Dbamy o Twoją prywatność
Dzięki plikom cookies i technologiom pokrewnym (np. piksele, SDK) oraz przetwarzaniu Twoich danych osobowych (między innymi unikalne identyfikatory, dane przeglądarki), możemy zapewnić, że dopasujemy do Ciebie wyświetlane treści.Wyrażając zgodę na przechowywanie informacji na urządzeniu końcowym lub dostęp do nich i przetwarzanie danych (w tym w obszarze profilowania, analiz rynkowych i statystycznych) sprawiasz, że łatwiej będzie odnaleźć Ci w Allegro dokładnie to, czego szukasz i potrzebujesz. Administratorem Twoich danych osobowych będzie Allegro a w niektórych przypadkach nasi partnerzy (10 partnerów), w tym tzw. “Zaufani Partnerzy IAB Europe” (2 partnerów). Informacja o celach przetwarzania danych osobowych przez naszych partnerów znajduje się w ich politykach ochrony prywatności.
My i nasi partnerzy możemy przetwarzać dane personalne w celach:
Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich. Spersonalizowane reklamy i treści, pomiar reklam i treści, badanie odbiorców i ulepszanie usług
. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł. Łączenie różnych urządzeń. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie.
Twoje dane personalne przetwarzamy również w celu ułatwiania korzystania z naszych stronCele przetwarzania szczegółowo opisane są w ustawieniach dostępnych pod przyciskiem: “ZMIENIAM ZGODY” i w Polityce plików cookies.Zgodę wyrażasz dobrowolnie i jest ważna 12 miesięcy. Możesz ją w każdym momencie wycofać lub ponowić w zakładce Ustawienia plików cookies na stronie głównej. Wycofanie zgody nie wpływa na legalność uprzedniego przetwarzania.
![banner lap kupon button](data:image/svg+xml,<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 1200 301"></svg>)
- 19,00 zł
- Czechosłowacja 1958 Grzyby
- 23,49 zł z dostawą
- 200,00 zł
- Hodowla pieczarek Feliks Teodorowicz 1926
- 207,99 zł z dostawą
- 80,00 zł
- Zygmunt Młynarski: W kręgu sprawy ks. Piotra Ściegiennego, 1961
- 90,99 zł z dostawą
Opis
KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO SPISU TREŚCI
KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO OPISU KSIĄŻKI
KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY ZNAJDUJĄCE SIĘ W TEJ SAMEJ KATEGORII
KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA
KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT
PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ SPRZEDAWANEGO PRZEDMIOTU, WYSTARCZY KLIKNĄĆ NA JEDNĄ Z NICH A ZOSTANIESZ PRZENIESIONY DO ODPOWIEDNIEGO ZDJĘCIA W WIĘKSZYM FORMACIE ZNAJDUJĄCEGO SIĘ NA DOLE STRONY (CZASAMI TRZEBA CHWILĘ POCZEKAĆ NA DOGRANIE ZDJĘCIA).
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
AUTOR -
WYDAWNICTWO -
WYDANIE -
NAKŁAD - EGZ.
STAN KSIĄŻKI - JAK NA WIEK (ZGODNY
Z ZAŁĄCZONYM MATERIAŁEM ZDJĘCIOWYM) (wszystkie zdjęcia na aukcji przedstawiają
sprzedawany przedmiot).
RODZAJ OPRAWY -
ILOŚĆ STRON -
WYMIARY - x x CM (WYSOKOŚĆ x SZEROKOŚĆ x GRUBOŚĆ W CENTYMETRACH)
WAGA - KG (WAGA BEZ OPAKOWANIA)
ILUSTRACJE, MAPY ITP. -
DARMOWA WYSYŁKA na terenie Polski niezależnie od ilości i wagi (przesyłka listem poleconym priorytetowym, ew. paczką priorytetową, jeśli łączna waga przekroczy 2kg), w przypadku wysyłki zagranicznej cena według cennika poczty polskiej.
KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
SPIS TREŚCI LUB/I OPIS (Przypominam o kombinacji klawiszy Ctrl+F – przytrzymaj Ctrl i jednocześnie naciśnij klawisz F, w okienku które się pojawi wpisz dowolne szukane przez ciebie słowo, być może znajduje się ono w opisie mojej aukcji)
INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA
INSTITUT POLONAIS DES RECHERCHES FORESTIERES SERIA D PODRĘCZNIKI NR 3
HENRYK ORŁOŚ
INŻYNIER LEŚNIK
GRZYBY JADALNE I TRUJĄCE
PRAKTYCZNY PODRĘCZNIK Z ZAKRESU ZBIORU I PRZEROBU GRZYBÓW
38 RYSUNKÓW I FOTOGRAFII 40 BARWNYCH TABLIC WYKONANYCH PRZEZ AUTORA
NAKŁADEM SPÓŁDZIELNI „LAS" WARSZAWA 1949
SPIS RZECZY
Wstęp ........................................................ 5
1. Ogólne wiadomości o grzybach ............................ 7__ 18
Ilość i rozpowszechnienie ................................ 7
Budowa i rozmnażanie się ................................ 8
Warunki rozwoju ........................................ 12
Podział systematyczny .................................... 15
Cechy rozpoznawcze poszczególnych rodzin ................ 16
Tabela podziału systematycznego, grzybów ................ 18
2. Jak należy zbierać grzyby .............................. 19— 28
Czas zbioru .............................................. 19
Kalendarzyk występowania poszcz. gatunków grzybów ___ 20
Sprzęt grzybiarza ........................................ 21
Sposób zbierania .......................................... 22
Dziesięć przykazań dla zbierających grzyby .............. 23
Opisy 12 rzadkich i okazałych gatunków grzybów.......... 26
3. Zatrucia grzybami ........................................ 29— 36
Przesądy w sprawie grzybów trujących .................. 29
Ilość i rozpoznawanie gatunków trujących .............. 30
Trujące składniki i objawy zatrucia ...................... 34
.Dziesięć przykazań chroniących od zatrucia .............. 36
4. Sztuczna uprawa grzybów................................ 37— 48
Znaczenie sztucznej uprawy grzybów .................... 37
Sztuczna uprawa grzybów roztoczy ........................ 38
Sztuczna uprawa symbiontów grzybowych.................. 43
Sztuczna uprawa grzybów pasożytów .................... 47
5. Ocena wartości grzybów .................................. 49— 62
Ogólne wiadomości o użyteczności grzybów .............. 49
Skład chemiczny grzybów ................................ 51
Tabela składu chemicznego grzybów ...................... 53
Tabela porównawcza wartości odż. różnych produktów .. 54
Wartości smakowe i witaminowe grzybów .............. 55
Gospodarcza i handlowa wartość grzybów .............. 56
Tabela podziału grzybów według wartości odżywczych,
smakowych i witaminowych .......................... 58
Tabela gatunków najbardziej nadających się do przerobu .. 62 Tabela podziału grzybów według ich całkowitej wartości
gospodarczej .......................................... 60
6. Suszenie grzybów ........................................ 63— 85
Ogólna charakterystyka produkcji suszu grzybowego .... 63
Urządzenia suszarniane .................................. 64
Czynności przed suszeniem ................................ 70
Wykonanie suszenia grzybów ............................ 74
Klasyfikacja suszu grzybowego .......................... 77
Opakowanie, transport i przechowywanie suszu grzybowego 81
7. Inne rodzaje przerobu i zabezpieczenia grzybów .......... 86—105
Solenie grzybów .......................................... 86
Kiszenie albo kwaszenie grzybów .......................... 91
Marynowanie grzybów .................................... 93
Sterylizacja czyli wyjałowienie grzybów ................ 96
Ekstrakty grzybowe ...................................... 103
Zamrażanie grzybów ...................................... 105
8. Organizacja przerobu i handlu grzybami .................. 106—115
Podstawy organizacji .................................... 106
Spożycie na wsi .......................................... 110
Organizacja rynku wewnętrznego ........................ 111
Organizacja wywozu grzybów ............................ 113
9. Opisy 30 gatunków jadalnych ............................ 116—181
Wyjaśnienia ogólne ...................................... 116
Gatunki jadalne pierwszorzędne .......................... 122
Gatunki jadalne drugorzędne ............................ 134
Gatunki jadalne trzeciorzędne ............................ 168
10. Opisy 10 gatunków niejadalnych i trujących .............. 182—201
Gatunki n ejadalne ...................................... 182
Gatunki trujące .......................................... 190
a-
11. Wskazówki dla czytelników w sprawie wydawnictw
o grzybach .............................................. 202
12. Skorowidz nazw ........................................ 205
13. Spis rycin i barwnych tablic ............................- - 213
WSTĘP
W Polsce znajomość grzybów jest bardzo mała.
Na targowiskach naszych w większych miastach znajdujemy w sprzedaży około dziesięciu gatunków i tylko w wyjątkowych wypadkach cyfra ta jest większą. Możemy więc przypuszczać, że wśród robotników i inteligencji pracującej miejskiej znajomość grzybów ogranicza się zaledwie do tych kilku gatunków najważniejszych.
Trochę więcej grzybów zna ludność wiejska, jednak i na wsi ilość gatunków zbieranych i używanych na pokarm prawdopodobnie nie przekracza liczby dwudziestu pięciu
W przeciwieństwie do tego zupełnie inny stan mamy za granicą. Oto na targowiskach w zachodniej Europie, zwłaszcza w Niemczech, znajdujemy w sprzedaży powyżej pięćdziesięciu gatunków grzybów. Ogólna zaś ilość gatunków jadalnych, jak to wynika ze źródeł obcych, przekracza pięćset. Oczywiście że nie wszystkie one są jednakowej wartości odżywczej i smakowej, jednak sama już podana cyfra wskazuje nam ogromną dysproporcję między tym, co osiągamy w zakresie użytkowania grzybów, a tym co osiągnąć możemy i powinniśmy.
Musimy również wspomnieć o różnych przesądach, panujących wśród ludu naszego w sprawie ilości grzybów trujących i sposobów ich rozpoznawania. Przesądy te, o których obszerniej jest mowa w rozdziale 3 niniejszej pracy, są przyczyną, że dziesiątki zupełnie dobrych jadalnych gatunków zalicza się do kategorii tzw. „psich grzybów", a niektóre trujące gatunki, jak np. tzw. „trufle polskie", sprzedaje się na targowiskach.
