Mikroekonomia gospodarki rynkowej. Ujęcie instytucjonalne

Zenon Stachowiak, Bartosz Stachowiak

Wydawnictwo Naukowe UKSW

Warszawa 2023

ISBN: 978-83-8281-186-5

liczba stron: 700

okładka miękka

.

Opis wydawcy

.

Prof. dr hab. inż. Zenon Stachowiak - nauczyciel akademicki zajmujący się problematyką badawczą i dydaktyczną z obszaru ekonomii (mikro-, makro-, instytucjonalnej), międzynarodowych stosunków ekonomicznych, metodologii badań ekonomicznych oraz bezpieczeństwa ekonomicznego. Autor publikacji zwartych, artykułów, prac naukowo-badawczych, ekspertyz i recenzji naukowych. Spośród monografii do najważniejszych należą: Bezpieczeństwo żywnościowe Rzeczypospolitej Polskiej no przebrnie XX i XXI wieku. Aspekt obronno-ekonomiczny i społeczny (1995); Polityka gospodarczo-obronna (1996); Procedury badawcze w ekonomicznych dociekaniach naukowych (1999); Ekonomia międzynarodowo wobec wyzwań cywilizacyjnych (2004); Teorio i praktyka mechanizmu bezpieczeństwa ekonomicznego państwa. Ujęcie instytucjonalne (2012). W grupie podręczników znajdują się: Ekonomia. Zarys podstawowych problemów (1998, 2000); Metodyko i metodologia pisania proc kwalifikacyjnych - licencjackich, magisterskich i podyplomowych (2000, 2001); Ekonomiko przedsiębiorstwa (współautor, 2004); Ekonomio gospodarki rynkami. Ujęcie instytucjonalne. Tom 1. Wprowadzenie. Tom 2. Mikroekonomia. Tom 3. Makroekonomia (współautor. 2015). Praktyka życia gospodarczego.

Dr Bartosz Stachowiak - adiunkt w Katedrze Ekonomii Menadżerskiej w Instytucie Ekonomii i Finansów na Wydziale Społeczno-Ekonomicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Nauczyciel akademicki zajmujący się problematyką badawczą i dydaktyczną z obszaru ekonomii, marketingu oraz bezpieczeństwa energetycznego. Autor publikacji zwanych, artykułów, prac naukowo-badawczych, ekspertyz i recenzji naukowych. W grupie podręczników znajdują się: r Ekonomia gospodarki rynkowej. Ujęcie instytucjonalne. Tom 1. Wprowadzenie. Tom 2. Mikroekonomia. Tom 3. Makroekonomia (współautor. 2015). Praktyka życia gospodarczego z doświadczeniem pozyskanym w branży telekomunikacyjnej oraz energetycznej.

Od autorów:

Podejmując się przygotowania podręcznika, mieliśmy świadomość konieczności omówienia wielu kwestii, które będą trudne, a niekiedy być może niemożliwe do przedstawienia z punktu widzenia wykładni nowej ekonomii instytucjonalnej.  Zaprezentowane w książce wykłady zmierzają do kompleksowego, systemowego omówienia poglądów w świetle współczesnej teorii i praktyki ekonomii instytucjonalnej jako sekwencji neoliberalizmu i keynsizmu oraz doświadczeń praktyki gospodarczej. Mając świadomość pewnych mantamentów opracowania, ponosimy pełną  odpowiedzialność za wszelkie jego wady.

Z recenzji:

Autorzy podręcznika na podglebiu (tzw. Nowej) ekonomii instytucjonalnej, odwołując się do dorobku ekonomii klasycznej (przede wszystkim liberalnej i keynesistowskiej, a także historii myśli ekonomicznej i polityki gospodarczej. w sposób logiczny. przejrzysty • zrozumiały przedstawili wykład mikroekonomii. Spełnia on w pełni wymagania podręcznika akademickiego (...). Treści wykładu kompleksowo przedstawiają podjętą problematykę przy szerokim odwołaniu się do literatury przedmiotu dociekań".

Prof. dr hab. Andrzej Szymoniak (Politechnika łódzka)

Podręcznik stanowi udaną prezentację [....] myśli ekonomicznej mikroekonomii [...). jego struktura i zakres podjętych problemów nie budzą zastrzeżeń [...j. Wnikliwy charakter rozważań odzwierciedla logika wywodów i jasność prezentacji metodologicznej i merytorycznej [...j. Przedstawione treści [...j odwołują się do licznego zbioru uwarunkowań kształtowania procesów rozwojowych, uwzględniają złożoność ich kształtowania w ujęciu historycznym i w odniesieniu do rzeczywistości współczesnego świata oraz wybranych problemów polityki gospodarczej państwa".

