KOBALT.

Rola kobaltu związana jest z witaminą B 12 i jej analogami. W przeciwieństwie do witaminy B 12, która pobudza erytropoezę tylko w niedokrwistości złośliwej, wolny kobalt jonowy pobudza w ogóle erytropoezę zaburzoną i osłabioną w różnych stanach chorobowych. Stwierdzono również pobudzający wpływ kobaltu na hipoglikemiczne działanie insuliny, analogiczne do cynku. Mechanizm krwiotwórczego działania kobaltu polega na zahamowaniu oddychania wewnątrzkomórkowego, co wytwarza stan hipoksji i jako mechanizm wyrównawczy- czerwienicę.

Kobalt zwiększa syntezę kwasów nukleinowych, przyspiesza podziały komórkowe, wpływając ogólnie na procesy regeneracyjne ustroju. Bierze udział w powstawaniu tymidyny i metioniny.

Szczególnie korzystne działanie kobaltu spostrzega się w:

• niedokrwistościach zakaźnie toksycznych nowotworowych i towarzyszących chorobom nerek
• niedokrwistościach pochodzenia białaczkowego
• ziarnicy złośliwej
• szpiczaku
• a także w niedokrwistości aplastycznej.

Należy podkreślić, że bardzo istotne jest kompleksowe działanie mikroelementów. Wykazano, że w powstawaniu endemicznego wola towarzyszy niedobór w środowisku nie tylko jodu, ale i innych pierwiastków jak miedzi i kobaltu.

ŻELAZO

Rola tego pierwiastka w organizmie związana jest przede wszystkim z procesami oddychania tkankowego. Związki żelaza są składnikami hemoglobiny, mioglobiny oraz wielu enzymów, np. cytochromów. Wchłanianie żelaza jest wspomagane przez witaminę C oraz swoiste białko- ferrytynę, również miedź zwiększa przyswajalność żelaza. Najłatwiej przyswajalną postacią, która pozwala zwiększyć poziom żelaza w organizmie jest siarczan żelazawy.

Niedobór żelaza powstaje min. w wyniku:

• - spożywania zbyt oczyszczonych i przetworzonych produktów
• trudności w przyswajaniu
• spożywania dużej ilości kwasu szczawiowego
• przy krwotokach różnego pochodzenia

Niedobór żelaza objawia się niedokrwistością typu niedoborowego. Do jej objawów należą min. stałe uczucie zmęczenia, znaczne obniżenie sprawności fizycznej, zmniejszenie łaknienia, drażliwość, bóle głowy, zaburzenia odżywcze skóry, błon śluzowych, włosów. Leczenie jej polega na przyjmowaniu dużych dawek preparatów żelaza przez dłuższy czas.

CYNK.

Odgrywa rolę w czynności ośrodkowego układu nerwowego i gruczołów płciowych, w procesach regeneracyjnych np. przy gojeniu ran, owrzodzeniach, odleżynach.

Jest on rozmieszczony w tkankach całego organizmu zwłaszcza w gruczole krokowym, skórze, kościach, włosach. Cynk przedłuża działanie biologiczne insuliny (hipoglikemiczne). Niedobory cynku pojawiają się bardzo szybko przy obniżonej podaży. W przypadku niedoboru cynku natychmiast dochodzi do zwolnienia procesu wzrostu i szybko do wystąpienia dolegliwości- najpierw łagodnych, później ciężkich symptomów niedoboru:

• zaburzenia wzrostu
• wzrost karłowaty
• niedostateczne wykształcenie się cech płciowych
• pęknięcia skóry
• brak uczucia smaku
• wewnętrzne obrażenia oczu
• stany lękowe
• depresje
• brak energii
• stan zdenerwowania
• trudności w poruszaniu się i chodzeniu.

Cynk spełnia ważną rolę jako dawca enzymów w wytwarzaniu praktycznie wszystkich ważnych hormonów, jak np. hormonu wzrostu, hormonów tarczycy, hormonów płciowych powstających w przysadce mózgowej, ale również kortyzolu, hamującego zapalenia i hormonu stresowego.

Enzymy zależne od cynku przyczyniają się do niewyobrażalnie wielu reakcji chemicznych w naszym organizmie, a mianowicie do:

• przemiany węglowodanowej i energetycznej
• do rozkładu i budowy cząsteczek białkowych
• do produkcji czerwonych krwinek
• do utrzymaniu w zdrowiu skóry i trzustki. Ten pierwiastek śladowy spełnia niezliczone funkcje.

MIEDŹ.

Pierwiastek ten konieczny jest do prawidłowej syntezy hemoglobiny, a ponadto jest składnikiem wielu ważniejszych dla organizmu białek i enzymów, np. ceruloplazminy, oksydazy cytochromowej i innych. W zależności od wielkości koncentracji, miedź pomaga bądź szkodzi nerwom. Minerał w decydujący sposób bierze udział np. w budowie i ciągłym odnawianiu warstwy ochronnej komórki nerwowej. Jest to oleisto- wilgotna powłoka, będąca aktywną, dla substancji odżywczych i biologicznych, chroniąca jednocześnie komórkę przed atakującymi komórkę zarazkami chorobotwórczymi. Zasadnicze znaczenie dla stanów naszych nerwów ma stopień wilgotności tej warstwy, za który współodpowiada enzym zawierający miedź.

Niekorzystny jest również nadmiar miedzi w organizmie, może on powodować:

• nadciśnienie tętnicze
• dolegliwości nerek
• zaburzenia psychiczne.

Miedź jest nieodzowna do właściwego wykorzystania żelaza w organizmie, co warunkuje prawidłowy wzrost organizmu. Sole miedziowe należą do czynników prawdopodobnie hamujących proces nowotworowy u człowieka.

MAGNEZ.

Rola biologiczna magnezu jest znaczna – przyspiesza on wiele reakcji enzymatycznych, ponadto wpływa na syntezę białek w organizmie, bierze udział w przemianie węglowodanów. Odgrywa także znacząca rolę w procesach przekaźnictwa nerwowo- mięśniowego, w skurczach mięśni. Wchodzi w skład kości, zębów i mięśni. Działa antagonistycznie w stosunku do wapnia. Zmniejsza toksyczność ołowiu oraz niektórych pestycydów. Osłania układ chromosomalny człowieka przed niekorzystnymi wpływami mutacyjnymi i teratogennymi środowiska.

Jego niedobór zmniejsza wydolność organizmu do wysiłku.

Niedobór magnezu może być spowodowany różnymi czynnikami, np. niedostateczną podażą w pożywieniu, niedostatecznym wchłanianiem z przewodu pokarmowego. W takich przypadkach obserwuje się zazwyczaj nadwrażliwość nerwowo- mięśniową (drżenie mięśniowe, skurcze toniczno- kloniczne mięśni), zmiany psychiczne w postaci depresji, lęku, wzmożonej drażliwości, bóle głowy, utratę łaknienia, ogólne osłabienie. Po podaniu preparatów zawierających związki magnezu, objawy te szybko ustępują.