Rękopis w języku geez (gyyz) na pergaminie. 1 karta zapisana obustronnie. Trudno określić jaki stary, gdyż język geez jest językiem martwym. Przestał być używany ok. X-XII wieku. Potem istniał jedynie w tekstach literackich i liturgicznych. W przeciwieństwie do innych języków semickich język geez jest pisany od lewej do prawej. Ostrożnie można szacować powstanie rękopisu na XVII-XVIII wiek, ale równie dobrze może być dużo starszy.
Tak wygląda przykładowy tekst z XII wieku:
http://scriptsource.org/cms/scripts/page.php?item_id=entry_detail&uid=spjzkadgld
Bardzo podobny.
Z relacji Kosmy Indikopleutesa wynika, że na początku VI w. całe królestwo Aksum było schrystianizowane, a negus Gebre Meskel (530-544) polecił diakonowi Jaredowi (hymnografowi etiopskiemu) wprowadzić śpiewy liturgiczne w trzech językach – geez, argobba oraz harari.
http://svetomir.blox.pl/2007/08/ETIOPSKI-KOSCIOL-APOSTOLSKI-cz-I.html
Może to być księga liturgiczna z fragmentami Biblii lub też może Biblia?
Na końcu zdań czarno-czerwony zestaw kropek i kresek – może jest to „kropka” kończąca zdanie?
Karta ma wymiar ok. 16 x 16 cm (kwadrat – format bardzo rzadko występujący w Europie ).
Pergamin dość sztywny – odmienny niż ten stosowany w Europie – może z powodu innej skóry (z jakiegoś afrykańskiego zwierzęcia? np. antylopy? a może tylko z kozy?) a może z powodu innej technologii wyprawiania?
Bardzo ciekawy egzotyczny rarytas – także dla biblistów, gdyż w tym języku znane są jedne z najstarszych zapisów Starego i Nowego Testamentu.
http://www.tajemnicebiblii.pl/2014/06/10-biblia-z-kozich-skor-papirusy.html
O Arce Przymierza:
Źródłem, w którym możemy znaleźć wiele informacji o Arce Przymierza, jest etiopski epos napisany w języku geez zatytułowany Kebra Nagast, co można przetłumaczyć jako Chwała królów. To liczące 117 rozdziałów dzieło traktuje się jako rodzaj świętej księgi etiopskiego chrześcijaństwa.
http://www.wikalim.republika.pl/0474_sladami_arki_przymierza.html
http://arkaprzymierza.com.pl/3.html
Widać, że rękopis był często używany – świadczą o tym zabrudzenia. Brzegi karty są nierówne, postrzępione, miejscami lekko skruszałe – to zapewne efekt gorącego pustynnego wiatru i słońca. Odciśnięte ślady liniowania – by piszący pisał równo. Pismo równe, czytelne, czarne i czerwone litery. Podobno słowa pisane na czerwono to imiona świętych, określenia Boga lub Świętej Rodziny.
Tu można porównać litery (fragment Księgi Rodzaju w języku gyyz zamieszczony na Wikipedii):
https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_gyyz#/media/File:Ethiopic_genesis.jpg
Z Wikipedii: Gyyz (także geez bądź ge'ez) – język z grupy etiopskich (etiosemickich), używany w królestwie Aksum w mowie i piśmie od IV wieku. Między XI a XIX wiekiem był to język literacki, obecnie jest jedynie językiem liturgicznym Ortodoksyjnego Kościoła Etiopskiego. Tradycja etiopska wskazuje na jego pochodzenie od przybyłego z terenów królestwa Saby, posiadającego hegemonię w królestwie Aksum ludu Agazjan.
Wyróżnia się trzy okresy rozwoju języka gyyz w literaturze:
język inskrypcji aksumskich (do ok. IV w. n.e.)
język przekładów z greki (w tym Biblii) sprzed roku 1000
język z okresu po roku 1000 – głównie w kronikach cesarskich.
Piękny eksponat do ozdoby lub do kolekcji starych rękopisów biblijnych.
Na pergaminie (czyli skórze).
Rarytas kolekcjonerski dla regionalistów, historyków, miłośników starych druków lub rękopisów
E-CYMELIA.PL