Prof. dr hab. Jerzy Bogdanienko (Uniwersytet Warszawski)

.

Spis treści

.

WSTĘP

1. ZARYS ROZWOJU I STANU MYŚLI EKONOMICZNEJ

1.1. Pierwociny myślenia i wiedzy ekonomicznej

1.2. Rozwój przedklasycznej myśli ekonomicznej

1.2.1. Pierwociny myśli ekonomicznej wiodących cywilizacji antycznych i starożytnych świata

1.2.2. Myśl ekonomiczna antycznej Grecji i starożytnego Rzymu

1.2.3. Myśl ekonomiczna feudalizmu

1.2.4. Myśl ekonomiczna okresu renesansu i racjonalizmu

1.3. Klasyczna myśl ekonomiczna

1.4. Neoklasyczne i poklasyczne teorie ekonomiczne

1.4.1. Neoklasyczne teorie ekonomiczne

1.4.2. Keynesowskie teorie ekonomiczne

1.5. Współczesna myśl ekonomiczna

1.5.1. Wyzwania wobec współczesnej myśli ekonomicznej

1.5.2. Obraz współczesnej myśli ekonomicznej

1.5.3. Charakterystyka ekonomii instytucjonalnej

1.5.4. Nowożytna i współczesna myśl ekonomiczna świata islamu

2. EKONOMIA JAKO DYSCYPLINA WIEDZY

2.1. Pojęcie i charakterystyka ekonomii

2.1.1. Definicje i podziały ekonomii

2.1.2. Podstawowe problemy ekonomiczne

2.1.3. Aparatura metodologiczna ekonomii

2.1.3.1. Kategorie ekonomiczne

2.1.3.2. Prawa ekonomiczne i prawa ekonomii

2.1.3.3. Teorie ekonomiczne

2.1.3.4. Metody, techniki i procedury badawcze

2.1.3.5. Narzędzia badawczo-analityczne

2.1.3.5.1. Modele

2.1.3.5.2. Tabele

2.1.3.5.3. Wykresy

2.1.3.5.4. Wyznaczniki, wskaźniki i mierniki

2.2. Polityka gospodarcza

2.2.1. Pojęcie polityki gospodarczej

2.2.2. Teoria polityki gospodarczej

2.2.2.1. Metody badawcze

2.2.2.2. Zakres

2.2.2.3. Funkcje

2.2.2.4. Praktyka polityki gospodarczej

2.2.2.5. Dziedziny i rodzaje polityki gospodarczej

2.2.2.6. Polityka gospodarcza a wyzwania cywilizacyjne

3. GOSPODARKA NARODOWA JAKO OBSZAR DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

3.1. Istota gospodarki narodowej

3.2. Struktura gospodarki narodowej

3.2.1. Struktura podmiotowa gospodarki narodowej

3.2.1.1. Gospodarstwa domowe

3.2.1.2. Przedsiębiorstwa

3.2.2. Struktura własnościowa gospodarki narodowej

3.2.3. Struktura prawno-organizacyjna gospodarki narodowej

3.2.3.1. Przedsiębiorstwa prywatne

3.2.3.1.1. Przedsiębiorstwa jednoosobowe

3.2.3.1.2. Spółki

3.2.3.1.2.1. Spółki osobowe

3.2.3.1.2.2. Spółki kapitałowe

3.2.3.1.3. Spółdzielnie

3.2.3.2. Przedsiębiorstwa publiczne

3.2.3.2.1. Przedsiębiorstwa państwowe

3.2.3.2.2. Przedsiębiorstwa komunalne

3.2.3.3. Przedsiębiorstwa mieszane

3.2.4. Struktura funkcjonalno-instytucjonalna (organizacyjno-instytucjonalna) gospodarki

3.2.5. Struktura produkcyjna (rzeczowa) gospodarki

3.2.6. Struktura zatrudnienia i kwalifikacji

3.2.7. Struktura stosowanych technologii

4. GOSPODAROWANIE JAKO PROBLEM EKONOMICZNY

4.1. Istota gospodarowania

4.1.1. Istota decyzji gospodarczych

4.1.2. Gospodarowanie jako proces decyzyjny

spis treści4.2. Zasoby gospodarcze i czynniki wytwórcze a czynniki produkcji

4.2.1. Istota zasobów gospodarczych jako źródeł czynników produkcji

4.2.2. Ograniczoność zasobów wobec możliwości gospodarowania

4.3. Formy działalności gospodarczej

4.4. Racjonalność gospodarczego postępowania

4.4.1. Istota, uwarunkowania i zasady racjonalnego gospodarowania

4.4.2. Racjonalność oczekiwań

4.4.3. Racjonalność postępowania

