Imago Poloniae Dawna Rzeczpospolita na mapach, dokumentach i starodrukach w zbiorach Tomasza Niewodniczańskiego t. I-II
[aut. kat. Kazimierz Kozica, Janusz Pezda / wyd. i red. odpowiedzialny Tomasz Niewodniczański / tł. Arnold Bartetzky]
Warszawa 2002, Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Bitburg, Tomasz Niewodniczański
ISBN: 8388823167
Str. 388, 324
Oprawa tekturowa, 34 cm
Liczne barwne i czarno-białe ilustracje
Stan db. [niew. ryski na opr., niew. otarcia i przetarcia rogów opr.].
Z prawdziwą przyjemnością gościmy w Zamku Królewskim wystawę „IMAGO POLONIAE" przedstawiającą polskiej publiczności zbiory wybitnego polskiego kolekcjonera Pana doktora Tomasza Niewodniczańskiego, który bogaty zbiór „poloników" umieścił w swym domu w Bitburgu na terenie Niemiec. Około dwa tysiące eksponatów wybranych na wystawę, jakkolwiek stanowią tylko niewielką część całości zbiorów, znakomicie pokazują charakter i klasę tej znakomitej kolekcji. Istotną jej częścią jest największy na świecie zespół kartografii polskiej, a także unikalne mapy z różnych części świata, dokumenty królewskie i listy związane z historią Polski, zbiory literackie i bibliofilskie, m.in. listy Mickiewicza, Wierzyńskiego, Gombrowicza, Tuwima, Miłosza, rękopisy utworów polskich wieszczów, inkunabuły, cymelia, starodruki oraz książki z autografami i dedykacjami. Tradycje kolekcjonerstwa sięgają w naszym kraju czasów najodleglejszych, jednak dopiero w ostatnich dwóch stuleciach zbieranie pamiątek narodowych, postrzegane było w kategoriach najbardziej szczytnych pasji. Dr Tomasz Niewodniczański kontynuuje tę tradycję. Ogromna praca i zaangażowanie jakie wykazał dr Tomasz Niewodniczański, gromadząc swą wspaniałą kolekcję, godne są najwyższego podziwu. Wydawać by się mogło, że echa wydarzeń zapisane na tak ulotnym i nietrwałym materiale jakim jest papier, skazane są na zniszczenie, a mimo to papier nadal jest nośnikiem informacji najpowszechniej stosowanym przez naszą cywilizację. Dzięki świadomym działaniom ludzi pragnących zachować świadectwa przeszłości, papierowe dokumenty przetrwały do dziś często w znakomitym stanie, ale z uwagi na kruchość materiału nie sposób eksponować ich zbyt często. Pokazy, na których ocalone z głębi dziejów, czasem wyblakle i nieefektowne świadectwa, wprowadzają nas ponownie w bogaty świat wydarzeń historycznych, są więc rzadką okazją do bezpośredniego kontaktu z nimi. Szczególnie teraz w dobie przewrotu informatycznego, jaki dokonuje się w naszych czasach, nie można dopuścić do utraty ciągłości zapisu i zapomnieć o „papierowym" dorobku naszej cywilizacji. Dlatego tak ważne są działania mające na celu zarówno zachowanie jak i utrwalenie w zbiorowej świadomości istnienia tych dokumentów. Takie właśnie zadanie ma spełnić wystawa „IMAGO POLONIAE". Kolekcja Pana dr. Tomasza Niewodniczańskiego gromadzona jest przez niego z głęboką kompetencją człowieka wszechstronnie wykształconego w przedmiocie swego zbieractwa. Można powiedzieć też, że na co dzień walczy on z okrutnym przeciwnikiem jakim jest destrukcyjna siła czasu i przemijania. Dowodem na to, że w walce tej zwycięża są jego niezykle bogate zbiory. Wierzymy, że udostępniona publiczności stanie się kolekcja dr. Tomasza Niewodniczańskiego, nie tylko źródłem satysfakcji estetycznych, ale również istotnym uzupełnieniem naszej dotychczasowej wiedzy o polskiej historii, literaturze i sztuce. Goszcząc oprócz Warszawy w Berlinie, Krakowie i Wrocławiu, umożliwia szerokiemu kręgowi publiczności zapoznanie się ze świadectwami historii Polski i Niemiec. Przygotowany z wielką starannością dwujęzyczny katalog z pewnością stanowić będzie nieocenione źródło dla dalszych badań, przybliżając, dzięki wersji niemieckiej, obiekty związane z Polską, międzynarodowemu środowisku naukowemu. Świadomi historycznej wartości kolekcji, za szczególny zaszczyt poczytujemy sobie przywilej zaprezentowania we wnętrzach zamkowych owoców wieloletniej fascynacji dr. Tomasza Niewodniczańskiego. Mamy nadzieję, że ekspozycja będąca odzwierciedleniem patriotycznych uczuć i kolekcjonerskiej pasji naszego Rodaka, wzbudzi głębokie zainteresowanie zwiedzających.
prof dr hab. Andrzej Rottermund Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie