ELŻBIETA KOCWOWA
ĆWICZENIA Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ
DLA WYŻSZYCH SZKÓŁ TECHNICZNYCH

PWN  1981, stron 192, stan db+ (przykurzona, lekko podniszczona okładka)

SPIS TREŚCI
Przedmowa
Rozdział 1. MIKROBIOLOGIA
1.   Krótki zarys rozwoju mikrobiologii
2.  Działy mikrobiologii
3.  Mikrobiologia ogólna
4.   Krótka charaKterystyKa wyoranych grup drobnoustrojów
4.1.   Wirusy
4.2.   Mykoplazmy
4.3.   Riketsje
4.4.   Bakterie
4.5.   Grzyby
4.6.   Glony
4.7.   Pierwotniaki zwierzęce
Rozdział 2. LABORATORIUM MIKROBIOLOGICZNE
1.   Pomieszczenia i układ laboratorium mikrobiologicznego
2.    Zaplecze pracowni mikrobiologicznej
2.1.   Zmywalnia
2.2.   Sterylizatornia sucha
2.3.   Pożywkarnia
2.4.   Sterylizatornia Czysta   .
2.5.   Magazyn na pożywki
2.6.   Sterylizatornia brudna
2.7.   Pomieszczenie na kolekcję szczepów
2.8.   Magazyn na szkło i odczynniki
2.9.   Piwnica
3.   Inne pomieszczenia
4.   Podstawowa aparatura laboratorium mikrobiologicznego
5.   Podstawowy sprzęt mikrobiologiczny
6.   Podstawowe szkło laboratoryjne
7.   Ogólne przepisy obowiązujące w laboratorium mikrobiologicznym
Rozdział 3. MIKROSKOPIA
1.   Rodzaje mikroskopów
1.1.   Lupa
1.2.   Mikroskop świetlny, zwykły
1.2.1.   Budowa mikroskopu zwykłego
1.2.2.   Zdolność rozdzielcza mikroskopu zwykłego
1.2.3.   Apertura numeryczna
1.2.4.   Powstawanie obrazu w mikroskopie zwykłym
1.2.5.   Powiększenie mikroskopowe
1.3.   Mikroskop ultrafioletowy
1.4.   Mikroskop ciemnego pola (ultramikroskop)
15.   Mikroskop fluorescencyjny (luminescencyjny)
1.6.   Mikroskop kontrastowo-fazowy
1.7.   Mikroskop elektronowy
2.   Zasady posługiwania się mikroskopem zwykłym
2.1.   Szkiełka przedmiotowe i nakrywkowe
2.2.   Przygotowanie mikroskopu
2.3.   Wybór obiektywu i okularu
2.4.   Oświetlenie
3.   Technika sporządzania preparatów mokrych
3.1.   Przygotowanie szkiełek mikroskopowych
3.2.   Przygotowanie preparatu
4.   Nastawianie preparatów pod małym i średnim powiększeniem
5.   Nastawianie preparatów pod immersją
Rozdział 4. POŻYWKI MIKROBIOLOGICZNE   .