4.4.3.1. Zasady racjonalnego gospodarowania

4.4.3.2. Ekonomizacja decyzji

4.4.3.3. Ekonomizacja działań

4.4.3. Rachunek ekonomiczny jako metoda i narzędzie oceny działalności gospodarczej

4.4.4.1. Istota rachunku ekonomicznego

4.4.4.2. Rodzaje rachunku ekonomicznego

4.4.4.3. Pomiar efektywności gospodarowania

5. GOSPODARKA RYNKOWA

5.1. Powstanie i rozwój gospodarki rynkowej

5.2. Ogólna charakterystyka gospodarki rynkowej

5.2.1. Towar

5.2.2. Cena

5.2.3. Pieniądz

5.2.4. Rynek

5.3. Podstawowe mechanizmy rynku – istota i funkcjonowanie

5.3.1. Popyt

5.3.2. Podaż

5.3.3. Konkurencja

5.4. Modele współczesnych gospodarek rynkowych

5.4.1. Typy i rodzaje gospodarek rynkowych

5.4.2. Charakterystyka i ocena realności współczesnych modeli gospodarki rynkowej

5.5. Funkcjonowanie gospodarki narodowej w warunkach gospodarki rynkowej

5.5.1. Rynek w gospodarce narodowej

5.5.2. Państwo w gospodarce narodowej

5.5.2.1. Instytucja państwa

5.5.2.2. Ekonomiczne funkcje państwa w gospodarce rynkowej

5.5.2.3. Państwo jako podmiot wyboru społecznego

5.5.2.4. Odpaństwowienie gospodarki i życia społecznego

6. TEORIA I PRAKTYKA MIKROEKONOMII

6.1. Pojęcie i istota mikroekonomii

6.2. Płaszczyzny identyfikacji mikroekonomii

6.2.1. Podstawowe obszary zainteresowań mikroekonomii

6.2.1.1. Gospodarstwo domowe

6.2.1.2. Przedsiębiorstwo

6.2.1.3. Rynki i ich uczestnicy

6.2.1.4. Postępowanie gospodarcze

6.2.2. Podstawowe kategorie mikroekonomiczne

6.2.3. Podstawowe zasady mikroekonomii

6.2.4. Podstawowe teorie mikroekonomiczne

6.3. Analiza mikroekonomiczna i jej interpretacja

6.4. Praktyka mikroekonomiczna

6.4.1. Istota podstawowych problemów praktyki mikroekonomicznej

6.4.2. Polityka mikroekonomiczna

6.5. Współczesne poglądy na mikroekonomię

6.5.1. Poglądy głównych szkół mikroekonomicznych

6.5.1.1. Instytucjonaliści

6.5.1.2. Zwolennicy teorii publicznych wyborów

6.5.1.3. Behawioryści

6.5.2. Główne obszary rozbieżności poglądów na mikroekonomię

7. RYNEK – POPYT, PODAŻ I CENA

7.1. Rynek w wymiarze mikroekonomicznym

7.2. Popyt w wymiarze mikroekonomicznym

7.2.1. Wielkość popytu

7.2.2. Funkcja popytu

7.2.3. Krzywa popytu

7.2.4. Prawo popytu

7.2.5. Elastyczność popytu

7.2.5.1. Elastyczność cenowa popytu

7.2.5.2. Krzyżowa elastyczność popytu

7.2.5.3. Dochodowa elastyczność popytu

7.3. Podaż w wymiarze mikroekonomicznym

7.3.1. Wielkość podaży

7.3.2. Funkcja podaży

7.3.3. Krzywa podaży

7.3.4. Prawo podaży

7.3.5. Elastyczność cenowa podaży

7.4. Prawo popytu i podaży

7.4.1. Typowe działanie prawa podaży i popytu – cena równowagi rynkowej

7.4.2. Nietypowy sposób działania prawa podaży i popytu

8. TEORIE WYBORU KONSUMENTA

8.1. Przesłanki teorii wyborów konsumenckich

8.2. Klasyczna teoria wyboru konsumenta

8.2.1. Podstawy klasycznej teorii wyboru konsumenta

8.2.2. Zachowania nabywcze konsumenta

8.2.2.1. Uwarunkowania i zasady zachowań nabywczych

8.2.2.1.1. Potrzeby konsumentów

8.2.2.1.1.1. Gusty konsumenta a jego obojętność

8.2.2.1.1.2. Preferencje konsumenta a użyteczność i substytucja konsumpcji

8.2.2.2. Ograniczenia zachowań nabywczych konsumenta

8.2.2.2.1. Budżetowe ograniczenia zachowań konsumenta

8.2.2.2.2. Cenowe ograniczenia zachowań konsumenta

8.2.3. Zachowania dostosowawcze konsumenta

8.2.3.1. Dostosowanie się konsumenta do zmiany dochodów

8.2.3.2. Dostosowanie się konsumenta do zmiany cen

8.2.3.3. Kształtowanie popytu rynkowego konsumenta

8.2.3.3.1. Popyt rynkowy konsumenta – prawa i paradoksy

8.2.3.3.2. Nadwyżka konsumenta

8.2.3.3.3. Nadwyżka konsumenta a paradoks wartości

8.3. Alternatywne koncepcje wyborów konsumenta

8.3.1. Koncepcja preferencji ujawnionych

8.3.2. Koncepcja wyborów satysfakcjonujących

8.3.3. Teorie szturchnięcia (impulsu) zakupów niezaplanowanych

9. TEORIE DECYZJI PRODUCENTA

9.1. Podstawy teorii decyzji producenta

9.2. Podwaliny klasycznego podejścia do teorii decyzji producenta

9.3. Alternatywne teorie decyzji producenta

9.3.1. Instytucjonalne podejście do teorii decyzji producenta

9.3.1.1. Teoria praw własności przedsiębiorstwa

9.3.1.2. Teorie agencji

9.3.1.3. Teorie kosztów transakcyjnych

9.3.1.4. Teoria kontraktów przedsiębiorstwa

9.3.1.5. Teoria korporacyjnej organizacji przedsiębiorstwa

9.3.2. Teorie menedżerskie

9.3.2.1. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji przychodów ze sprzedaży

9.3.2.2. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji własnej użyteczności

9.3.2.3. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji zrównoważonej stopy wzrostu

9.3.2.4. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji stopy wzrostu

9.3.2.5. Model przedsiębiorstwa oparty na koncepcji X-nieefektywności Harveya Leibensteina

9.3.3. Teorie przedsiębiorczości

9.3.3.1. Teorie behawioralne

9.3.3.2. Teorie biologiczne

9.3.3.3. Teorie innowacji

9.3.4. Teorie przedsiębiorstwa samorządowego

10. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA – TEORIA PRODUKCJI

10.1. Istota teorii produkcji

10.2. Zasoby gospodarcze a czynniki produkcji

10.3. Funkcja produkcji

10.3.1. Dwuczynnikowe funkcje produkcji

10.3.2. Funkcja produkcji Cobba-Douglasa

10.3.3. Funkcje produkcji w wymiarze czynnika czasu

10.3.3.1. Funkcja produkcji w krótkim okresie

10.3.3.1.1. Funkcja produkcji w sytuacji jednego czynnika zmiennego i niezmienności pozostałych

10.3.3.1.2. Prawo malejących przychodów

10.3.3.1.3. Problemy decyzyjne produkcji w krótkim okresie

10.3.3.2. Funkcja produkcji w długim okresie

10.3.3.2.1. Postęp techniczny

10.3.3.2.2. Problemy decyzyjne produkcji w długim okresie

11. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA – FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA PRZEDSIĘBIORSTW

11.1. Przedsiębiorstwo w rynkowej gospodarce narodowej

11.2. Formy organizacyjne przedsiębiorstw

11.3. Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa

11.4. Podstawy gospodarcze przedsiębiorstw

11.4.1. Majątek przedsiębiorstwa i jego struktura

11.4.2. Zasoby kapitałowe przedsiębiorstwa

11.4.3. Kredyt jako źródło zasilania kapitałowego przedsiębiorstwa

11.5. Podstawy rozwoju przedsiębiorstwa

11.5.1. Działalność inwestycyjna

11.5.2. Współczesne formy wspierania i rozszerzania działalności gospodarczej przedsiębiorstwa

11.5.2.1. Leasing

11.5.2.2. Faktoring

12. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA – TEORIA PRZYCHODÓW I KOSZTÓW FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA

12.1. Teoria przychodów przedsiębiorstwa

12.2. Teoria kosztów przedsiębiorstwa

12.2.1. Pojęcie kosztu jako kategorii ekonomicznej

12.2.2. Rodzaje kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa

12.2.2.1. Układ ewidencyjno-organizacyjny kosztów

12.2.2.1.1. Układ rodzajowy kosztów

12.2.2.1.2. Układ funkcjonalny kosztów

12.2.2.1.3. Układ kalkulacyjny kosztów

12.2.2.2. Układ analityczno-ekonomiczny

12.2.3. Koszty własne funkcjonowania przedsiębiorstwa

12.2.4. Koszty transakcyjne

12.3. Wynik działalności gospodarczej przedsiębiorstwa i jego oceny

12.3.1. Zasady ustalania wyniku działalności gospodarczej w przedsiębiorstwie

12.3.2. Rachunek wyniku (zysku i strat) przedsiębiorstwa

12.3.3. Rachunek kosztów w przedsiębiorstwie

13. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA. PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO UCZESTNIK RYNKU

13.1. Rodzaje przedsiębiorstw ze względu na konkurencję

13.1.1. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej

13.1.2. Popyt i podaż na produkty przedsiębiorstwa

13.1.3. Koszty, przychody i zyski przedsiębiorstwa

13.1.4. Równowaga przedsiębiorstwa w krótkim okresie

13.1.5. Równowaga przedsiębiorstwa w długim okresie

13.2. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji niedoskonałej

13.2.1. Rodzaje przedsiębiorstw konkurencji niedoskonałej

13.2.2. Przedsiębiorstwa o ograniczonej konkurencyjności (monopolistyczne)

13.2.3. Instytucjonalne formy organizacyjne przedsiębiorstw monopolistycznych

13.2.3.1. Holding

13.2.3.2. Konglomerat

13.2.3.3. Syndykat

13.2.3.4. Trust

13.2.3.5. Koncern

13.2.4. Popyt i podaż na rynku konkurencji monopolistycznej

13.2.4.1. Równowaga przedsiębiorstwa w krótkim okresie

13.2.4.2. Równowaga przedsiębiorstwa w długim okresie

13.2.5. Przedsiębiorstwa typowo monopolistyczne

13.2.5.1. Pojęcie monopolu

13.2.5.2. Oligopol i duopol

13.2.5.2.1. Duopol i jego modele

13.2.5.2.2. Oligopol i jego modele

13.2.5.3. Monopol pełny

13.2.5.3.1. Popyt i podaż przedsiębiorstw monopolu pełnego

13.2.5.3.1.1. Krótkookresowa równowaga monopolu pełnego

13.2.5.3.1.2. Monopol pełny a dyskryminacja cenowa

13.2.5.3.1.3. Monopson

13.2.5.3.1.4. Kartel jako organizacja typowo monopolistyczna

13.3. Ustawodawstwo antymonopolowe

14. RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI

14.1. Zasoby gospodarcze a czynniki produkcji

14.2. Rynek czynników produkcji w gospodarce

14.2.1. Popyt na rynku czynników produkcji

14.2.1.1. Kształtowanie się popytu na jeden czynnik produkcji

14.2.1.2. Kształtowanie się popytu na wiele czynników produkcji

14.2.1.3. Popyt rynkowy na czynniki produkcji

14.2.2. Podaż na rynku czynników produkcji

14.3. Funkcjonowanie rynku czynników produkcji w gospodarce rynkowej

14.3.1. Rynki czynników produkcji w warunkach konkurencji

14.3.1.1. Rynek czynników produkcji w warunkach konkurencji doskonałej

14.3.1.2. Rynek czynników produkcji w warunkach konkurencji niedoskonałej

14.3.2. Rynki czynników produkcji w gospodarce rynkowej

14.3.2.1. Rynek pracy

14.3.2.2. Rynek kapitału

14.3.2.3. Rynek ziemi (surowców naturalnych)

.

BIBLIOGRAFIA

Spis schematów

Spis tabel

Spis wykresów