Jeśli zechcemy wytłumaczyć sobie powyższy stan grzyboznaw-stwa w Polsce, to dojdziemy do wniosku, że główną przyczyną jest brak dobrych, treściwych i dostępnych dla każdego książek o grzybach. O ile przed wojną były jeszcze w sprzedaży pewne wydawnictwa, to obecnie, w okresie powojennym, należą one do rzadkości antykwarskich. Jeżeli więc ktokolwiek nawet gwałtownie pragnąłby poznać grzyby, to na drodze swej napotyka trudności nieprzezwyciężone, w postaci braku w języku polskim wszelkich źródeł książkowych.
Biorąc fakty powyższe pod uwagę, autor wydawnictwa postanowił opracować niniejszy podręcznik, gdyż brak książki tego rodzaju najbardziej dawał się odczuwać. Jest to praktyczny i treściwy podręcznik o grzybach jadalnych i trujących, przeznaczony dla szerokich rzesz leśników, rolników, przyrodników i w ogóle tych wszystkich, którzy chcieliby bliżej poznać grzyby. Są w nim podane wiadomości czysto praktyczne o zbieraniu grzybów, sztucznej uprawie, zatruciach, wartości użytkowej poszczególnych gatunków, wreszcie o ich przerobie. Jest to w pojęciu autora pewne minimum wiadomości o grzybach jadalnych i trujących, z którym każdy przyrodnik, leśnik, czy też rolnik powinien się zapoznać. Oddając więc pracę niniejszą do użytku społeczeństwa pragnąłbym przede wszystkim wyjaśnić, że została ona wykonana w okresie 1945—1946 roku w ramach programu pracy Zakładu Chorób Roślin i Grzyboznawstwa Instytutu Badawczego Leśnictwa. W sprawie następnego ukazania się w druku wielką pomoc i życzliwość okazał Ob. Feliks Gołaszewski, Naczelnik Wydziału Wydawniczego Spółdzielni „Las", co należy tutaj specjalnie podkreślić.
Prócz tego pragnąłbym zaznaczyć, że największą trudnością przy opracowaniu była sprawa dobrych zdjęć fotograficznych i dobrych barwnych tablic. Stanęły tu na przeszkodzie olbrzymie trudności natury technicznej, jak np. brak odpowiednich okazów do reprodukcji. Należy jednak zaznaczyć, że wszystkie rysunki, fotografie i barwne tablice są oryginalne. Fotografie przedstawiają okazy znalezione podczas wycieczek. Barwne zaś tablice wykonane zostały częściowo z okazów z natury, częściowo zaś wzorowane były na przedwojennych ściennych tablicach, opracowanych i wydanych przez autora w roku 1938. Udało się przy tym wizerunki grzybów polepszyć, usuwając pewne drobne usterki i braki tablic przedwojennych.
Trudności wyżej wskazane odwlekły sprawę druku i tylko z wielkim trudem udało się je przezwyciężyć. Poza tym są one również przyczyną stosunkowo niewielkiej ilości opisanych i zilustrowanych gatunków. Było to jednak zagadnienie o pierwszorzędnym znaczeniu dla wartości praktycznej wydawnictwa, którego nie można było ani pominąć, ani zlekceważyć, a należało wykonać nawet kosztem późniejszego ukazania się pracy w druku.
Czy usiłowania powyższe uwieńczone zostały pomyślnym skutkiem i czy w ogóle książka niniejsza spełni swe zadania, to zechcą łaskawie ocenić sami czytelnicy.
Autor prosi ich o życzliwą ocenę i sprawiedliwą krytykę.
Łódź, 19 listopada 1945 r.
Autor
12. SKOROWIDZ NAZW
A
strona
alkaloidy w grzybach ...... 34
Amanita caesarea .......... 26
junquillea ___ 200, 201
„ mappa ............ 200
„ muscaria .......... 192
„ pantherina ........ 194
„ phalloides ........ 198
„ rubescens .......... 174
„ spisa ............ 195
Amanite a étui ............ 164
., citrine ............ 200
„ panthere .......... 194
„ phalloide .......... 198
„ rougeâtre .......... 174
„ tue-mouches ...... 192
Amanitopsis vaginata ...... 164
areometr .................. 90
Armillaire de miel.......... 144
Armillaria mellea .......... 144
aparat Rexa ................ 101
Wecka .............. 101
atropina grzybowa .......... 34
autoklaw .................. 100
B
babie uszy ................ 130
babka ...................... 134
baran ...................... 162
barwniki w grzybach ...... 52
bedłka cebulasta .......... 198
„ mglejarka .......... 164
„ nakrapiana ........ 174
„ opieńka ............ 144
„ parasolowata ........ 158
„ pstrokata .......... 194
„ wiązkowa .......... 182
betka psia .................. 172
białko grzybowe ............ 57
białkowe ciała .............. 53
biel ........................ 180
bielenie suszu .............. 81
Biełyj cziernilnyj grib ...... 172
„ grib .................. 122
„ podgruźd ............ 180
-Birkenpilz .................. 134
Birkenreizker .............. 176
blanszowanie grzybów ...... 98
Błednaja poganka .......... 198
błonnik.................... 53
boczniak ostrygowaty ...... 48
Bolet amer................. 184
„ blafard .............. 186
„ bleuissant ............ 156
„ changeant ............ 152
„ comestible ............ 122
„ des Boeufs............ 136
„ granulé .............. 154
„ jaune ................ 140
„ raboteux ............ 134
Boletus badius .............. 123
„ bovinus .............. 136
„ castaneus ............ 123
„ cyanescens ............ 156
„ edulis ................ 122
„ felleus ................ 184
„ granalatus ............ 154
„ luridus ................ 186
„ lutes .................. 140
„ miniatoporus .......... 187
pachypus ........ 33, 187
„ parasticus ............ 26
„ rufus ................ 152
„ rufus v. arcticus ...... 153
satanas .......... 26, 187
„ scaber .............. 134
„ variegatus ........ 137, 185
borowik .................... 122
Braunroter Milchling ...... 178
brzeziak .................... 134
buliony grzybowe .......... 103
Buławica żołtaja .......... 168
Buraja świnuszka .......... 150
Butterpilz .................. 140
Büscheliger Schwefelkopf .. 182
C
Cantharellus aurantiacus .... 125
„ cibarius ...... 124
„ cinereus ...... 167
cegiełki grzybni ............ 40
Chanterelle comestüble ----- 124
chityna .................... 53
cholewka .................. 166
Choiromyces maendri-
formis .......i........ 28, 143
cholina ................ 34, 52
choroby owadów ............ 50
chróściel ...........:...... 180
chrząstka .................. 180
chrząszcz .................. 180
ciała białkowe .............. 53
ciało owocowe .............. 9
Clavaire jaune .............. 168
Coprin a chevelure ........ 172
Coprinus comatus .......... 172
„ ovatus .......... 173
Craterelle corne d'abondance 166 Craterellus cornucopioides .. 166
czapeczka grzybów ........ 118
czarcie koła ................ 9
czartopłoch ................ 190
czernidlak .................. 172
czernidłak.............. 39, 120
„ jajowaty ........ 173
„ kołpakowaty .... 172
Czernilnyj biełyj grib ...... 172
czeszczewnik .............. 134
Czeszujczatyj jeżewik ...... 160
czubajka czerwieniejąca .... 159 „ kania ............ 158
D
deszczochron .............. 158
dezynfekcja grzybów ...... 81
Dożdiewik szipowatyj ...... 170
Driagiel kurczawyj ........ 162
drop ...................... 158
drożdże .................... 49
drożdżowy grzyb .......... 49
Dryodon coralloides ........ 26
dwusiarczek węgla ........ 81
E
strona
Echter Reizker ............ 128
eksport grzybów ............ 113
ekstrakty grzybowe ........ 103
F
f aloidyna .................. 34
fałszywa kurka ............ 125
„ opieńka .......... 182
trufla ............ 196
fałszywy rydz .............. 176
Feld-Egerling .............. 126
fermentacja alkoholowa ----- 49
„ mlekowa ...... 92
fermenty w grzybach ...... 52
Fistulina hepatica ........ 26, 48
Flaschenbovoist ............ 170
Fliegenpilz ................ 192
Fomes fomentarius ........ 12
fosfatydy .................. 13
fosfor w grzybach .......... 52
fosforescencja .............. 52
fungin ...................... 53
G
Gallenröhrling ............ 184
Ganoderma lucidum ........ 27
gąbka jelenia .............. 168
gąska siarkowa ............ 133
„ zielona .............. 132
„ żółta ................ 132
Gelber Korallenpilz ........ 168
Gelblicher Knollenblätterpilz 200
geotropizm grzybów ........ 12
giikogen .................... 53
Globaria bovista ............ 27
glonowce .................. 15
głownia .................... ^9
gnilec ...................... 56
gołąbek .................... I48
Gorkuszka ................ I78
gory czak żółciowy .......... 184
gorzkówka ............ 180, 190
goździanka żółta ............ 168
goździec .................... 168
goździeniec złoty .......... 169
żółty .......... 168
Grib biełyj ................ I22
„ gwozdicznyj .......... J46
„ wiesiołka ............ 188
Grib zontik piostryj ........ 158
,, żółcznyj .............. 184
Grüner Knollenblätterpilz .. 198
Grünling .................. 132
Grünschuppiger Täubling .. 148
grzyb biały ................ 122
„ cierpki .............. 184
,, czerwony ............ 152
„ czarny .............. 186
„ drożdżowy .......... 49
„ grubotrzonowy .. 33, 187
„ kasztanowaty ........ 123
„ koźlarz .............. 134
„ maślak .............. 140
„ pasożytniczy ........ 26
„ pępek ................ 154
„ płowy .............. 123
„ ponury .............. 186
„ prawdziwy .......... 122
„ psi .................. 29
„ siniak ................ 156
„ sitarz ................ 136
„ szatan ............ 26, 187
„ świniak .............. 186
„ twardzioszek ___ 137, 185
„ zajączek ............ 184
grzybnia .................... 9
„ sterylizowana ...... 40
grzybnik .................... 53
grzyby czarne .............. 134
„ domowe ............ 49
„ drzewne ............ 49
„ eksportowe ...... 60, 116
„ handlowe .......... 116
„ koszerne .......... 124
„ niedoskonałe ...... 15
„ przemysłowe ...... 116
„ żydowskie .......... 124
Gwozdicznyj grib .......... 146
Gyromitre comestibie ...... 130
H
Habichtspilz ................ 160
Hallimasch ................ 144
Helvella esculenta .......... 130
gigas .............. 131
helwellina .................. 34
helwellowy kwas .... 34; 52, 130
Hexenpilz ..............' , .' 186
huba drzewna ........ 9, 47, 49
huba pospolita ............ 12
„ sosnowa .............. 47
Hydne a écailles imbriquées 160
Hydnum amarescens........ 161
„ imbricatum ........ 160
hymenium ................ 10
Hypholoma capnoides ...... 183
„ epixantum ...... 183
Hypholoma fasciculare ...... 182
