Szanowni Państwo.

Przedmiotem aukcji jest stareńka, przepiękna, niezwykle klimatyczna rzeźba przedstawiająca Chrystusa Frasobliwego. To rzecz na pewno bardzo wiekowa, co widać bezsprzecznie na załączonych zdjęciach, na pewno posiada słuszne dziesiątki lat, a mimo to zachowana jest w cudownym stanie, spowija ją tylko naturalna patyna w postaci stylowych pociemnień drewna, z którego rzeźba jest w całości wykonana. To dzieło Piotra Szałkowskiego (1938-2000), co potwierdza sygnatura na spodzie P. SZ..

Piotr Szałkowski urodził się we wsi Żuki w gminie Sokółka w 1938 roku. Tam ukończył szkołę podstawową, następnie pracował w gospodarstwie rolnym i w rodzinnej kuźni, budował domy, budynki gospodarcze oraz zajmował się wykonywaniem drewnianych sań. Zajęcia te sprzyjały rozwojowi zdolności manualnych, poznaniu technicznych właściwości drewna i sposobów jego obróbki.

Zainteresowanie rzeźbą pojawiło się w dzieciństwie, pod wpływem ojca Wincentego, który zajmował się kowalstwem, ciesielstwem, a także rzeźbił. Wpływ na twórcę wywarło również zapoznanie się z twórczością Piotra Radkiewicza z Okopów (rzeźby Madonn, aniołów, świątków). Rozwój artystyczny Piotra Szałkowksiego kształtowały także wiejskie środowisko i lokalny folklor. Pierwsze udane rzeźby – krucyfiksy dla rodziny i sąsiadów, figury do przydrożnym kapliczek – wykonał w wieku 17 lat. Twórczość przerwał jednak okres służby wojskowej, zaangażowanie w zajęcia w gospodarstwie rodzinnym i praca zawodowa. Artysta rzeźbił wówczas sporadycznie, w wolnych od pracy chwilach. Powrót do aktywnej twórczości nastąpił w latach 80-tych, po przejściu na rentę.

Piotr Szałkowski wykorzystywał najczęściej drewno dębu, i lipy, gruszy, klonu i kasztana. Posługiwał się zestawem prostych narzędzi: nożem, siekierą, dłutem. Wykonywał rzeźby jedno- i wielopostaciowe, pełne i płaskorzeźby, zróżnicowane formatowo, o prostych układach kompozycyjnych. W monumentach stosował śmiałe cięcia, operował dużymi płaszczyznami, najczęściej pozostawiał je bez malatury lub barwił tylko bejcą.

W twórczości Piotra Szałkowskiego dominowała tematyka sakralna, czyli przedstawienia Chrystusa Frasobliwego, Madonny, krzyże, postaci świętych, sceny biblijne. Często realizował zamówienia kapliczek o charakterze wotywnym, sytuowane zwyczajowo w miejscu religijnego kultu, na wzgórzu krzyży w Świętej Wodzie k. Wasilówki.

Równie często artysta wykonywał rzeźby o tematyce świeckiej inspirowane przyrodą, pracą i życiem wsi, miejscową kulturą i obyczajami ludowymi. Jego prace ilustrują codzienną egzystencję dawnej wsi, zajęcia mieszkańców, ich zabawy. Przedstawiają także postaci historyczne, typowych mieszkańców okolic Sokółki oraz postaci legendarne, znane z tekstów folklorystycznych. Twórczość Piotra Szałkowskiego znajdowała licznych odbiorców wśród okolicznych mieszkańców, ale wiele rzeźb pozyskiwali także kolekcjonerzy sztuki ludowej i turyści z Polski i zagranicy, odwiedzający jego pracownię rzeźbiarską usytuowaną na szlaku podlaskiego rękodzieła ludowego.

Piotr Szałkowski był postacią cenioną w środowisku lokalnym oraz w gronie ludowych artystów. Od 1988 roku był członkiem STL (w latach 1993-2001 był prezesem Oddziału Białostockiego). Wielokrotnie brał udział w plenerach rzeźbiarskich w kraju i poza jego granicami, m. in. w Austrii i na Litwie. Przedstawiał swoje osiągnięcia artystyczne na konkursach, przeglądach i wystawach sztuki amatorskiej i ludowej, zdobywał nagrody. Jego rzeźby znalazły się w kolekcjach muzealnych w Białymstoku, Toruniu, Węgorzewie, Sokółce.

Został odznaczony Brązowym (1980) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1998), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1996) i „Złotą Odznaką - Zasłużony Białostocczyźnie” (1997).

Piotr Szałkowski zmarł 24 kwietnia 2020 roku.

Rzeźba Chrystusa Frasobliwego, którą proponuję, to doskonały przykład charakterystycznego stylu Piotra Szałkowskiego.

Chrystus Frasobliwy w ikonografii chrześcijańskiej jest przedstawieniem rozmyślającej postaci Jezusa Chrystusa w pozycji siedzącej, z głową opartą na dłoni. Generalnie uważa się, że ów wizerunek, to symboliczne streszczenie Męki Pańskiej.

Pierwsze wizerunki Chrystusa Frasobliwego pojawiły się w końcu XIV wieku w Niemczech, Austrii i Niderlandach. Historycy sztuki wiążą pojawianie się tegoż wizerunku z nurtem nazywanym devotio moderna, czyli z łacińskiego – nowoczesna pobożność, który kładł nacisk na ludzką naturę Chrystusa stawiając Go za wzór do naśladowania dla wiernych. Z zachodu Europy wizerunek Chrystusa Frasobliwego przeniknął do Polski, pojawiając się najpierw na Śląsku i Pomorzu, a następnie przenikając do sztuki ludowej, gdzie bardzo mocno się zakorzenił.

Proponowana dzisiaj Państwu rzeźba na pewno jest oryginalna, na pewno nietypowa w formie, wiekowa i przede wszystkim wzruszająca. Twarz Chrystusa naznaczona cierpieniem i troską o ludzi wprost przejmuje i zmusza wręcz do refleksji...

Polecam zatem serdecznie i uprzejmie zapraszam do licytacji.

Wymiary: wysokość ok. 12,5 cm, szerokość, grubość ok. 5,5 cm,