1.   Przygotowanie naczyń szklanych do pożywek
1.1.   Zasady mycia szkła nowego
1.2.   Zasady mycia szkła używanego do hodowli i badań
1.3.   Przygotowanie szkła do suchej sterylizacji
2.   Pożywki (podłoża)
2.1.   Definicja i cel stosowania pożywek
2.2.   Warunki stawiane pożywkom
2.3.   Podział pożywek
2.3.1.   Podział pożywek według charakteru składników
2.3.2.   Podział pożywek według wymagań odżywczych drobnoustrojów
2.3.3.   Podział pożywek według konsystencji
2.4.   Sporządzanie pożywek
2.4.1.   Przygotowanie bulionu odżywczego
2.4.2.   Przygotowanie agaru odżywczego
2.5.   Przykłady podłoży wzbogaconych do hodqwli drobnoustrojów
2.6.   Oznaczanie pH pożywek
Rozdział 5. STERYLIZACJA (WYJAŁAWIANIE) I JEJ METODY
1.   Sterylizacja cieplna, sucha
1.1.   Wyjaławianie przez wyżarzanie
1.2.   Wyjaławianie przez opalanie
1.3.   Wyjaławianie za pomocą suchego, gorącego powietrza
2.   Sterylizacja cieplna, z parą wodną
2.1.   Wyjaławianie przez gotowanie
2.2.   Sterylizacja w autoklawie
2.3.   Sterylizacja w aparacie Kocha  .
3.   Wyjaławianie promieniami ultrafioletowymi  .
4.   Mechaniczne metody sterylizacji i filtry stosowane w mikrobiologii
5.   Metody chemiczne (dezynfekcja)
5.1.     Środki dezynfekcyjne
5.1.1.  Kwasy i zasady
5.1.2.  Środki utleniające
5.1.3.  Sole metali ciężkich
5.1.4.  Organiczne środki dezynfekcyjne
5.1.5.  Związki powierzchniowo czynne (detergenty)
5.2.   Metody dezynfekcji powietrza
5.3.   Określanie wspó łczynnika fenolowego
Rozdział 6. METODY BARWIENIA BAKTERII
1.   Cel barwienia bakterii
2.   Czynności przed barwieniem preparatów
3.   Technika sporządzania preparatów
4.   Podział metod barwienia
4.1.   Barwienie proste
4.2.   Barwienie złożone
4.3.   Barwienie pozytywne
4.4.   Barwienie negatywne
4.5.   Barwienie negatywno-pozytywne
4.6.   Barwienie przeżyciowe
5.    Barwniki stosowane w mikrobiologii
6.    Technika barwienia złożonego
7.   Technika barwienia negatywno-pozytywnego
8 .   Technika barwienia przetrwalników
8.1.   Barwienie przetrwalników metodą Wirtza /7l 4_7
8.2.   Barwienie przetrwalników metodą Dornera 047
9.   Barwienie bakterii kwasoopornych
Rozdział 7. WYOSABNIANIE CZYSTYCH KULTUR DROBNOUSTROJÓW
1.   Wiadomości ogólne
2.   Metody wyosabniania czystych kultur
2.1.   Metoda posiewu powierzchniowego (płytek mazanych)
2.2.   Metoda posiewu wgłębnego (płytek lanych)
2.3.   Metoda seryjnych rozcieńczeń Listera
2.4.   Metoda kropelkowa Lindnera
2.5.   Metoda pojedynczej komórki
2.6.   Pomocnicze metody wyosabniania czystych kultur
Rozdział 8. METODY IDENTYFIKACJI DROBNOUSTROJÓW
1.   Wprowadzenie w tematy ćwiczeń
2.   Ogólna metodyka identyfikacji bakterii
2.1.   Cechy morfologiczne i hodowlane
2.2.   Cechy fizjologiczne (przykłady)
2.3.   Cechy biochemiczne (przykłady)
3.   Interpretacja badań identyfikacyjnych
3.1.   Morfologia i wzrost ryso wy na agarze skośnym
3.2.   Morfologia kolonii
3.3.   Morfologia komórek
3.4.   Wzrost w hodowli kłutej na żelatynie
3.5.   Wzrost na słupku agarowym
3.6.   Stosunek do tlenu
3.7.   Stosunek do dwutlenku węgla
3.8.   Badanie zdolności ruchu u bakterii
3.8.1.   Technika sporządzania preparatu z kroplą wiszącą
3.8.2.   Nastawianie i obserwacja preparatu
3.9.   Oznaczanie właściwości biochemicznych bakterii
3.9.1.   Próby fermentacyjne
3.9.2.   Próba na wytwarzanie siarkowodoru
3.9.3.   Próba na wytwarzanie acetoiny
3.9.4.   Próba na wytwarzanie indolu
3.9.5.   Próba na rozkład mocznika
3.9.6.   Próba na redukcję azotanów
3.10.   Mikrometody metaboliczne Kocwy do szybkiego oznaczenia właściwości biochemicz-
nych bakterii
3.11.   Próby biologiczne na zwierzętach
3.12.   Próby serologiczne
4.   Metody identyfikacji grzybów
4.1.   Identyfikacja drożdży właściwych i grzybów drożdżopodobnych
4.2.   Identyfikacja grzybów pleśniowych
4.2.1.   Identyfikacja pleśniaków