„ sublateritium .. 183
Hypholome en touffes ...... 182
I
Idiossnkrazja do grzybów .. 34
Inocybe lateraria .......... 31
Ithyphallds impudicus .. 27, 188
J
Jeżewik czeszujczatyj ...... 160
K
Kahler Krempling .......... 150
kania ...................... 158
Kartoffel bo vist ............ 196
kiełkowanie zarodników ___ 38
klasyfikacja krajanki ...... 79
„ proszku ...... 79
„ suszu grzybowego 77
Knollenblätterpilz ...... 198, 200
kolczak blaszkowaty ........ 161
„ dachówkowaty .... 160
„ koralowy .......... 26
koła czarcie ................ 9
„ czarownic ............ 9
kołnierzyk na trzonie ...... 120
Koniczeskiej smoroczek .... 138
Korallenpilz gelber ......'.. 168
Kornblumen-Röhrling ...... 156
korzonki grzybów ........ 9, 118
koszerne grzyby ............ 124
kozak ...................... 134
kozar ...................... 134
kozia broda ................ 168
kozie różki ................ 168
koźlak .................... 134
żołtyj .............. 136
koźlarek .................... 134
koźlarz czarny .............. 134
,, czerwony .......... 152
krajanka grzybowa ........ 64
Krasnyj muchomor ........ 192
Krause Glucke ............ lß2
krowia warga .............. 150
krowiak .................... 136
„ olbrzymi .......... 151
„ podwinięty ........ 150
krzywica .................. 56
Kuhpilz .................... 136
kurka ...................... 124
„ fałszywa ............ 125
kurza nóżka ................ 124
„ stopka .............. 124
kurzajka .................... 124
kurzawka .................. 170
kwas helwellowy .... 34,52, 130
„ mlekowy ............ 92
kwoczka .................... 168
kwoka ............ 28, 162, 168
L
Lactaire a toison .......... 180
„ délicieux .......... 128
„ roux .............. 178
„ vénéneux .......... 176
Lactarius camphoratus ...... 179
„ deliciosus ........ 128
heivus ............ 177
„ piperatus ........ 181
rufus ............ 178
„ torminosus........ 176
„ vellereus.......... 180
lejkowiec dęty .............. 166
gładki ............ 166
- lepiecha .................... 124
lepieszka.................... 124
Lepiota procera ............ 158
„ rhacodes .......... 159
Lépiote élevée .............. 158
Letnij czornyj triuf el ...... 142
lisica ...................... 124
lisiczka .................... 124
liszka ...................... 124
Lycoperdon gemmatum ...... 170
„ hérissé de pierreries ............ 170
„ saccatum ...... 171
Ł
łasiczka .................... 124
łopieńka .................... 144
łosuń ....................... I60
łoszak ...................... i60
Łożnyj siernyj opienok .... 182
triufel .............. 196
łuskwiak zmienny .......... 145
Łże-szampinion ............200
M
maceracja nawozu .......... 41
Marasme d'Oreade.......... 146
Marasmius oreades ........ 146
„ peronatus ...... 147
marymuch .................. I92
maslach .................... I40
maślacz .................... 140
maślak .................... 140
maślanka wiązkowa ........ 182
maślarz .................... I40
Maślenik nastojaszczij ...... 140
maślocha .................. I40
maśluk .................... I40
mączka grzybowa .......... 77
mądziak psi ............ 28, 189
mchowik .................. I54
mchownik .................. 154
mglejarka popielata .......(. 164
mikoryza .................. I3
mikron .................... 10
Milchling braunroter........ 178
mineralne związki w grzybach ....:................. 52
mleczaj .................... 33
„ biel ................ 181
„ chrząstka ............ 180
„ kamforowy .......... 179
„ paskudnik .......... 50
„ płowy............... 177
„ rudy ................ 178
„ rydz ................ 128
„ wełnianka .......... 176
mleczaje trujące ............ 33
mleczarz .................... 180
mleczko w grzybach ........ 33
mlekowa fermentacja ...... 92
mlekowy kwas .............. 92
mochowik .................. I54
„ ziernistyj ........ 154
mocznik w grzybach........ 53
Morchela conica ............ 138
esculenta ......27, 139
Morille conique ............ 138
mól grzybowy .............. 84
muchar .................... 192
muchomor .............. 32, 119
bulwiasty ___ 198, 200
„ cesarski .......... 26
„ cętkowany ........ 194
„ cytrynowy ........ 200
„ czerwonawy ...... 174
„ czerwony ........ 192
,, krasnyj .......... 192
„ krostowaty ...... 174
„ łykowaty ........ 194
„ panterowy ........ 194
„ plamisty .......... 194
„ płowy ............ 200
„ siero-rozowyj ___ 174
„ sieryj ............ 194
„ sromotnikowy .... 198
„ twardawy ........ 195
„ zielonkawy ...... 198
„ żołtyj ............ 200
żółtawy ...... 32, 200
muchomorka ................ 192
muchorówka................ 192
muchotrulka .............. 192
muskarydyna ............ 34, 52
muskaryna .............. 34, 52
inuszarka .................. 192
Mutinus caninus ............ 189
N
Nastojeszczij maślenik ...... 140
Nelken-Schwindling ........ 143
nóżka kurza ................ 124
O
obłocznia . /................ 10
olszówka.................... 150
opieniek ................,----- 144
Opienok łożnyj siernyj ...... 182
osiennij nastojaszczij 144
opieńka .................... 144
bedlka .............. 144
fałszywa ............ 182
„ miodowa .......... 144
„ wiązkowa .......... 182
osak ........................ 152
osłonka .......'............. 120
osowiak .................... 152
owocnia .................... 9
owocnik .................... 9
ozorek pospolity ........26, 48
P
panienka .................. 146
Pantherpilz ................ 194
parasolowiec .............. 158
Parasolpilz .................. 158
Paxillus a bordenroulé...... 150
„ giganteus .......... 151
„ involutus .......... 150
Perlschwamm .............. 174
pęp-ek ...................... 140
pępuszek .................. 154
Pfifferling .................. 124
Phallus caninus..........28, 189
impudicus ...... 27, 188
„ impudique .......... 188
Pholiota mutabilis .......... 145
pieczarka .................. 126
„ polna .........".,... 126
„ polowa ............ 127
„ prawdziwa ........ 126
„ szlachetna ........ 126
pieczarkarnia .............. 39
pieprz grzybowy ............ 180
pieprznik jadalny .......... 124
„ pomarańczowy .... 125
„ popielaty ........ 167
pieprzyk .................... 124
pierścianka ................ 144
piestrak biały............28, 143
„ czarny ............ 142
piestrówka .................. 143
piestrzak czarny ............ 142
piestrzenica jadalna ........ 130
„ olbrzymia......131
pikowanie grzybni .......... 42
plecha .................. 7, 8
plechowce .................. 7
pleśnie .................... 49
Pleurotus ostreatus ........ 48
płaskosz kędzierzawy ...... 162
płodonośna warstwa ........ 10
pochwa .................... 120
pociec ...................... 186
podberezowik .............. 134
podbrzeźniak .............. 134
podciak .................... 186
Podgruzd biełyj ............ 180
podgrzybek ................ 134
„ siny.............. 156
podosiniak .................. 152
podosinnik .................. 152
Podosinowik ................ 152
podpieniek .................. 144
podpieńka .................. 144
podróżniczek ................ 146
podrydzyk ostry ............ 178
podstawczaki .............. 15
podstawki .................. 15
podsuszanie grzybów........ 75
Poganka blednaja .......... 198
Polyporus ramosissimus .... 28
„ sulphureus ...... 48
Popławok .................. 164
potas w grzybach .......... 52
powłoczka .................. 120
prawak.................... 122
prawdzik .................. 122
prawdziwek ................ 122
prawik .................... 122
prochówka ................ 170
proszek grzybowy .......... 64
prośnianka ................ 132
prowialiwanije gribow ...... 75
przetrwalnik ................ 9
przydróżdżka .............. 146
Psalliota arvensis .......... 127
„ campestris ........ 128
Psalliote des champs........ 126
pseudomikoryza ............ 13
psi grzyb .......... 29, 172, 182
psia betka .............. 29, 172
purchatka .................. 170
purchawka ................ 39
„ chropowata ...... 170
kartoflana ...... 196
„ olbrzymia ...... 27
„ workowata ...... 171
R
Ramiaria aurea ............ 169
flava ............ 168
Reizker echter.............. 128
Rexa aparat ................ 101
Rhizopogon sp.............143
Rogatik żołtyj .............. 168
Rothäubchen.............. 152
różki kozie ................ 168
Russula aeruginea .......... 149
„ alutacea .......... 191
„ emetica ........:__19Q
„ fragilis ............ 191
„ furcata ............ 149
„ livida .............. 149
„ virescens .......... 148
Russuleé verdoyante ........ 148
„ métique .......... 190
rydz fałszywy .............. 176
„ koński ................ 176
„ kosmaty .............. 176
„ mleczaj .............. 128
„ pański ................ 128
„ smaczny .............. 128
„ świerkowy ............ 128
„ trujący ................ 176
rydzyk ...................... 128
Ryżik ...................... 128
ryżok ...................... 128
ryzyk ...................... 128
rzeszotnik .................. 136
S
sarna ...................... 160
Scheidenpilz .............. 164
Schmerling ................ 154
Schopftintling .............. 172
Schwefelkopf büscheliger___ 182
Scleroderma verrucosum___ 197
„ vulgäre ........ 196
Scléroderme vulgaire ...... 196
serojeżka .................. 148
serowiatka cukrówka ...... 191
„ gorzkowata ...... 190
„ krucha .......... 191
„ zielonawa ...... 148
sieduń ...................... 162
siedzuń borowy ............ 162
siedź...................... 162
Siero-koriczniewyj siniak .. 186
Siero-rozowyj muchomor___ 174
Sieryj muchomor .......... 194
siniak ...................... 186
„ czerwony ............ 152
„ żółto-oliwkowo-bury 156
sitak ...................... 136
sitarek .................... 136
sitarz ...................... 136
sitnik ...................... 136
skórzak.................... 166
skrobia ..........."......... 53
smarcel .................... 138
smardz cuchnący .......... 188
jadalny ........ 27, 139
„ spiczasty ............ 138
„ stożkowaty ........ 138
smordz .................... 138
smorz ...................... I38
sobowtóry grzybowe ........ 30
Sommertrüffel .............. 142
sosniak .................... 140
sosnowa huba .............. 47
sowa ...................... 158
Sparassis crépu ............ 162
crispa ........ 28, 162
„ laminosa .......... 163
Speise-Lorchel .............. 130
Speiteufel .................. 190
Spritzmorchel .............. 138
sromnik .................... 188
sromotnik bezwstydny .. 27, 188
PSi.............. 28
Steinpilz .................... 122
sterylizacja grzybów ........ 96
sterylizowana grzybnia...... 40
Stinkmorchel .............. 188
Stroczok sjedobnyj.......... 130
stroszka .................... 158
suchar ...................... 166
surojadka .................. 148
„ gorzkowata ...... 190
„ mierzliwa ........ 190
surojadki trujące .......... 33
susz wiązkowy ............ 64
„ w krajance ............ 64
„ w proszku ..........,. 64
suszarnie .................. 68
symbiont grzybowy .. 13, 43, 49
symbioza grzybów ...... 13, 43
syrojadka .................. 148
syrojeszka .................. 148
Syrojeżka ryżaja .......... 190
„ - wymiotowa ...... 190
,1 zielonaja ........ 148
syrowiatka ................ 148
Szampinion................. 126
szampion .................. 126
szatan grzyb ......'..'.'.'..' 26, 187
Szipowatyj dożdiewik ...... 170
szkorbut .................... 56
szmaciak blaszkowaty ...... 163
„ gałęzisty ...... 28, 162
sznury grzybni .............. 9
S
ślimak ...................... 140
śniak ...................... 186
śnieć ........................ 49
świniak .................... 186
świnka .................... 150
Swinuszka buraja .......... 150
T
Täubling grünschuppiger .... 148 tegoskór brodawkowaty .... 197
„ cuchnący .......... 196
„ pospolity .......... 196
Tinea granella .............. 84
tkanka prawdziwa .......... 8
„ rzekoma ............ 8
tłuszcze grzybowe .......... 52
Totentrompete ......"........ 166
towar workowy ............ 82
Tricholoma équestre ........ 132
„ sulfureum ...... 133
Tricholome équestre ........ 132
Triufel letnij czornyj ...... 142
łożnyj .............. 196
truchła .................... 142
Truffe d'été ................ 142
trufla ...................... 142
„ biała ................ 143
„ czarna .............. 142
„ fałszywa ............ 196
„ francuska ............ 143
„ letnia............ 28, 142
„ perigordzka .......... 143
„ polska ............ 33, 196
„ zimowa .............. 143
trufle prawdziwe .......... 143
truflica .................... 142
Tuber aestivum ........28, 142
„ brumale ............ 143
„ brumale var melano-
sporum .............. 143
„ melanosporum ...... 143
twardzioszek ................ 137
„ przydrożny ___ 146
„ siodełkowaty .. 147
Tylopilus felleus ............ 184
U
uprawa grzybów ............ 37
uszy babie .................. 130
W
warga krowia .............. 150
Wecka aparat .............. 101
welnianka .................. 176
węglowodany w grzybach.... 52
wianki grzybów ............ 77
wiązki grzybów ............ 77
Wiesiołka.................. 188
witaminy w grzybach ...... 55
włókniak ceglasty .......... 31
Wollschwamm .............. 180
Wołnuszka .................. 176
worki w grzybach .......... 15
workowce .................. 15
workowy towar ............ 82
wybielanie grzybów ........ 98
wyjałowienie grzybów ...... 96
V
velum partiale .............. 120
„ universale .......... 120
volva ...................... 120
Z
strona
zajączek gorzki ............ 184
zamrażanie grzybów ........ 105
zaraza kartoflana .......... 49
zarodki grzybni ............ 40
zarodnik .................... 10
zasinienie drewna .......... 49
zasłonka .................... 120
zbożowa rdza .............. 49
zieleniatka .................. 132
Zielonaja syrojeżka ........ 148
zielonka .................... 132
Ziernistyj mochowik ........ 154
zmarszcz .................... 138
związki aromatyczne ........ 52
„ azotowe............ 52
„ fosforu ............ 52
„ mineralne .......... 52
„ potasu .............. 52
2
Żagiew lśniąca ............ 27
„ okółkowa .......... 28
„ siarkowa .......... 48
Żołcznyj grib .............. 184
Żołtaja buławica .......... 168
Żołto-oliwkowo-buryj siniak. 156
Żołtyj muchomor .......... 200
„ rogatik ............ 168
żółtak ...................... 78
żydek (grzyb) .............. 134
żydowskie grzyby .......... 124
13, SPIS RYCIN I BARWNYCH TABLIC
Ryciny. str.
1. Zasadnicze części budowy grzyba .............................. 8
2. Sznury grzybni rozwijające się na drewnie .................... 9
3. Różny kształt owocni grzybów ................................ 10
4. Różnego kształtu zarodniki grzybów .......................... 11
5. Geotropizm owocni huby pospolitej .......................... 12
6. Mikoryza korzeni drzew leśnych ................................ 14
7. Budowa warstwy płodonośnej z zarodnikami .................. 15
8. Koszyk pleciony do zbierania grzybów ........:............... 21
9. Łubianka do zbierania grzybów .............................. 21
10. Miejsce, w którym należy obcinać grzyby nożem .............. 22
11. Skręcanie owocni dookoła trzona .............................. 22
12. Rzadkie i okazałe gatunki grzybów ............................ 25
13. Kształt grządek w pieczarkarni .............................. 41
14. Grządki piętrowe w pieczarkarni .............................. 42
15. Przesadzanie grzybni wraz z owocnią na nowe miejsce ........ 44
16. Zasłona ulepszająca do pieca chlebowego ...................... 65
17. Urządzenia ułatwiające suszenie grzybów w piecu chlebowym.. 66
18. Szafka suszarniana do ustawienia na płycie kuchennej ........ 68
19. Rysunek schematyczny suszarni typu szafkowego .............. 69
20. Obcinanie trzonków do suszu wiązkowego .................. 71
21. Sposób krajania grzybów na krajankę ........................ 72
22. Dwa rodzaje wiązek suszu grzybowego ........................ 78
23. Wzór nalepki firmowej........................................ 82
24. Naczynia używane do solenia grzybów ........................ 89
25. Kompotiery używane do sterylizacji grzybów .................. 99
26. Gumowe krążki i sprężynki do uszczelniania słojów .......... 99
2.7. Aparat do sterylizacji grzybów sposobem domowym .......... 100
28. Podstawka na dno kotła sterylizacyjnego ...................... 101
29. Druciana siatka do wstawiania słojów do kotła ................ 102
30. Schemat skupiania i rozprowadzania surowca grzybowego ...... 107
31. Wędrówka grzybów z lasu do rąk spożywcy .................. 109
32 Nazwy poszczególnych części owocni .......................... 116
33. Różne rodzaje budowy dolnej powierzchni kapelusza ........ 117
34. Różne rodzaje przylegania blaszek do trzona .................. 117
35 Rożne rodzaje budowy warstwy rureczek ...................... 118
36. Rożne rodzaje budowy trzonu ................................ 118
37. Aylki lub strzępki na trzonach owocni ........................ 119
38. Powłoczka oraz zasłonka na owocni muchomora .............. 119
Barwne tablice (obok opisu danego gatunku). str.
1. Grzyb prawdziwy — Boletus edulis .......................... 122
2. Pieprznik jadalny - Cantharellus cibarius .................... 124
3. Pieczarka polna — Psalliota campestris ........................ 126
4. Mleczaj rydz — Lactarius deliciosus .......................... 128
5. Piestrzenica jadalna — Helvella esculenta .................... 130
6. Gąska żółta — Tricholoma équestre .......................... 132
7. Grzyb koźlarz — Boletus scaber .............................. 134
8. Grzyb sitarz — Boletus bovinus .............................. 136
9. Smardz stożkowaty — Morchella conica ...................... 138
10. Grzyb maślak — Boletus luteus .............................. 140
11. Trufla letnia — Tuber aestivum .............................. 142
12. Opieńka miodowa — Armillaria mellea ........................ 144
13. Twardzioszek przydrożny — Marasmius oreades ................ 146
14. Serowiatka zielonawa — Russula virescens .................... 148
15. Krowiak podwinięty — Paxillus involutus .................... 150
16. Grzyb czerwony — Boletus rufus .............................. 152
17. Grzyb pępek - Boletus granulatus ............................ 154
18. Grzyb siniak -— Boletus cyanescens ............................ 156
19. Czubajka kania — Lepiota procera ............................ 158
20. Kolczak dachówkowaty — Hydnum imbricatum ................ 160
21. Szmaciak gałęzisty — Sparassis crispa ........................ 162
22. Mglejarka popielata — Amanitopsis vaginata .................. 164
23. Lejkowiec dęty — Craterellus cornucopioides .................. 166
24. Goździeniec żółty — Ramaria flava .......................... 168
25. Purchawka chropowata — Lycoperdon gemmatum ............ 170
26. Czernidłak kołpakowaty - Coprinus comatus .................. 172
27. Muchomor czerwonawy — Amanita rubescens ................ 174
28. MJeczaj wełnianka — Lactarius torminosus .................... 176
29. Mleczaj rudy — Lactarius rufus ................................ 178
30. Mleczaj chrząstka — Lactarius vellereus ...................... 180
31. Maślanka wiązkowa — Hypholoma fasciculare ................ 182
32. Grzyb zajączek — Boletus felleus ............................ 184
33. Grzyb świniak — Boletus luridus .............................. 186
34. Sromotnik bezwstydny — Ithyphallus impudicus .............. 188
35. Serowiatka gorzkowata — Russula emetica .................. 190
36. Muchomor czerwony — Amanita muscaria .................... 192
37. Muchomor plamisty — Amanita pantherina .................. 194
38. Tęgoskór pospolity — Scleroderma vulgäre .................... 196
39. Muchomor zielonkawy — Amanita phalloides .................. 198
40. Muchomor żółtawy — Amanita mappa ........................ 200
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
![]()
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.
