Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej

SPIS TREŚCI

Od autora ............................................................... 5

Rodowód polityczno-społeczny Gwardii Ludowej i Armii Ludowej ... 11

Komuniści w obronie Warszawy.............................................13

Prekursorzy Polskiej Partii Robotniczej..................................15

Grupa Inicjatywna PPR.................................................. 24

Utworzenie Polskiej Partii Robotniczej...................................26

Powstanie Gwardii Ludowej................................................29

Krajowa Rada Narodowa....................................................31

Powstanie Armii Ludowej..................................................37

OBWÓD I WARSZAWSKI

Ogólna charakterystyka obwodu............................................43

Sekretarze Komitetu Centralnego PPR......................................46

Szefowie Sztabu Głównego GL..............................................47

Pierwszy Sztab Główny GL.................................................47

Dowództwo Główne AL .....................................................47

Sztab Główny AL......................................................... 47

Sekretarze Komitetu Warszawskiego PPR....................................48

Dowódcy Okręgu GL Warszawa-Miasto...................................... 48

Sekretarze Okręgu PPR Warszawa-Lewa Podmiejska...........................48

Dowódcy Okręgu GL Warszawa-Lewa Podmiejska...............................43

Sekretarze Okręgu PPR Warszawa-Prawa Podmiejska..........................49

Dowódcy Okręgu GL Warszawa-Prawa Podmiejska..............................49

Okręg GL Warszawa-Miasto.................................................50

Grupa specjalna im. Ludwika Waryńskiego..................................50

Specgrupa Okręgu nr 1 Warszawa-Miasto....................................62

Grupa bojowa „Andrzeja” — Andrzeja Fonkowicza............................64

Grupy i oddziały Związku Walki Młodych...................................65

Akcje grup Związku Walki Młodych . 68

Pluton, kompania, Batalion AL im. Czwartaków . *.........................73

Oddziały Armii Ludowej w powstaniu warszawskim...........................78

Walki oddziałów AL na Woli i na Starym Mieście.......................80

3 batalion AL Henryka Woźniaka............................. 86

611

Żoliborskie zgrupowanie AL..................................................88

Walki oddziałów AL w Śródmieściu i na Czerniakowie..................................................92

Oddział „Teocha” — Teodora Kufla............................................95

Okręg Warszawa-Lewa Podmiejska..............................................100

Oddział „Franka” — Franciszka Ciastka................................................................100

Oddział „Wilka” — Józefa Rogulskiego.................................................................100

Oddział im. L. Waryńskiego — Antoniego Grabowskiego..................................................101

Oddział „Kuby” — Stanisława Gacia....................................................................102

Oddział „Pepika” — Jerzego Niedoszyńskiego...........................................................111

Oddział „Piotra” — Mirosława Krajewskiego............................................................112

Oddział „Fiodora”....................................................................................114

Grupy wypadowe działające w rejonie linii przemysłowej.....................114

Oddział im. Podhaluzina — Michaiła Diektiariewa.............................117

Okręg Warszawa-Prawa Podmiejska.............................................118

Oddział „Piotra” — Piotra Finansowa ................................................................118

Oddział im. B. Głowackiego, pluton im. „Kazika” — Alfreda Ryngiera . . . 119

Grupy wypadowe w rejonie Mińska Mazowieckiego.......................................................121

Oddział „Czarnego” — Tadeusza Maciejewskiego........................................................123

Oddział „Dąbrowskiego” — Nikołaja Paramonowa........................................................124

Grupa partyzancka „Jastrzębia” — Juliana Gransztofa .»..............................................126

Oddział „Śmiałego” — Zdzisława Lisowskiego..........................................................126

Zgrupowanie „Wilka” — Władysława Sienkiewicza.......................................................127

Oddział im. M. Anielewicza..........................................................................128

Oddział „Mikołaja”...................................................................................130

Oddział „Michała Osetyńca”...........................................................................131

Oddział „Siemiona”...................................................................................131

Oddział „Czarnego Michała”...........................................................................131

Grupa wypadowa w Dzielnicy Legionowo — Stanisława Filipowiaka . . . 132

Grupa wypadowa z Radzymina — Pawła Stankiewicza.....................132

Grupa wypadowa z Kawęczyna — Stanisława Szczęsnego....................................................132

Grupa wypadowa z Drewnicy — Antoniego Parzucha......................132

Grupa wypadowa z Rybienka — Władysława Ponichtera...................132

Grupa Franciszka Osiewicza („Czarny”)...............................................................133

