Tomasz Szlendak, Jacek Nowiński, Krzysztof Olechnicki, Arkadiusz Karwacki, Wojciech Józef Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012, s. 230.

Autorzy książki Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, będącej raportem z badań przeprowadzonych w roku 2010 przez multidyscyplinarny zespół pod kierunkiem prof. Tomasza Szlendaka, analizują różne aspekty rekonstrukcji historycznej jako praktyki kulturowej, która w ciągu ostatnich dwóch dekad zyskała na znaczeniu wśród form spędzania czasu wolnego.

W trakcie lektury przed czytelnikiem ukazuje się ciekawy obraz prężnie rozwijającego się w Polsce ruchu rekonstrukcyjnego. Przedstawiając różne aspekty zagadnienia, autorzy nakreślili jego zręby, ale i pokusili się o dogłębne analizy wypowiedzi osób badanych. Ważny element publikacji stanowią zdjęcia, wybrane spośród zgromadzonej w trakcie badań dokumentacji fotograficznej i skomentowane przez Krzysztofa Olechnickiego.

Publikacja to świadectwo z badań nad historycznymi grupami rekonstrukcyjnymi oraz próba zmierzenia się ze stereotypami na ich temat oraz medialnymi kliszami ich dotyczącymi.

Autorzy książki skoncentrowali się nie tylko na motywach popychających jednostki do udziału w tego rodzaju grupach [...], ale podjęli też wątek instytucjonalizacji ruchu rekonstrukcji historycznych, poddali refleksji jego kulturotwórcze, ekonomiczne i uspołeczniające potencje. To wszystko pozwoliło stworzyć unikalną i pionierską publikację przybliżającą czytelnikowi dynamicznie rozwijający się w naszym kraju fenomen grup rekonstrukcji historycznych. Książkę, chodź jest ona przede wszystkim raportem z badań terenowych, można traktować również, jako świadectwo tego, jak zmieniają się dziś linie podziałów przebiegających w polu kulturowym: kultura popularna staje się medium edukacji historycznej i narzędziem upamiętniania; przeszłość, by być żywotna, musi dostarczać też przyjemności; amatorzy posiadają kompetencje i wiedzę przewyższające te, którymi dysponują profesjonaliści; sieć jest niezbędna, by podtrzymywać zjawiska oparte na bezpośrednim kontakcie i doświadczeniu; niszowe zainteresowania tworzą fenomeny znajdujące się w centrum zainteresowania wszystkich; fani mają zdolność do tworzenia mikrokultur, które wymuszają zmiany w kulturze mainstreamu itd. Analiza grupy rekonstrukcji historycznych, dokonana przez autorów publikacji, przynosi więc nie tylko monograficzny opis fascynującego zjawiska społecznego, ale staje się też okazją do stworzenia wielowymiarowego portretu współczesnych przeobrażeń społecznych i kulturowych - z recenzji dra hab. prof. UAM Marka Krajewskiego.

Spis treści:

Wprowadzenie
Tomasz Szlendak

UCZESTNICY, ODBIORCY I MIEJSCA, GDZIE SIĘ SPOTYKAJĄ
Wehrmacht nie macha. Rekonstrukcyjna codzienność jako sposób zanurzenia w kulturze
Tomasz Szlendak

REKONSTRUKCJE I/JAKO INSTYTUCJE
Instytucjonalizacja zabawy. O kulturotwórczym i kooperacyjnym potencjale ruchu rekonstrukcyjnego
Jacek Nowiński

EWALUACJA REKONSTRUOWANIA
Rycerstwo między komercją a reintegracją. Analiza wielowymiarowych efektów funkcjonowania grup odtworzeniowych
Arkadiusz Karwacki

PODWÓJNA TOŻSAMOŚĆ REKONSTRUKTORA
Teraz i wtedy. Tożsamość nasycana imitacją przeszłości
Wojciech Józef Burszta

ANALIZA WIZUALNA
Muszkieterowie na transporterze. Rekonstrukcje historyczne w pogoni za wiernością i spektaklem
Krzysztof Olechnicki

Aneks metodologiczny
Tomasz Szlendak, Arkadiusz Karwacki, Krzysztof Olechnicki przy współpracy Wojciecha Walczaka

Bibliografia