![]()
KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO OPISU KSIĄŻKI
KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY ZNAJDUJĄCE SIĘ W TEJ SAMEJ KATEGORII
KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA
KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT
PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ SPRZEDAWANEGO PRZEDMIOTU, WYSTARCZY KLIKNĄĆ NA JEDNĄ Z NICH A ZOSTANIESZ PRZENIESIONY DO ODPOWIEDNIEGO ZDJĘCIA W WIĘKSZYM FORMACIE ZNAJDUJĄCEGO SIĘ NA DOLE STRONY (CZASAMI TRZEBA CHWILĘ POCZEKAĆ NA DOGRANIE ZDJĘCIA).
PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
AUTOR -
WYDAWNICTWO -
WYDANIE -
NAKŁAD -
STAN KSIĄŻKI -
RODZAJ OPRAWY -
ILOŚĆ STRON -
WYMIARY -
WAGA -
ILUSTRACJE, MAPY ITP. -
DARMOWA WYSYŁKA na terenie Polski niezależnie od ilości i wagi (przesyłka listem poleconym priorytetowym, ew. paczką priorytetową, jeśli łączna waga przekroczy 2kg), w przypadku wysyłki zagranicznej cena według cennika poczty polskiej.
KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
SPIS TREŚCI LUB/I OPIS (Przypominam o kombinacji klawiszy Ctrl+F – przytrzymaj Ctrl i jednocześnie naciśnij klawisz F, w okienku które się pojawi wpisz dowolne szukane przez ciebie słowo, być może znajduje się ono w opisie mojej aukcji)
INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA
INSTITUT POLONAIS DES RECHERCHES FORESTIERES SERIA D PODRĘCZNIKI NR 3
HENRYK ORŁOŚ
INŻYNIER LEŚNIK
GRZYBY JADALNE I TRUJĄCE
PRAKTYCZNY PODRĘCZNIK Z ZAKRESU ZBIORU I PRZEROBU GRZYBÓW
38 RYSUNKÓW I FOTOGRAFII 40 BARWNYCH TABLIC WYKONANYCH PRZEZ AUTORA
NAKŁADEM SPÓŁDZIELNI „LAS" WARSZAWA 1949
SPIS RZECZY
Wstęp ........................................................ 5
1. Ogólne wiadomości o grzybach ............................ 7__ 18
Ilość i rozpowszechnienie ................................ 7
Budowa i rozmnażanie się ................................ 8
Warunki rozwoju ........................................ 12
Podział systematyczny .................................... 15
Cechy rozpoznawcze poszczególnych rodzin ................ 16
Tabela podziału systematycznego, grzybów ................ 18
2. Jak należy zbierać grzyby .............................. 19— 28
Czas zbioru .............................................. 19
Kalendarzyk występowania poszcz. gatunków grzybów ___ 20
Sprzęt grzybiarza ........................................ 21
Sposób zbierania .......................................... 22
Dziesięć przykazań dla zbierających grzyby .............. 23
Opisy 12 rzadkich i okazałych gatunków grzybów.......... 26
3. Zatrucia grzybami ........................................ 29— 36
Przesądy w sprawie grzybów trujących .................. 29
Ilość i rozpoznawanie gatunków trujących .............. 30
Trujące składniki i objawy zatrucia ...................... 34
.Dziesięć przykazań chroniących od zatrucia .............. 36
4. Sztuczna uprawa grzybów................................ 37— 48
Znaczenie sztucznej uprawy grzybów .................... 37
Sztuczna uprawa grzybów roztoczy ........................ 38
Sztuczna uprawa symbiontów grzybowych.................. 43
Sztuczna uprawa grzybów pasożytów .................... 47
5. Ocena wartości grzybów .................................. 49— 62
Ogólne wiadomości o użyteczności grzybów .............. 49
Skład chemiczny grzybów ................................ 51
Tabela składu chemicznego grzybów ...................... 53
Tabela porównawcza wartości odż. różnych produktów .. 54
Wartości smakowe i witaminowe grzybów .............. 55
Gospodarcza i handlowa wartość grzybów .............. 56
Tabela podziału grzybów według wartości odżywczych,
smakowych i witaminowych .......................... 58
Tabela gatunków najbardziej nadających się do przerobu .. 62 Tabela podziału grzybów według ich całkowitej wartości
gospodarczej .......................................... 60
6. Suszenie grzybów ........................................ 63— 85
Ogólna charakterystyka produkcji suszu grzybowego .... 63
Urządzenia suszarniane .................................. 64
Czynności przed suszeniem ................................ 70
Wykonanie suszenia grzybów ............................ 74
Klasyfikacja suszu grzybowego .......................... 77
Opakowanie, transport i przechowywanie suszu grzybowego 81
7. Inne rodzaje przerobu i zabezpieczenia grzybów .......... 86—105
Solenie grzybów .......................................... 86
Kiszenie albo kwaszenie grzybów .......................... 91
Marynowanie grzybów .................................... 93
Sterylizacja czyli wyjałowienie grzybów ................ 96
Ekstrakty grzybowe ...................................... 103
Zamrażanie grzybów ...................................... 105
8. Organizacja przerobu i handlu grzybami .................. 106—115
Podstawy organizacji .................................... 106
Spożycie na wsi .......................................... 110
Organizacja rynku wewnętrznego ........................ 111
Organizacja wywozu grzybów ............................ 113
9. Opisy 30 gatunków jadalnych ............................ 116—181
Wyjaśnienia ogólne ...................................... 116
Gatunki jadalne pierwszorzędne .......................... 122
Gatunki jadalne drugorzędne ............................ 134
Gatunki jadalne trzeciorzędne ............................ 168
10. Opisy 10 gatunków niejadalnych i trujących .............. 182—201
Gatunki n ejadalne ...................................... 182
Gatunki trujące .......................................... 190
a-
11. Wskazówki dla czytelników w sprawie wydawnictw
o grzybach .............................................. 202
12. Skorowidz nazw ........................................ 205
13. Spis rycin i barwnych tablic ............................- - 213
WSTĘP
W Polsce znajomość grzybów jest bardzo mała.
Na targowiskach naszych w większych miastach znajdujemy w sprzedaży około dziesięciu gatunków i tylko w wyjątkowych wypadkach cyfra ta jest większą. Możemy więc przypuszczać, że wśród robotników i inteligencji pracującej miejskiej znajomość grzybów ogranicza się zaledwie do tych kilku gatunków najważniejszych.
Trochę więcej grzybów zna ludność wiejska, jednak i na wsi ilość gatunków zbieranych i używanych na pokarm prawdopodobnie nie przekracza liczby dwudziestu pięciu
W przeciwieństwie do tego zupełnie inny stan mamy za granicą. Oto na targowiskach w zachodniej Europie, zwłaszcza w Niemczech, znajdujemy w sprzedaży powyżej pięćdziesięciu gatunków grzybów. Ogólna zaś ilość gatunków jadalnych, jak to wynika ze źródeł obcych, przekracza pięćset. Oczywiście że nie wszystkie one są jednakowej wartości odżywczej i smakowej, jednak sama już podana cyfra wskazuje nam ogromną dysproporcję między tym, co osiągamy w zakresie użytkowania grzybów, a tym co osiągnąć możemy i powinniśmy.
Musimy również wspomnieć o różnych przesądach, panujących wśród ludu naszego w sprawie ilości grzybów trujących i sposobów ich rozpoznawania. Przesądy te, o których obszerniej jest mowa w rozdziale 3 niniejszej pracy, są przyczyną, że dziesiątki zupełnie dobrych jadalnych gatunków zalicza się do kategorii tzw. „psich grzybów", a niektóre trujące gatunki, jak np. tzw. „trufle polskie", sprzedaje się na targowiskach.
Jeśli zechcemy wytłumaczyć sobie powyższy stan grzyboznaw-stwa w Polsce, to dojdziemy do wniosku, że główną przyczyną jest brak dobrych, treściwych i dostępnych dla każdego książek o grzybach. O ile przed wojną były jeszcze w sprzedaży pewne wydawnictwa, to obecnie, w okresie powojennym, należą one do rzadkości antykwarskich. Jeżeli więc ktokolwiek nawet gwałtownie pragnąłby poznać grzyby, to na drodze swej napotyka trudności nieprzezwyciężone, w postaci braku w języku polskim wszelkich źródeł książkowych.
Biorąc fakty powyższe pod uwagę, autor wydawnictwa postanowił opracować niniejszy podręcznik, gdyż brak książki tego rodzaju najbardziej dawał się odczuwać. Jest to praktyczny i treściwy podręcznik o grzybach jadalnych i trujących, przeznaczony dla szerokich rzesz leśników, rolników, przyrodników i w ogóle tych wszystkich, którzy chcieliby bliżej poznać grzyby. Są w nim podane wiadomości czysto praktyczne o zbieraniu grzybów, sztucznej uprawie, zatruciach, wartości użytkowej poszczególnych gatunków, wreszcie o ich przerobie. Jest to w pojęciu autora pewne minimum wiadomości o grzybach jadalnych i trujących, z którym każdy przyrodnik, leśnik, czy też rolnik powinien się zapoznać. Oddając więc pracę niniejszą do użytku społeczeństwa pragnąłbym przede wszystkim wyjaśnić, że została ona wykonana w okresie 1945—1946 roku w ramach programu pracy Zakładu Chorób Roślin i Grzyboznawstwa Instytutu Badawczego Leśnictwa. W sprawie następnego ukazania się w druku wielką pomoc i życzliwość okazał Ob. Feliks Gołaszewski, Naczelnik Wydziału Wydawniczego Spółdzielni „Las", co należy tutaj specjalnie podkreślić.
Prócz tego pragnąłbym zaznaczyć, że największą trudnością przy opracowaniu była sprawa dobrych zdjęć fotograficznych i dobrych barwnych tablic. Stanęły tu na przeszkodzie olbrzymie trudności natury technicznej, jak np. brak odpowiednich okazów do reprodukcji. Należy jednak zaznaczyć, że wszystkie rysunki, fotografie i barwne tablice są oryginalne. Fotografie przedstawiają okazy znalezione podczas wycieczek. Barwne zaś tablice wykonane zostały częściowo z okazów z natury, częściowo zaś wzorowane były na przedwojennych ściennych tablicach, opracowanych i wydanych przez autora w roku 1938. Udało się przy tym wizerunki grzybów polepszyć, usuwając pewne drobne usterki i braki tablic przedwojennych.
Trudności wyżej wskazane odwlekły sprawę druku i tylko z wielkim trudem udało się je przezwyciężyć. Poza tym są one również przyczyną stosunkowo niewielkiej ilości opisanych i zilustrowanych gatunków. Było to jednak zagadnienie o pierwszorzędnym znaczeniu dla wartości praktycznej wydawnictwa, którego nie można było ani pominąć, ani zlekceważyć, a należało wykonać nawet kosztem późniejszego ukazania się pracy w druku.
Czy usiłowania powyższe uwieńczone zostały pomyślnym skutkiem i czy w ogóle książka niniejsza spełni swe zadania, to zechcą łaskawie ocenić sami czytelnicy.
Autor prosi ich o życzliwą ocenę i sprawiedliwą krytykę.
Łódź, 19 listopada 1945 r.
Autor
12. SKOROWIDZ NAZW
A
strona
alkaloidy w grzybach ...... 34
Amanita caesarea .......... 26
junquillea ___ 200, 201
„ mappa ............ 200
„ muscaria .......... 192
„ pantherina ........ 194
„ phalloides ........ 198
„ rubescens .......... 174
„ spisa ............ 195
Amanite a étui ............ 164
., citrine ............ 200
„ panthere .......... 194
„ phalloide .......... 198
„ rougeâtre .......... 174
„ tue-mouches ...... 192
Amanitopsis vaginata ...... 164
areometr .................. 90
Armillaire de miel.......... 144
Armillaria mellea .......... 144
aparat Rexa ................ 101
Wecka .............. 101
atropina grzybowa .......... 34
autoklaw .................. 100
B
babie uszy ................ 130
babka ...................... 134
baran ...................... 162
barwniki w grzybach ...... 52
bedłka cebulasta .......... 198
„ mglejarka .......... 164
„ nakrapiana ........ 174
„ opieńka ............ 144
„ parasolowata ........ 158
„ pstrokata .......... 194
„ wiązkowa .......... 182
betka psia .................. 172
białko grzybowe ............ 57
białkowe ciała .............. 53
biel ........................ 180
bielenie suszu .............. 81
Biełyj cziernilnyj grib ...... 172
„ grib .................. 122
„ podgruźd ............ 180
-Birkenpilz .................. 134
Birkenreizker .............. 176
blanszowanie grzybów ...... 98
Błednaja poganka .......... 198
błonnik.................... 53
boczniak ostrygowaty ...... 48
Bolet amer................. 184
„ blafard .............. 186
„ bleuissant ............ 156
„ changeant ............ 152
„ comestible ............ 122
„ des Boeufs............ 136
„ granulé .............. 154
„ jaune ................ 140
„ raboteux ............ 134
Boletus badius .............. 123
„ bovinus .............. 136
„ castaneus ............ 123
„ cyanescens ............ 156
„ edulis ................ 122
„ felleus ................ 184
„ granalatus ............ 154
„ luridus ................ 186
„ lutes .................. 140
„ miniatoporus .......... 187
pachypus ........ 33, 187
„ parasticus ............ 26
„ rufus ................ 152
„ rufus v. arcticus ...... 153
satanas .......... 26, 187
„ scaber .............. 134
„ variegatus ........ 137, 185
borowik .................... 122
Braunroter Milchling ...... 178
brzeziak .................... 134
buliony grzybowe .......... 103
Buławica żołtaja .......... 168
Buraja świnuszka .......... 150
Butterpilz .................. 140
Büscheliger Schwefelkopf .. 182
C
Cantharellus aurantiacus .... 125
„ cibarius ...... 124
„ cinereus ...... 167
cegiełki grzybni ............ 40
Chanterelle comestüble ----- 124
chityna .................... 53
cholewka .................. 166
Choiromyces maendri-
formis .......i........ 28, 143
cholina ................ 34, 52
choroby owadów ............ 50
chróściel ...........:...... 180
chrząstka .................. 180
chrząszcz .................. 180
ciała białkowe .............. 53
ciało owocowe .............. 9
Clavaire jaune .............. 168
Coprin a chevelure ........ 172
Coprinus comatus .......... 172
„ ovatus .......... 173
Craterelle corne d'abondance 166 Craterellus cornucopioides .. 166
czapeczka grzybów ........ 118
czarcie koła ................ 9
czartopłoch ................ 190
czernidlak .................. 172
czernidłak.............. 39, 120
„ jajowaty ........ 173
„ kołpakowaty .... 172
Czernilnyj biełyj grib ...... 172
czeszczewnik .............. 134
Czeszujczatyj jeżewik ...... 160
czubajka czerwieniejąca .... 159 „ kania ............ 158
D
deszczochron .............. 158
dezynfekcja grzybów ...... 81
Dożdiewik szipowatyj ...... 170
Driagiel kurczawyj ........ 162
drop ...................... 158
drożdże .................... 49
drożdżowy grzyb .......... 49
Dryodon coralloides ........ 26
dwusiarczek węgla ........ 81
E
strona
Echter Reizker ............ 128
eksport grzybów ............ 113
ekstrakty grzybowe ........ 103
F
f aloidyna .................. 34
fałszywa kurka ............ 125
„ opieńka .......... 182
trufla ............ 196
fałszywy rydz .............. 176
Feld-Egerling .............. 126
fermentacja alkoholowa ----- 49
„ mlekowa ...... 92
fermenty w grzybach ...... 52
Fistulina hepatica ........ 26, 48
Flaschenbovoist ............ 170
Fliegenpilz ................ 192
Fomes fomentarius ........ 12
fosfatydy .................. 13
fosfor w grzybach .......... 52
fosforescencja .............. 52
fungin ...................... 53
G
Gallenröhrling ............ 184
Ganoderma lucidum ........ 27
gąbka jelenia .............. 168
gąska siarkowa ............ 133
„ zielona .............. 132
„ żółta ................ 132
Gelber Korallenpilz ........ 168
Gelblicher Knollenblätterpilz 200
geotropizm grzybów ........ 12
giikogen .................... 53
Globaria bovista ............ 27
glonowce .................. 15
głownia .................... ^9
gnilec ...................... 56
gołąbek .................... I48
Gorkuszka ................ I78
gory czak żółciowy .......... 184
gorzkówka ............ 180, 190
goździanka żółta ............ 168
goździec .................... 168
goździeniec złoty .......... 169
żółty .......... 168
Grib biełyj ................ I22
„ gwozdicznyj .......... J46
„ wiesiołka ............ 188
Grib zontik piostryj ........ 158
,, żółcznyj .............. 184
Grüner Knollenblätterpilz .. 198
Grünling .................. 132
Grünschuppiger Täubling .. 148
grzyb biały ................ 122
„ cierpki .............. 184
,, czerwony ............ 152
„ czarny .............. 186
„ drożdżowy .......... 49
„ grubotrzonowy .. 33, 187
„ kasztanowaty ........ 123
„ koźlarz .............. 134
„ maślak .............. 140
„ pasożytniczy ........ 26
„ pępek ................ 154
„ płowy .............. 123
„ ponury .............. 186
„ prawdziwy .......... 122
„ psi .................. 29
„ siniak ................ 156
„ sitarz ................ 136
„ szatan ............ 26, 187
„ świniak .............. 186
„ twardzioszek ___ 137, 185
„ zajączek ............ 184
grzybnia .................... 9
„ sterylizowana ...... 40
grzybnik .................... 53
grzyby czarne .............. 134
„ domowe ............ 49
„ drzewne ............ 49
„ eksportowe ...... 60, 116
„ handlowe .......... 116
„ koszerne .......... 124
„ niedoskonałe ...... 15
„ przemysłowe ...... 116
„ żydowskie .......... 124
Gwozdicznyj grib .......... 146
Gyromitre comestibie ...... 130
H
Habichtspilz ................ 160
Hallimasch ................ 144
Helvella esculenta .......... 130
gigas .............. 131
helwellina .................. 34
helwellowy kwas .... 34; 52, 130
Hexenpilz ..............' , .' 186
huba drzewna ........ 9, 47, 49
huba pospolita ............ 12
„ sosnowa .............. 47
Hydne a écailles imbriquées 160
Hydnum amarescens........ 161
„ imbricatum ........ 160
hymenium ................ 10
Hypholoma capnoides ...... 183
„ epixantum ...... 183
Hypholoma fasciculare ...... 182
„ sublateritium .. 183
Hypholome en touffes ...... 182
I
Idiossnkrazja do grzybów .. 34
Inocybe lateraria .......... 31
Ithyphallds impudicus .. 27, 188
J
Jeżewik czeszujczatyj ...... 160
K
Kahler Krempling .......... 150
kania ...................... 158
Kartoffel bo vist ............ 196
kiełkowanie zarodników ___ 38
klasyfikacja krajanki ...... 79
