Jan Piepka
Hanesk
***
Wydawnictwo Region
rok wydania: 2023
ilość stron: 336
format: 135 x 200 mm
oprawa: miękka ze skrzydełkami
ISBN: 9788375919356
Druga z książek Piepki ukazała się w rok po "Purtkowych stegnach" i nawiązuje do nich w formie (to powieść składająca się z dziesięciu zazębiających się ze sobą historii). Również niektórzy bohaterowie, to postaci znane z kart "Purtkowych stegien". Innowacją jest umiejscowienie akcji większości tych opowieści w dobrze znanej autorowi przestrzeni Północnych Kaszub – okolicach Pucka i Wejherowa. "Hanesk" ma także ważny rys autobiograficzny, bowiem dotyka okresu międzywojnia i hitlerowskiej okupacji, które Piepka doskonale pamięta z lat dziecinnych i młodości. Jego powieściowym alter ego jest chłopiec Jan Grotka, którego oczami czytelnik obserwuje wydarzenia końca lat 30. i okupacji. Wielkim walorem powieści jest wykorzystanie przez Piepkę bogactwa lokalnej, kaszubskiej tradycji gawędziarskiej, którą umiejętnie wplata w narrację o losach tytułowego Haneska i młodego Janka. Książka nie jest wolna od ideowego zaangażowania – pojawiają się w niej także wątki związane z wyzyskiem chłopów i robotników oraz walką klasową – nie umniejsza to jednak walorów "Haneska" jako najszerszej dotąd prezentacji międzywojennego obrazu Kaszub.
*****
Jan Piepka (1926-2001) – poeta, prozaik, dramatopisarz i działacz regionalny związany z północnymi Kaszubami i Trójmiastem, znany również pod pseudonimem Staszków Jan. Tworzył w języku kaszubskim (liryki, dramaty) i polskim (powieści dla dorosłych i młodzieży). W centrum zainteresowań była historia i kultura kaszubska, którą propagował jako członek Związki Literatów Polskich od 1958 roku.
Książkowym debiutem Piepki był wydany w 1955 roku, wspólnie z Leonem Ropplem, zbiór wierszy i opowiadań "Naszé stronë". Wkrótce ukazały się jego: zbiór opowiadań "Purtkowe stegny" (1956) oraz powieść "Hanesk" (1957). Kolejne książki Piepki ukazywały się w następujących latach: 1961 (zbiór wierszy "Sto jedna chwilka"), 1967 (powieść "Szumiące wrzosy"), 1968 (komedia "Choróbsko", powieść "Dzierzby w głogach"), 1970 (powieść "Cisza"), 1974 (opowieść dla dzieci "Wieża z domem"), 1976 (powieść "Komu przypisano miłość..."), 1978 (opowiadania dla dzieci "Torbus i reszta zgrai"), 1980 (tomik poetycki "Czułość słowa"), 1983 (tom wierszy "Kaszmiszczi" i wiersze dla dzieci "Moja kotka, mój kot") i w 1984 (powieść "Cień słońca"). Ostatnimi opublikowanymi utworami twórcy były tomiki wierszy: "Krzyk ptaków" (2000) oraz "Spiewa i lza" (wydany już po jego śmierci, w 2022 r.).
Piepka spoczął w rodzinnym Łebnie, gdzie znajduje się Izba Pamięci prowadzona przez Bibliotekę Publiczną Gminy Szemud i co roku odbywają się spotkania poświęcone jego twórczości i działalności. Z inicjatywy tej instytucji do rąk czytelników trafia także niniejsza seria powieści Jana Piepki, przygotowana przez Wydawnictwo Region z Gdyni.