Witaj na aukcji Starej Szuflady

Kościół i duchowieństwo w średniowieczu Polska i państwo zakonu krzyżackiego w Prusach Autor: Andrzej Radzimiński

Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe UMK

Ilość stron: 268

Książka jest nowa i nieużywana

Przez ostatnie 25 lat moje badania naukowe koncentrowały się przede wszystkim na dziejach Kościoła i duchowieństwa w średniowiecznej Polsce oraz państwie zakonu krzyżackiego w Prusach. Zwykle zawierały one wątki porównawcze i odniesienia do Kościoła i duchowieństwa w Europie Zachodniej. W przypadku Kościoła w Polsce średniowiecznej moje prace prezentują przede wszystkim wyniki badań nad środowiskami kapituł katedralnych i kolegiackich oraz episkopatu. Dotyczą one jednak również średniowiecznej religijności, a także prawnych podstaw funkcjonowania różnych instytucji kościelnych. W niniejszym tomie postanowiłem opublikować, z tego właśnie obszaru badań, osiem artykułów, które wcześniej ukazały się już w języku niemieckim i angielskim. Większość z nich dotyczy jednego z głównych wątków moich zainteresowań, czyli duchowieństwa kapituł katedralnych w Polsce średniowiecznej. Czytelnik będzie miał okazję do zapoznania się z najważniejszymi wynikami badań prozopograficznych, w tym badań nad karierami kościelnymi, które przeprowadziłem dla duchowieństwa kapitulnego w metropolii gnieźnieńskiej ("Kapituły katedralne w Polsce średniowiecznej - modele karier kościelnych"). Z tymi badaniami korespondują dwa artykuły analizujące identyfikacje stanowe i grupowe duchowieństwa kapitulnego ("Identyfikacje duchowieństwa kapitulnego według stanów i grup w późnośredniowiecznej Polsce") oraz podstawy prawne, społeczne i kulturowe religijności kleru kapitulnego ("Modele prawne, społeczne i kulturowe kleru kapitulnego w Polsce średniowiecznej w kontekście jego religijności"). Do zagadnień szeroko rozumianej religijności duchowieństwa nawiązuje ponadto tekst poświęcony nekrologom kapituł katedralnych oraz memorii kultywowanej w tych środowiskach kościelnych ("Nekrologi i wspomnienie zmarłych w polskich kapitułach katedralnych"). W jednym z kolejnych tekstów zająłem się podsumowaniem polskich badań nad różnymi przejawami religijności w Polsce średniowiecznej po 1989 r. ("Życie religijne w Polsce średniowiecznej - badania z ostatniego dwudziestolecia"). Niezwykle ważnym aspektem funkcjonowania elity średniowiecznego duchowieństwa były jej relacje z władzą królewską. Te różnorodne związki pokazuję przez pryzmat duchowieństwa kapitulnego i kolejnych władców z dynastii Piastów i Jagiellonów, rządzących w Polsce w późnym średniowieczu ("Władza królewska i korporacje kanonickie w Polsce późniejszego średniowiecza"). [...]

(Fragment z Wprowadzenia do książki)

Spis treści

Przedmowa - Tomasz Jurek / 7

Wprowadzenie / 11

Władza królewska i korporacje kanonickie w Polsce późnego średniowiecza / 15

Modele prawne, społeczne i kulturowe kleru kapitulnego w Polsce średniowiecznej w kontekście jego religijności / 31

Kapituły katedralne w Polsce średniowiecznej - modele karier kościelnych / 51

Uwagi o najstarszych statutach kapituł kolegiackich metropolii gnieźnieńskiej / 75

Identyfikacje duchowieństwa kapitulnego według stanów i grup w późnośredniowiecznej Polsce / 97

Kościół w Polsce wokół 1300 r. / 109

Nekrologi i wspomnienie zmarłych w polskich kapitułach katedralnych / 147

Życie religijne w Polsce średniowiecznej - badania z ostatniego dwudziestolecia / 161

Udział zakonu krzyżackiego w procesie ewangelizacji Prus. Uwagi na podstawie ustawodawstwa synodalnego / 175

Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1243-1525. Struktura wewnętrzna i relacje z władcą terytorialnym / 199

Parafie i duchowieństwo parafialne w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach / 231

Statuty synodalne w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach / 259

Powstanie, inkorporacja i pierwotne uposażenie średniowiecznej kapituły katedralnej w Chełmży / 273

Kościół i duchowieństwo w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach na przełomie XIV i XV w. / 295

Zakon krzyżacki a biskupi i kapituły w Prusach XIII-XV w. / 315

Elżbieta z Turyngii - europejski wymiar średniowiecznej kobiety / 335

Bibliografia / 349

Wykaz ilustracji / 351

Indeks osób / 353

Indeks geograficzny / 371