wicher po dolinie - kozak leży na mogile, hej!

Ani taty, ani mamy, hej-hej!

Ani taty, ani mamy, ani trumny, ani jamy - hej!

Nikt w dzwon nie zabije, hej-hej!

Nikt w dzwon nie zabije, całunem nie przykryje - hej!

Leci wrona z obcych stron, hej-hej!

Leci wrona, nadlatuje - siada, oczy wydziobuje, hej!

OJ W POLU MOGIŁA

pieśń kozacka

Oj w polu mogiła

z wiatrem gaworzyła:

"Powiej wietrze bujny -

abym nie marniała.

Abym nie marniała,

abym nie czerniała.

Żeby na mnie trawa

rosła, zieleniała".

Ale wiatr nie wieje

i słońce nie grzeje.

Tylko w stepie, hen

mogiła czernieje.

Zamówienia z wybraną "przesyłką kurierską" (nie mylić z "Allegro kurier Inpost") wysyłamy kurierem DHL

Prosimy o wybranie sposobu zapłaty i wysyłki - dopiero wtedy zamówiona kaseta zostanie zarezerwowana (niektóre rarytasy mamy w niewielkich ilościach lub nawet jedną, ostatnią sztukę i bez wybrania sposobu zapłaty/wysyłki kaseta będzie nadal dostępna i może zostać zamówiona przez innego chętnego).

Kupujesz od oficjalnego dystrybutora i wspierasz tym samym wydawcę i artystę!

Dane kontaktowe:

sklep@serpent.pl

tel. 81 463 75 15

nr konta: 25249010440000464096367778

ul. Probostwo 4

20-089 Lublin

Dbamy o to, by zamówienie dotarło w idealnym stanie i bez problemów: zamówienia wysłamy w solidnych opakowaniach, otrzymasz od nas link do śledzenia przesyłki (także przy wysyłce Pocztą Polską).

Sprawdź inne nasze aukcje z "kwiatem polskiego undergroundu": http://allegro.pl/listing/user/listing.php?us_id=3338816 - muzyka, której często nie znajdziesz nigdzie indziej!

Można łączyć zamówienia z innych naszych aukcji - zapłacisz jak za wysyłkę jednej płyty (od 200 zł wysyłka krajowa gratis, koszt wysyłki zagranicznej znajdziesz na stronie "o mnie").

Do każdej wysyłki dołączamy paragon (lub fakturę na życzenie).

Wszystkie sprzedawane przez nas płyty są nowe i oryginalne - jeśli odkryjesz uszkodzenie w swoim egzemplarzu to go wymienimy.