4.2.2.   Identyfikacja grzybów wielokomórkowych, pleśniowych
Rozdział 9. KLUCZ DO OZNACZANIA RODZAJÓW BAKTERII
1.   Ogólny zarys systematyki drobnoustrojów
2.   Przykłady posługiwania się kluczem Bergey a do identyfikacji niektórych rodzajów bakterii   .
Rozdział 10. METODY HODOWLI DROBNOUSTROJÓW
1.   Hodowla statyczna
2.   Hodowla ciągła
3.   Hodowla napowietrzana
4.   Hodowla w warunkach beztlenowych
Rozdział 11. METODY OZNACZANIA LICZBY DROBNOUSTROJÓW
1.   Metody bezpośrednie
1.1.   Bezpośrednie liczenie drobnoustrojów w preparacie barwionym
1.2.   Oznaczanie liczby komórek w hemocyto metrze
1.3.   Metoda ultrafiltracji (filtrów membranowych)
2.   Metody pośrednie
2.1.    Liczenie kolonii
2.2.   Metoda nefelometryczna,chemiczna
2.3.   Metoda nefelometryczna, spektrofotometryczna
Rozdział 12. PROGRAM PRACY LABORATORYJNEJ STUDENTA
Rozdział 13. RECEPTURA    SPORZĄDZANIA MATERIAŁÓW MIKROBIOLOGICZNYCH
1.   Roztwory stosowane w mikrobiologii
1.1.  .Płynfizjologiczny (0,85%roztwór NaCl)
1.2.   Płyn Lugola A
1.3.   Płyn Lugola B
1.4.   Płyn Ringera do sporządzania rozcieńczeń
1.5.   Płyn Tyroda do hodowli tkankowych/"UJ
1.6.   Standardowe roztwory buforowe 0 4j
2.   Pożywki płynne 047 ,
2.1.   Podłoże do hodowli Azotobacter
2.2.   Podłoże do hodowli Azotobacter 037
2.3.   Podłoże dla nitryfikatorów I fazy 037
2.4.   Modyfikacja podłoża dla nitryfikatorów I fazy 037
2.5.   Podłoże dla nitryfikatorów II fazy 03j
2.6.   Podłoże do próby na redukcję azotanów 0vg różnych autorówj (dla bakterii o niskich wymaganiach odżywczych)
2.7.   Podłoże do próby na redukcję azotanów 047 (dla bakterii o wysokich wymaganiach odżywczych)
2.8.   Podłoże dla amonifikatorów 0 3J
2.9.   Bulion odżywczy 0vg różnych autorówj
2.10.   Bulion glukozowy 04J
2.11.   Bulion laktozowy 0 4J
„2.12.   Bulion tryptonowy 047
2.13.   Bulion odżywczy z wysokimi koncentracjami NaCl 047
2.14.   Bulion seleninowy 047
2.15.   Bulion laurylo-tryptozowy 04_7
2.16.   Bulion BAGG 047 (buforowany bulion z glukozą, glicerolem i azydkiem sodowym)
2.17.   Bulion do wykrywania enterokoków 047
2.18.   Bulion wątrobowy do hodowli beztlenowców 047
2.19.   Podłoże glukozowo-peptonowe według Eijkmana
2.20.   Podłoże laktozowo-peptonowe według Eijkmana
2.21.   Podłoże peptonowe do próby MR i VP04j
2.22.   Brzeczka
2.23.   Podłoże z wyciągiem słodowym047
2.24.   Podłoże Sabourauda 0 4J, do hodowli drożdży, drożdżaków i innych grzybów)
2.25.   Podłoże Czapka do hodowli grzybów 04_7 (modyfikacja Doxa i Thoma)
2.26.   Podłoże Barnesa 04J
2.27.   Podłoże asparaginowe Conna 047 (do izolowania saprofitycznych promieniowców;
2.28.   Podłoże cytry niano we Ko sera 047
2.29.   Podłoże mocznikowe Tidvella, Healthera i Merklego
2.30.   Podłoże kazeinowe do hodowli śrubowców 0 3J
2.31.   Podłoże peptonowo-glukozowe do hodowli śrubowców £537
3.   Pożywki stałe
3.1.   Agar odżywczy (zwykły)
3.2.   Agar cytrynianowy Simmonsa
3.3.   Agar kazeinowy
3.4.   Agar Endo
3.5.   Agar laktozowy z dezoksycholanem
3.6.   Agar Mc Conkeya
3.7.   Agar z octanem ołowiawym
3.8.   Agar z eozyną i błękitem metylenowym
3.9.   Podłoże Beijerincka do auksanogramów
3.10.   Agar glukozowy Sabourauda
3.11.   AgarGorodkowej
3.12.   Agar z krwią
3.13.   Agar Dieudonna z krwią  (do hodowli przecinkowców cholery - Vibrk> comma)
3.14.   Agar glukozowy z krwią i cystyną £l4j (do hodowli pałeczek tularemii - Pasteurelk
tularensis)
3.15.   Pożywka jajowa LBwensteina £l4j (do hodowli prątków gruźlicy)
4.   Podłoża niehodowlane do mikrotestów metabolicznych Kocwy
4.1.   Żele agarowe do mikrotestów na wykrywanie fermentacji substancji cukrowych
4.2.   Żel agarowy do mikrotestu na acetoinę
4.3.   Żel agarowy do mikrotestu na indol
4.4.   Żel agarowy do mikrotestu na rozkład mocznika
4.5.   Żel agarowy do mikrotestu na siarkowodór
