Jan Rykała (1883 - 1943)

"Halny"

olej na tekturze, 29,5 x 40,5 cm

Autentyczny obraz malarza i rzeźbiarza związanego z Zakopanem - Jana Rykały, przedstawiający widok na tatrzańskie szczyty w czasie halnego. W poziomej kompozycji ukazano pejzaż tatrzański z rozległymi, zielonymi, kwitnącymi halami oraz polami uprawnymi na pierwszym planie i zagajnikiem. W oddali z lewej strony widoczne są niewielkie, drewniane chaty za prostym ogrodzeniem. Krajobraz zamyka masyw tatrzańskich szczytów, malowanych w barwie sino-niebieskiej. Ponad nimi unoszą się skłębione masy szaro-białych chmur, które nadają obrazowi dynamiki i dramatyzmu. Obraz malowany szerokimi, zdecydowanymi pociągnięciami pędzla w wąskiej gamie barw z przewagą zieleni i niebieskawych szarości.

Halny – porywisty, ciepły wiatr południowy wiejący w Tatrach, ze względu na niezwykłe efekty wizualne, które się z nim wiążą oraz silny wpływ na przyrodę i ludzką psychikę wielokrotnie był inspiracją dla dzieł literackich i malarskich. „Halny” to rodzima nazwa wiatru fenowego, porywistego, bardzo suchego i ciepłego, który wieje od strony górskich grzbietów ku dolinom. Halny ma chwile ciszy i nagłych porywów, jest kapryśny i nieprzewidywalny. Może przynieść ogromne materialne straty pod Tatrami  zwłaszcza przez niszczenie lasów i zabudowań, ale ma też udowodniony, negatywny wpływ na psychikę mieszkańców Podhala. W czasie halnego zdarza się znacznie więcej samobójstw, ataków nerwowych, kłótni, a nawet zabójstw. Nic więc dziwnego, że tak silny żywioł, który wyniszcza przyrodę i ludzi, a przy tym daje niezwykły, widowiskowy spektakl oddziałujący na wszystkie zmysły, stał się inspiracją dla wielu artystów. Najbardziej znanym dziełem malarskim przedstawiającym wiatr halny jest dzieło Stanisława Witkiewicza "Wiatr halny" z 1895 roku. Halny zainspirował także Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Gałka, Maksa Hanemana, Ludwika Leszko oraz innych pejzażystów tatrzańskich z różnych epok, reprezentujących odmienne nurty w sztuce. Każdy z nich przedstawiał to niezwykłe zjawisko w odmienny sposób, co pokazuje jak różnorodne nastroje i przeżycia estetyczne może wiatr halny wywoływać.

Technika: olej na tekturze. Sygnowany w prawym, dolnym rogu: "Rykała" (sygnatura oryginalna, autorska).

Jan Rykała (1883 - 1943) malarz i rzeźbiarz urodzony w Krakowie. Jako dziecko wraz z rodzicami przeniósł się do Zakopanego, gdzie w latach 1896-1900 uczył się w Szkole Zawodowej Przemysłu Drzewnego na oddziale snycerstwa ornamentalnego. W latach 1901-1908 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Konstantego Laszczki i Józefa Pankiewicza. Studia uzupełniał w Wiedniu. W czasie pierwszej wojny światowej służył w wojsku austriackim -stracił wówczas oko przedzierając się przez ciernie na froncie serbskim. Przed zakończeniem wojny powrócił do Zakopanego, gdzie osiadł na stałe. Malował prawie wyłącznie pejzaże tatrzańskie, w których ówczesna krytyka dostrzegała silny wpływ Jana Stanisławskiego. Pracował bardzo dużo w plenerze, wykonując małych rozmiarów olejne widoki, chętnie sięgał też po technikę akwareli i pasteli.W jego dorobku są też prace z motywami Krakowa oraz widoki morskie wykonane w Jastarni na Helu. Mimo iż rzeźbie poświęcał mniej czasu, to w tej właśnie dyscyplinie osiągnął wysoki poziom artystyczny. Świadczą o tym głowy i popiersia, m. in.: Władysława Zamoyskiego, Stanisława Witkiewicza, Karola Szymanowskiego, Romana Dmowskiego. Jako tworzywa używał gipsu, gliny, drewna, wykonywał również majoliki, korzystając z pracowni zakopiańskiego ceramika Stanisława Gąsienicy Sobczaka.

Wymiary: 29,5 x 40,5 cm (w świetle ramy), z ramą: 39 x 50 cm. Stan zachowania: bardzo dobry. Obraz oprawiony w profilowaną, złoconą ramę z brązowymi przetarciami oraz delikatnym, rzeźbionym ornamentem.

Gwarantujemy autentyczność, wiek oraz stan zachowania wystawianych przedmiotów. Do zakupu (bezpłatnie) dołączamy pisemny certyfikat potwierdzający autentyczność obiektu oraz wszelkie informacje zawarte w opisie.

Istnieje możliwość dołączenia dodatkowej, zewnętrznej ekspertyzy - rzeczoznawcy, biegłego w zakresie wyceny dzieł sztuki (usługa dodatkowo płatna, dostępna na innej naszej aukcji).