„ proszku ...... 79
„ suszu grzybowego 77
Knollenblätterpilz ...... 198, 200
kolczak blaszkowaty ........ 161
„ dachówkowaty .... 160
„ koralowy .......... 26
koła czarcie ................ 9
„ czarownic ............ 9
kołnierzyk na trzonie ...... 120
Koniczeskiej smoroczek .... 138
Korallenpilz gelber ......'.. 168
Kornblumen-Röhrling ...... 156
korzonki grzybów ........ 9, 118
koszerne grzyby ............ 124
kozak ...................... 134
kozar ...................... 134
kozia broda ................ 168
kozie różki ................ 168
koźlak .................... 134
żołtyj .............. 136
koźlarek .................... 134
koźlarz czarny .............. 134
,, czerwony .......... 152
krajanka grzybowa ........ 64
Krasnyj muchomor ........ 192
Krause Glucke ............ lß2
krowia warga .............. 150
krowiak .................... 136
„ olbrzymi .......... 151
„ podwinięty ........ 150
krzywica .................. 56
Kuhpilz .................... 136
kurka ...................... 124
„ fałszywa ............ 125
kurza nóżka ................ 124
„ stopka .............. 124
kurzajka .................... 124
kurzawka .................. 170
kwas helwellowy .... 34,52, 130
„ mlekowy ............ 92
kwoczka .................... 168
kwoka ............ 28, 162, 168
L
Lactaire a toison .......... 180
„ délicieux .......... 128
„ roux .............. 178
„ vénéneux .......... 176
Lactarius camphoratus ...... 179
„ deliciosus ........ 128
heivus ............ 177
„ piperatus ........ 181
rufus ............ 178
„ torminosus........ 176
„ vellereus.......... 180
lejkowiec dęty .............. 166
gładki ............ 166
- lepiecha .................... 124
lepieszka.................... 124
Lepiota procera ............ 158
„ rhacodes .......... 159
Lépiote élevée .............. 158
Letnij czornyj triuf el ...... 142
lisica ...................... 124
lisiczka .................... 124
liszka ...................... 124
Lycoperdon gemmatum ...... 170
„ hérissé de pierreries ............ 170
„ saccatum ...... 171
Ł
łasiczka .................... 124
łopieńka .................... 144
łosuń ....................... I60
łoszak ...................... i60
Łożnyj siernyj opienok .... 182
triufel .............. 196
łuskwiak zmienny .......... 145
Łże-szampinion ............200
M
maceracja nawozu .......... 41
Marasme d'Oreade.......... 146
Marasmius oreades ........ 146
„ peronatus ...... 147
marymuch .................. I92
maslach .................... I40
maślacz .................... 140
maślak .................... 140
maślanka wiązkowa ........ 182
maślarz .................... I40
Maślenik nastojaszczij ...... 140
maślocha .................. I40
maśluk .................... I40
mączka grzybowa .......... 77
mądziak psi ............ 28, 189
mchowik .................. I54
mchownik .................. 154
mglejarka popielata .......(. 164
mikoryza .................. I3
mikron .................... 10
Milchling braunroter........ 178
mineralne związki w grzybach ....:................. 52
mleczaj .................... 33
„ biel ................ 181
„ chrząstka ............ 180
„ kamforowy .......... 179
„ paskudnik .......... 50
„ płowy............... 177
„ rudy ................ 178
„ rydz ................ 128
„ wełnianka .......... 176
mleczaje trujące ............ 33
mleczarz .................... 180
mleczko w grzybach ........ 33
mlekowa fermentacja ...... 92
mlekowy kwas .............. 92
mochowik .................. I54
„ ziernistyj ........ 154
mocznik w grzybach........ 53
Morchela conica ............ 138
esculenta ......27, 139
Morille conique ............ 138
mól grzybowy .............. 84
muchar .................... 192
muchomor .............. 32, 119
bulwiasty ___ 198, 200
„ cesarski .......... 26
„ cętkowany ........ 194
„ cytrynowy ........ 200
„ czerwonawy ...... 174
„ czerwony ........ 192
,, krasnyj .......... 192
„ krostowaty ...... 174
„ łykowaty ........ 194
„ panterowy ........ 194
„ plamisty .......... 194
„ płowy ............ 200
„ siero-rozowyj ___ 174
„ sieryj ............ 194
„ sromotnikowy .... 198
„ twardawy ........ 195
„ zielonkawy ...... 198
„ żołtyj ............ 200
żółtawy ...... 32, 200
muchomorka ................ 192
muchorówka................ 192
muchotrulka .............. 192
muskarydyna ............ 34, 52
muskaryna .............. 34, 52
inuszarka .................. 192
Mutinus caninus ............ 189
N
Nastojeszczij maślenik ...... 140
Nelken-Schwindling ........ 143
nóżka kurza ................ 124
O
obłocznia . /................ 10
olszówka.................... 150
opieniek ................,----- 144
Opienok łożnyj siernyj ...... 182
osiennij nastojaszczij 144
opieńka .................... 144
bedlka .............. 144
fałszywa ............ 182
„ miodowa .......... 144
„ wiązkowa .......... 182
osak ........................ 152
osłonka .......'............. 120
osowiak .................... 152
owocnia .................... 9
owocnik .................... 9
ozorek pospolity ........26, 48
P
panienka .................. 146
Pantherpilz ................ 194
parasolowiec .............. 158
Parasolpilz .................. 158
Paxillus a bordenroulé...... 150
„ giganteus .......... 151
„ involutus .......... 150
Perlschwamm .............. 174
pęp-ek ...................... 140
pępuszek .................. 154
Pfifferling .................. 124
Phallus caninus..........28, 189
impudicus ...... 27, 188
„ impudique .......... 188
Pholiota mutabilis .......... 145
pieczarka .................. 126
„ polna .........".,... 126
„ polowa ............ 127
„ prawdziwa ........ 126
„ szlachetna ........ 126
pieczarkarnia .............. 39
pieprz grzybowy ............ 180
pieprznik jadalny .......... 124
„ pomarańczowy .... 125
„ popielaty ........ 167
pieprzyk .................... 124
pierścianka ................ 144
piestrak biały............28, 143
„ czarny ............ 142
piestrówka .................. 143
piestrzak czarny ............ 142
piestrzenica jadalna ........ 130
„ olbrzymia......131
pikowanie grzybni .......... 42
plecha .................. 7, 8
plechowce .................. 7
pleśnie .................... 49
Pleurotus ostreatus ........ 48
płaskosz kędzierzawy ...... 162
płodonośna warstwa ........ 10
pochwa .................... 120
pociec ...................... 186
podberezowik .............. 134
podbrzeźniak .............. 134
podciak .................... 186
Podgruzd biełyj ............ 180
podgrzybek ................ 134
„ siny.............. 156
podosiniak .................. 152
podosinnik .................. 152
Podosinowik ................ 152
podpieniek .................. 144
podpieńka .................. 144
podróżniczek ................ 146
podrydzyk ostry ............ 178
podstawczaki .............. 15
podstawki .................. 15
podsuszanie grzybów........ 75
Poganka blednaja .......... 198
Polyporus ramosissimus .... 28
„ sulphureus ...... 48
Popławok .................. 164
potas w grzybach .......... 52
powłoczka .................. 120
prawak.................... 122
prawdzik .................. 122
prawdziwek ................ 122
prawik .................... 122
prochówka ................ 170
proszek grzybowy .......... 64
prośnianka ................ 132
prowialiwanije gribow ...... 75
przetrwalnik ................ 9
przydróżdżka .............. 146
Psalliota arvensis .......... 127
„ campestris ........ 128
Psalliote des champs........ 126
pseudomikoryza ............ 13
psi grzyb .......... 29, 172, 182
psia betka .............. 29, 172
purchatka .................. 170
purchawka ................ 39
„ chropowata ...... 170
kartoflana ...... 196
„ olbrzymia ...... 27
„ workowata ...... 171
R
Ramiaria aurea ............ 169
flava ............ 168
Reizker echter.............. 128
Rexa aparat ................ 101
Rhizopogon sp.............143
Rogatik żołtyj .............. 168
Rothäubchen.............. 152
różki kozie ................ 168
Russula aeruginea .......... 149
„ alutacea .......... 191
„ emetica ........:__19Q
„ fragilis ............ 191
„ furcata ............ 149
„ livida .............. 149
„ virescens .......... 148
Russuleé verdoyante ........ 148
„ métique .......... 190
rydz fałszywy .............. 176
„ koński ................ 176
„ kosmaty .............. 176
„ mleczaj .............. 128
„ pański ................ 128
„ smaczny .............. 128
„ świerkowy ............ 128
„ trujący ................ 176
rydzyk ...................... 128
Ryżik ...................... 128
ryżok ...................... 128
ryzyk ...................... 128
rzeszotnik .................. 136
S
sarna ...................... 160
Scheidenpilz .............. 164
Schmerling ................ 154
Schopftintling .............. 172
Schwefelkopf büscheliger___ 182
Scleroderma verrucosum___ 197
„ vulgäre ........ 196
Scléroderme vulgaire ...... 196
serojeżka .................. 148
serowiatka cukrówka ...... 191
„ gorzkowata ...... 190
„ krucha .......... 191
„ zielonawa ...... 148
sieduń ...................... 162
siedzuń borowy ............ 162
siedź...................... 162
Siero-koriczniewyj siniak .. 186
Siero-rozowyj muchomor___ 174
Sieryj muchomor .......... 194
siniak ...................... 186
„ czerwony ............ 152
„ żółto-oliwkowo-bury 156
sitak ...................... 136
sitarek .................... 136
sitarz ...................... 136
sitnik ...................... 136
skórzak.................... 166
skrobia ..........."......... 53
smarcel .................... 138
smardz cuchnący .......... 188
jadalny ........ 27, 139
„ spiczasty ............ 138
„ stożkowaty ........ 138
smordz .................... 138
smorz ...................... I38
sobowtóry grzybowe ........ 30
Sommertrüffel .............. 142
sosniak .................... 140
sosnowa huba .............. 47