Grupa wypadowa z powiatu węgrowskiego — Jana Korzeniowskiego . . . 133

OBWÓD II LUBELSKI

Ogólna charakterystyka obwodu.......................................................................137

Pełnomocnicy KC PPR i sekretarze Obwodowi PPR.......................................................139

Dowódcy GL i AL Obwodu Lubelskiego..................................................................140

Dowódcy okręgów GL i AL.............................................................................140

Oddział „Kazika” — Ładysława Buczyńskiego.............................................................140

Oddział „Armaty” — Aleksandra Ligięzy . ...........................................................141

Oddział im. Dąbrowskiego — Antoniego Palenia..........................................................142

Oddział Bojowej Organizacji Ludowej (BOL).............................................................143

Oddział Rajewskiego...................................................................................144

Oddział „Czuwasza” — Jakowa Nikołajewa................................................................145

Oddział „Osetyńców”................................................................................. 145

612

Oddział „Zemsta” — Wiszniakowa .....................................146

Oddział „Alka” — Jakuba Aleksandrowicza....................................146

Czerwona Partyzantka........................................................147

Oddział „Starego” — Konstantego Mastalerza.................................148

Oddział Liska — Józefa Liska i innych................................... . 149

Oddział im. T. Kościuszki •— Grzegorza Korczyńskiego.....................150

Grupa Operacyjna im. Kościuszki — Grzegorza Korczyńskiego................153

Oddział „Szymona”..........................................................159

Oddział „Fiedi” — Teodora Kowalowa.......................................160

Oddział „Murzyna” — Ryszarda Postowicza................................ 166

Grupy partyzanckie w rejonie Lubartowa....................................167

Oddział im. G. Narutowicza — Henryka Frączka.............................168

Oddział im. E. Plater i im. J. Kozietulskiego — Samuela Jegiera .... 170

Grupa, oddział „Franka” — Franciszka Wolińskiego........................ . 171

Oddział „Chyła” — Chyła Grynszpana.......................................172

Oddział „Przepiórki” — Edwarda Gronczewskiego............................173

Oddział im. A. Mickiewicza — Leona Plichty...............................179

Oddział „Orła” — Władysława Skrzypka ....................................179

Oddział ,(Bolka” — Bolesława Drabika.....................................181

Oddział „Lemiszewskiego” — Karola Herzenbergera..........................183

Oddział im. Kilińskiego — Stefana Skrzypka...............................183

Oddział im. Słowackiego, im. Dzierżyńskiego..............................' 185

1 batalion GL, 1 Batalion AL im. Hołoda..................................189

5 batalion „Ilji”..........................................................192

6 batalion — Janusza Daduna...............................................192

7 batalion — Edwarda Gronczewskiego.......................................194

Oddział „Kolki” — Michała Melucha i innych...............................195

Oddział „Janka” — Jana Litko................................................197

Oddział „Stacha” — Stanisława Gajusia....................................197

Oddział „Bogdana” — Aleksandra Szymańskiego..............................198

Oddział „Błyskawicy” — Feliksa Kozyry....................................199

Oddział „Maćka” — Jana Wojtowicza........................................201

Oddział „Serafima” — Serafima Aleksiejewa................................203

Oddział łącznikowy Andrzeja Pajdy........................................ 205

Oddział „Wicka” — Ignacego Borkowskiego..................................206

Oddział im. Głowackiego — Pawła Niewinnego...............................208

Oddział „Cienia” — Bolesława Kowalskiego..................................209

1 Brygada AL Ziemi Lubelskiej — Władysław Skrzypek i inni.................211

Oddział Straży Chłopskiej — Juliana Kaczmarczyka.........................219

Oddział „Pilota” — Jana Błażejczyka......................................221

Oddział specjalny — Gustawa Alefa-Bolkowiaka.............................221

Oddział „Zbyszka” — Zbigniewa Pietrzyka..................................223

Oddział „Małego Ryśka” — Ryszarda Płowasia...............................223

Oddział „Zająca” — Czesława Olszewskiego.................................224

Oddział „Heńka” — Henryka Szymańskiego...................................224

Oddział „Marynarza” — Jana Owczarza......................................224

2 (Lubelska) Brygada AL — Zbigniewa Stępki..............................224

Polowa Szkoła Oficerska — Edwarda Jędrzejowskiego........................227

2 Batalion, 3 Brygada AL — Jana Piątka...................................227

Brygada im. Wandy Wasilewskiej — St. Szelesta............................228

€13

Brygada im. Kościuszki — Czesława Klima................................229

Zgrupowanie partyzanckie oddziałów „Jeszcze Polska nie zginęła" .... 233

Oddział im. Stalina — Mikołaja Kunickiego..............................235

OBW0D III RADOMSKO-KIELECKI

Ogólna charakterystyka obwodu..........................................241

Pełnomocnicy KC PPR i sekretarze PPR...................................243

Dowódcy obwodu ...........................................................244

Dowódcy okręgów GL i AL...................................................244

Oddział „Małego Franka” — Franciszka Zubrzyckiego......................244

Oddział „Stacha” — Augusta Langego.....................................250

Oddział „Edka” — Ludwika Kwiatka.......................................251

Oddział GL im. Ziemi Kieleckiej — Ignacego Robba.......................253

/ Oddział „Wilka” — Józefa Rogulskiego...................................239

Oddział „Garbatego” — Stanisława Olczyka..................................200

Grupa wypadowa Dzielnicy Radom........................................... 299

Oddział im. Konowicza.................................................... '<19

Oddział „Lwy” im. Waryńskiego.................................... . j '<> /

Oddział im. Wiktorowicza — Stefana Szymańskiego.................. '99

Oddział im. Głowackiego (I) — Chyła Brawermana.........................MB

Oddział im. Czachowskiego (I)..........................................270

Oddział im. Langiewicza (I) — Wasyla Wojcienki.........................27.1

Oddział im. Zawiszy Czarnego...........................................271

Oddział im. Czarnieckiego (częstochowski) — Karola Brymory .... 27 .