4.6.   Żel agarowy do mikrotestu na rozkład fenyloalaniny
4.7.   Żel agarowy do mikrotestu z cytrynianem
5.   Zarodek kurzy do hodowli wirusów i riketsji
6.   Ważniejsze barwniki stosowane w mikrobiologii
6.1.    Roztwory fuksyny zasadowej
6.1.1.   Nasycony roztwór fuksyny
6.1.2.   Alkoholo-wodny roztwór fuksyny
6.1.3.   Alkoholo-wodny roztwór fuksyny
6.1.4.   Karbolowy roztwór fuksyny według Ziehla (oryginalny)
6.1.5.   Zmodyfikowany karbolowy roztwór fuksyny według Ziehla
6.2.    Roztwory błękitu metylenowego
6.2.1.   Nasycony roztwór błękitu metylenowego
6.2.2.   Alkoholo-wodny roztwór błękitu metylenowego
6.2.3.   Zmodyfikowany, alkoholo-wodny roztwór błękitu metylenowego L
6.2.4.   Wodny roztwór błękitu metylenowego z tabletek zalecanych przez Biologiczną Komisję Barwienia
6.2.5.   Roztwór błękitu metylenowego do próby reduktazowej
6.2.6.   Wodny roztwór błękitu metylenowego, stosowanego do wykrywania zdolności redukującej drobnoustrojów przemysłowych
6.2.7.   Roztwór błękitu metylenowego,  stosowanego do  barwienia  ziarenek meta- chromatycznych metodą Neissera
6.2.8.   Błękit metylenowy Lofflera
6.2.9.   0,1% roztwór błękitu metylenowego do barwienia i oznaczania liczby martwych komórek drożdży
6.3.   Roztwory safraniny
6.3.1.   Nasycony roztwór safraniny
6.3.2.   Alkoholo-wodny roztwór safraniny
6.4.   Roztwory fioletu krystalicznego lub goryczkowego (gencjanowego)
6.4.1.   Nasycony roztwór fioletu
6.4.2.   Fenolowy roztwór fioletu do barwienia metodą Grama
6.4.3.   Modyfikacja fenolowego roztworu fioletu
6.4.4.   Inna modyfikacja fenolowego roztworu fioletu
6.4.5.   Wodny  roztwór  fioletu do barwienia otoczek bakteryjnych  według Aniony'ego
6.4.6.   Rozcieńczony roztwór wodny fioletu
6.5.   Roztwory zieleni malachitowej
6.5.1.   Roztwór zieleni malachitowej do metody barwienia przetrwalników według
Wirtza, w modyfikacji Bartholomewa i Mittwersa 047
6.5.2.   Modyfikacja roztworu zieleni malachitowej według Conklina do metody Wirtza
6.6.   Roztwór nigrozyny według Dornera [14J
6.7.   Wodny roztwór szelaku do metody negatywno-pozytywnej według Pałasińskiej
7.  Ważniejsze odczynniki stosowane w mikrobiologii
7.1.   Zakwaszony etanol do metody barwienia prątków 047
7.2.   Odczynniki Nesslera do wykrywania amoniaku
7.3.   Odczynniki Griess-Ilosvaya na azotyny
7.4.   Odczynniki na katalazę (rozkład H2O2)
7.4.1.   25-30% perhydrol fi 4j
7.4.2.   Perhydrol do stwierdzania katalazy u prątków
7.4.3.   Woda utleniona 3%
7.5.   Odczynniki na tryptofanazę (na indol)
7.5.1.   Odczynnik Ehrlicha
7.5.2.   Odczynnik Ehrlicha-Bó'hmego
7.5.3.   Odczynnik Kovacsa
7.5.4.   Zmodyfikowany odczynnik Kovścsa według Arnolda i Weavera
7.6.   Odczynniki na sulfhydrazę (na HjS)
7.6.1.   Zasadowy roztwór octanu ołowiawego, nasycony lub 10% roztwór zasadowego octanu ołowiawego
7.6.2.   2% zasadowy roztwór octanu ołowiawego
7.7.   Odczynniki na ureazę (rozkład mocznika)
7.7.1.   0,2% roztwór wodny czerwieni fenolowej
7.7.2.   Modyfikacja roztworu czerwieni fenolowej według Christensena
7.7.3.   0,4% roztwór czerwieni fenolowej
7.7.4.   0,2% roztwór alkoholowy błękitu bromotymolowego do podłoża Singera
7.7.5.   0,4% roztwór wodny błękitu bromotymolowego
7.8.   Odczynniki na acetoinę (acetylometylokarbinol)
7.8.1.   Oryginalny odczynnik Voges-Proskauera (1898)
7.8.2.   Odczynnik 0'Meary
7.8.3.   Odczynnik Barritta
7.9.   Wskaźniki (indykatory) do prób fermentacyjnych z substancjami cukrowymi
7.9.1.   Odczynnik Andrade'a
7.9.2.   Modyfikacja odczynnika Andrade'a
7.9.3.   1% roztwór czerwieni obojętnej do pożywek różnicujących
7.9.4.   1% roztwór alkoholowy purpury bromokrezolowej
7.9.5.   0,2% roztwór wodny błękitu bromotymolowego
7.9.6.   3% roztwór alkoholowy fuksyny zasadowej
7.9.7.    Standardowe roztwory różnych indykatorów, stosowane w USA (tab. 10)
Literatura