sowa ...................... 158
Sparassis crépu ............ 162
crispa ........ 28, 162
„ laminosa .......... 163
Speise-Lorchel .............. 130
Speiteufel .................. 190
Spritzmorchel .............. 138
sromnik .................... 188
sromotnik bezwstydny .. 27, 188
PSi.............. 28
Steinpilz .................... 122
sterylizacja grzybów ........ 96
sterylizowana grzybnia...... 40
Stinkmorchel .............. 188
Stroczok sjedobnyj.......... 130
stroszka .................... 158
suchar ...................... 166
surojadka .................. 148
„ gorzkowata ...... 190
„ mierzliwa ........ 190
surojadki trujące .......... 33
susz wiązkowy ............ 64
„ w krajance ............ 64
„ w proszku ..........,. 64
suszarnie .................. 68
symbiont grzybowy .. 13, 43, 49
symbioza grzybów ...... 13, 43
syrojadka .................. 148
syrojeszka .................. 148
Syrojeżka ryżaja .......... 190
„ - wymiotowa ...... 190
,1 zielonaja ........ 148
syrowiatka ................ 148
Szampinion................. 126
szampion .................. 126
szatan grzyb ......'..'.'.'..' 26, 187
Szipowatyj dożdiewik ...... 170
szkorbut .................... 56
szmaciak blaszkowaty ...... 163
„ gałęzisty ...... 28, 162
sznury grzybni .............. 9
S
ślimak ...................... 140
śniak ...................... 186
śnieć ........................ 49
świniak .................... 186
świnka .................... 150
Swinuszka buraja .......... 150
T
Täubling grünschuppiger .... 148 tegoskór brodawkowaty .... 197
„ cuchnący .......... 196
„ pospolity .......... 196
Tinea granella .............. 84
tkanka prawdziwa .......... 8
„ rzekoma ............ 8
tłuszcze grzybowe .......... 52
Totentrompete ......"........ 166
towar workowy ............ 82
Tricholoma équestre ........ 132
„ sulfureum ...... 133
Tricholome équestre ........ 132
Triufel letnij czornyj ...... 142
łożnyj .............. 196
truchła .................... 142
Truffe d'été ................ 142
trufla ...................... 142
„ biała ................ 143
„ czarna .............. 142
„ fałszywa ............ 196
„ francuska ............ 143
„ letnia............ 28, 142
„ perigordzka .......... 143
„ polska ............ 33, 196
„ zimowa .............. 143
trufle prawdziwe .......... 143
truflica .................... 142
Tuber aestivum ........28, 142
„ brumale ............ 143
„ brumale var melano-
sporum .............. 143
„ melanosporum ...... 143
twardzioszek ................ 137
„ przydrożny ___ 146
„ siodełkowaty .. 147
Tylopilus felleus ............ 184
U
uprawa grzybów ............ 37
uszy babie .................. 130
W
warga krowia .............. 150
Wecka aparat .............. 101
welnianka .................. 176
węglowodany w grzybach.... 52
wianki grzybów ............ 77
wiązki grzybów ............ 77
Wiesiołka.................. 188
witaminy w grzybach ...... 55
włókniak ceglasty .......... 31
Wollschwamm .............. 180
Wołnuszka .................. 176
worki w grzybach .......... 15
workowce .................. 15
workowy towar ............ 82
wybielanie grzybów ........ 98
wyjałowienie grzybów ...... 96
V
velum partiale .............. 120
„ universale .......... 120
volva ...................... 120
Z
strona
zajączek gorzki ............ 184
zamrażanie grzybów ........ 105
zaraza kartoflana .......... 49
zarodki grzybni ............ 40
zarodnik .................... 10
zasinienie drewna .......... 49
zasłonka .................... 120
zbożowa rdza .............. 49
zieleniatka .................. 132
Zielonaja syrojeżka ........ 148
zielonka .................... 132
Ziernistyj mochowik ........ 154
zmarszcz .................... 138
związki aromatyczne ........ 52
„ azotowe............ 52
„ fosforu ............ 52
„ mineralne .......... 52
„ potasu .............. 52
2
Żagiew lśniąca ............ 27
„ okółkowa .......... 28
„ siarkowa .......... 48
Żołcznyj grib .............. 184
Żołtaja buławica .......... 168
Żołto-oliwkowo-buryj siniak. 156
Żołtyj muchomor .......... 200
„ rogatik ............ 168
żółtak ...................... 78
żydek (grzyb) .............. 134
żydowskie grzyby .......... 124
13, SPIS RYCIN I BARWNYCH TABLIC
Ryciny. str.
1. Zasadnicze części budowy grzyba .............................. 8
2. Sznury grzybni rozwijające się na drewnie .................... 9
3. Różny kształt owocni grzybów ................................ 10
4. Różnego kształtu zarodniki grzybów .......................... 11
5. Geotropizm owocni huby pospolitej .......................... 12
6. Mikoryza korzeni drzew leśnych ................................ 14
7. Budowa warstwy płodonośnej z zarodnikami .................. 15
8. Koszyk pleciony do zbierania grzybów ........:............... 21
9. Łubianka do zbierania grzybów .............................. 21
10. Miejsce, w którym należy obcinać grzyby nożem .............. 22
11. Skręcanie owocni dookoła trzona .............................. 22
12. Rzadkie i okazałe gatunki grzybów ............................ 25
13. Kształt grządek w pieczarkarni .............................. 41
14. Grządki piętrowe w pieczarkarni .............................. 42
15. Przesadzanie grzybni wraz z owocnią na nowe miejsce ........ 44
16. Zasłona ulepszająca do pieca chlebowego ...................... 65
17. Urządzenia ułatwiające suszenie grzybów w piecu chlebowym.. 66
18. Szafka suszarniana do ustawienia na płycie kuchennej ........ 68
19. Rysunek schematyczny suszarni typu szafkowego .............. 69
20. Obcinanie trzonków do suszu wiązkowego .................. 71
21. Sposób krajania grzybów na krajankę ........................ 72
22. Dwa rodzaje wiązek suszu grzybowego ........................ 78
23. Wzór nalepki firmowej........................................ 82
24. Naczynia używane do solenia grzybów ........................ 89
25. Kompotiery używane do sterylizacji grzybów .................. 99
26. Gumowe krążki i sprężynki do uszczelniania słojów .......... 99
2.7. Aparat do sterylizacji grzybów sposobem domowym .......... 100
28. Podstawka na dno kotła sterylizacyjnego ...................... 101
29. Druciana siatka do wstawiania słojów do kotła ................ 102
30. Schemat skupiania i rozprowadzania surowca grzybowego ...... 107
31. Wędrówka grzybów z lasu do rąk spożywcy .................. 109
32 Nazwy poszczególnych części owocni .......................... 116
33. Różne rodzaje budowy dolnej powierzchni kapelusza ........ 117
34. Różne rodzaje przylegania blaszek do trzona .................. 117
35 Rożne rodzaje budowy warstwy rureczek ...................... 118
36. Rożne rodzaje budowy trzonu ................................ 118
37. Aylki lub strzępki na trzonach owocni ........................ 119
38. Powłoczka oraz zasłonka na owocni muchomora .............. 119
Barwne tablice (obok opisu danego gatunku). str.
1. Grzyb prawdziwy — Boletus edulis .......................... 122
2. Pieprznik jadalny - Cantharellus cibarius .................... 124
3. Pieczarka polna — Psalliota campestris ........................ 126
4. Mleczaj rydz — Lactarius deliciosus .......................... 128
5. Piestrzenica jadalna — Helvella esculenta .................... 130
6. Gąska żółta — Tricholoma équestre .......................... 132
7. Grzyb koźlarz — Boletus scaber .............................. 134
8. Grzyb sitarz — Boletus bovinus .............................. 136
9. Smardz stożkowaty — Morchella conica ...................... 138
10. Grzyb maślak — Boletus luteus .............................. 140
11. Trufla letnia — Tuber aestivum .............................. 142
12. Opieńka miodowa — Armillaria mellea ........................ 144
13. Twardzioszek przydrożny — Marasmius oreades ................ 146
14. Serowiatka zielonawa — Russula virescens .................... 148
15. Krowiak podwinięty — Paxillus involutus .................... 150
16. Grzyb czerwony — Boletus rufus .............................. 152
17. Grzyb pępek - Boletus granulatus ............................ 154
18. Grzyb siniak -— Boletus cyanescens ............................ 156
19. Czubajka kania — Lepiota procera ............................ 158
20. Kolczak dachówkowaty — Hydnum imbricatum ................ 160
21. Szmaciak gałęzisty — Sparassis crispa ........................ 162
22. Mglejarka popielata — Amanitopsis vaginata .................. 164
23. Lejkowiec dęty — Craterellus cornucopioides .................. 166
24. Goździeniec żółty — Ramaria flava .......................... 168
25. Purchawka chropowata — Lycoperdon gemmatum ............ 170
26. Czernidłak kołpakowaty - Coprinus comatus .................. 172
27. Muchomor czerwonawy — Amanita rubescens ................ 174
28. MJeczaj wełnianka — Lactarius torminosus .................... 176
29. Mleczaj rudy — Lactarius rufus ................................ 178
30. Mleczaj chrząstka — Lactarius vellereus ...................... 180
31. Maślanka wiązkowa — Hypholoma fasciculare ................ 182
32. Grzyb zajączek — Boletus felleus ............................ 184
33. Grzyb świniak — Boletus luridus .............................. 186
34. Sromotnik bezwstydny — Ithyphallus impudicus .............. 188
35. Serowiatka gorzkowata — Russula emetica .................. 190
36. Muchomor czerwony — Amanita muscaria .................... 192
37. Muchomor plamisty — Amanita pantherina .................. 194
38. Tęgoskór pospolity — Scleroderma vulgäre .................... 196
39. Muchomor zielonkawy — Amanita phalloides .................. 198
40. Muchomor żółtawy — Amanita mappa ........................ 200
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ
Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.
Korzystanie z serwisu oznacza akceptację regulaminu.