Oddział im. Józefa Sowińskiego.........................................279

Oddział im. Langiewicza (II) — Czesława Boreckiego.....................277

Oddział GL, „Sokół” — Wasyla Wojczenki.................................279

Oddział im. Żółkiewskiego — Bolesława Kubasa...........................299

Oddział „Jaszy” — Jakuba Salnikowa.................................. 291

Oddział (3 batalion) GL im. Bema.......................................391

Oddział „Pawła” im. Czachowskiego (II).................................293

Orupa (oddział) im. W. Łukasińskiego...................................291

Oddział im. B. Głowackiego (II) „Górala” — Stefana Szymańskiego .... 294

Oddział (Batalion) im. Narutowicza — Tadeusza Maja.................. 299

Oddział „Pawlika” — Pawła Gieryłowicza.................................299

Oddział „Ryszarda” — Mieczysława Smolika...............................299

1 Brygada AL im. Ziemi Kieleckiej — Henryka Połowniaka................299

2 Brygada AL im. Ziemi Kieleckiej — Tadeusza Maja.....................399

10 Brygada AL „Zwycięstwo” — Nikołaja Dońcowa........................... 311

11 Brygada AL „Wolność” — Stiepana Riaszczenko...........................319

3 Brygada AL im. gen. Bema — Bolesława Bonety............................317

Brygada „Grunwald” — Józefa Sobiesiaka.................................339

Oddział „Młota” ..........................................................335

O11W0D IV KRAKOWSKI

Ogólna charakterystyka obwodu............................................ 339

Pełnomocnicy KC PPR i sekretarz* obwodu PPR............................343

Dowódcy obv'odu GL I AL...................................................343

Dowódcy okręgów GL 1 AL . 343

Grupy wypudowu Okręgu 1'odhulo............................................345

Grupy wypadowe Okręgu Jasło ............. $46

Oddział „Mnich”, „Młot”..............................................348

Oddział „Józka” .....................................................351

Grupa wypadowa z Jarosławia..........................................351

Oddział Augustyna....................................................352

Oddział Birmana......................................................352

Grupa bojowa „Iskra” (Halbreich).....................................353

Oddział Wodzika......................................................353

Oddział „Iskra” — Basaka.............................................354

Oddział „Siekiery” — Jana Szwai................................... . 358

Oddział „Stefana Koli”...............................................359

Grupa specjalna Okręgu Rzeszów — Kazimierza Nycka..................360

Grupy wypadowe z pow. przeworskiego................................361

Grupy wypadowe z pow. tarnobrzeskiego..............................362

Grupa wypadowa Bonara..............................................363

Oddział „Stacha” — Stanisława Jaskra.................................363

Oddział podhalański „Wisła” — Stanisława Stachaka...................366

Grupa (oddział) „Śląsk”..............................................368

Oddział im. L. Waryńskiego...........................................369

Oddział im. B. Głowackiego — Tadeusza Grochala.....................376

Oddział „Zygmunta” — Zygmunta Fajnsztata.............................383

Oddział im. B. Głowackiego — Jana Trzaski..........................384

Batalion im. „Webera”................................................388

Grupa spadochronowa Antoniego Janczaka...............................388

1 Brygada AL. Ziemi Krakowskiej — Józefa Saturna...................389

Grupa (oddział) Rarusa...............................................409

Oddział „Kruka” — Mariana Boryckiego................................ 499

Oddział „Awangarda” — Wasyla Łukianowicza Tichonina................. 491

Grupa „Zefir”.....................'................................494

Grupa „Broń”, oddział „Jaskra”........................................

Oddział „Za Wolność Ojczyzny”............................... . .

Oddział Maślanki......................................................

Oddział LSB „Burza”.................................... 4M

Oddział „Sowy” — Stanisława Switki............. 499

Oddział „Stalowego” — Stanisława Ćwika...........

OBWÓD V ŚLĄSKI

Ogólna charakterystyka obwodu.................... 414

Pełnomocnicy KC PPR i sekretarze obwodowi PPR ,414

Dowódcy obwodu GL i AL......................

Dowódcy okręgów GL i AL............................ 417

Oddział im. J. Dąbrowskiego..............

Oddział „Muszki” — Franciszka Bednarowlez.il .

Oddział im. „Marcina”............................ i W

Grupa „Kłusownika” — Edwarda Subllku ...

Grupa „Sowy” — Szymona Stanlsluwku .

Grupa „Kwaśnego” — Józefu Iłubdusu

Grupa „Sępa” — Konstantego Glerusz.ezukn ...

Oddział „Zuwudy".................................

Oddzluł „Równica — Orłowu” ..........

*11

Oddział „Ustroń” ...... . , , , ........ 437

Oddział „Barania Góra”.................................................. 437

Polska Partia Robotnicza we Wrocławiu.....................................433

OBWÓD VI ŁÓDZKI

Ogólna charakterystyka obwodu.............................................441

Sekretarze PPR Obwodu Łódzkiego ..........................................443

Dowódcy GL i Ab Obwodu Łódzkiego..........................................443

Dowódcy okręgów Obwodu Łódzkiego..........................................444

Okręg Łódź ...............................................................445

Łódzka specgrupa Gb .................................................... 449

„Promieniści” — Stanisława Gajka („beszek”)...............................450

Okręg Poznań..................................'........................454

Okręg Płock...............................................................456

Płocka grupa sabotażowo-dywersyjna........................................457

Grupa „Żelaznego” — Włodzimierza Ziemieckiego.............................458

Grupa „Wacka” — Wacława Rumińskiego.......................................458

Oddział „Gacka” — Bronisława Wieczorka....................................459

Oddział Franciszka bewandowskiego.........................................460

Grupa „Czarnego” — Ignacego Siedlicha.....................................463

Grupa „Ryszarda” — Tadeusza Szyjki........................................464

Grupa „Maćka” — Wojciecha Kuligowskiego...................................464

Grupa „Józka” — Józefa Bętkowskiego.......................................464

Grupa „Władka” — Władysława Gumińskiego...................................465

Grupa „Małego” — Jana Rypińskiego.........................................465

Grupa „Wąsika” — Stefana beonarczyka......................................465

Grupa „Kuby” — Jakuba Krajewskiego........................................466

Grupa „baska” — baskowskiego..............................................467

1 Batalion Ab im. Ziemi Płockiej — Władysława Rypińskiego .... 463

2 Batalion Ab im. Ziemi Rypińskiej — Czesława Wiśniewskiego .... 471

3 Batalion Ab „Myszyniecki” — Ignacego Siedlicha.........................472

Brygada Ab „Synowie Ziemi Mazowieckiej” — Władysława Marchoła . . 474

Oddział Dąbrowskiego......................................................482

Oddział Waluka............................................................483

Oddział Miętkiego.........................................................485

OBWÓD LWOWSKI

Rozwój i wyniki działalności Gwardii Ludowej i Armii Ludowej . . . . 497

Aneks ....................................................................525

Bibliografia..............................................................534

Indeks nazwisk i pseudonimów..............................................549

Indeks nazw geograficznych................................................584

Zapraszam