Archetypowa symbolika antropo-zoomorficzna od paleolitu do czasów historycznych

Jacek Woźny

Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego

Bydgoszcz 2023

ISBN: 978-83-8018-563-0

liczba stron: 176

oprawa miękka

.

Opis wydawcy

.

Prezentowana Państwu monografia jest przede wszystkim pierwszym, w języku polskim, podsumowaniem problematyki relacji człowiek–zwierzę, rozpatrywanym w różnych kontekstach kulturowych. Tematem pracy są relacje ludzko-zwierzęce, których przejawów autor poszukuje w sztuce i religii archaicznej, które podlegały zawsze odrębnym kontekstom historycznym, wynikającym z dominującego w danym okresie typu kultury: magicznej, religijnej czy nowożytno-europejskiej. Książka jest fascynującą i wciągającą wędrówką w przeszłość, pokazującą, jak różnorodna jest natura człowieka, który zanim nastała nowożytno-europejska cywilizacja, spoglądał na świat zupełnie inaczej.

.

Spis treści

.

WSTĘP

Archetypowe źródła symboliki ludzko-zwierzęcej

ROZDZIAŁ 1

Przedstawienia antropo-zoomorficzne na tle przemian systemów kulturowych

1.1. Przemiany obrazowania relacji ludzko-zwierzęcych w dziejach kultury

1.2. Wyobrażenia antropo-zoomorficzne na tle stosunków pomiędzy głównymi sferami kultury

1.3. Swoistość rodzaju ludzkiego wobec świata zwierzęcego według Teilharda de Chardin

ROZDZIAŁ 2

Paleolityczne i mezolityczne wyobrażenia istot ludzko-zwierzęcych

2.1. Kulturowe źródła sztuki paleolitycznej i mezolitycznej

2.2. Wyobrażenia ludzko-zwierzęce na stanowiskach archeologicznych

2.3. Szamanistyczne interpretacje wyobrażeń ludzko-zwierzęcych

2.4. Szczątki ludzkie i zwierzęce w paleolitycznych i mezolitycznych rytuałach pogrzebowych

ROZDZIAŁ 3

Transformacje ludzko-zwierzęce w sztuce i rytuałach tradycyjnych społeczeństw zbieracko-łowieckich

3.1. Performatywny kontekst wyobrażeń ludzko-zwierzęcych

3.2. Totemiczny kontekst wyobrażeń ludzko-zwierzęcych

ROZDZIAŁ 4

Istoty ludzko-zwierzęce w starożytnych i pierwotnych kulturach wczesnoagrarnych

4.1. Ludzie i zwierzęta w mitologiach społeczeństw agrarnych

4.2. Istoty teriokefaliczne z Anatolii i Bliskiego Wschodu

4.3. Wyobrażenia ludzko-zwierzęce na tle egipskiego „amobilizmu”

4.4. Szczątki ludzkie i zwierzęce w rytuałach pogrzebowych pradziejowych ludów rolniczych

ROZDZIAŁ 5

Symbolika antropo-zoomorficzna w starożytnych mitologiach miejskich epoki brązu

5.1. Istoty ludzko-zwierzęce w mitologiach miejskich starożytnego Wschodu i Grecji

5.2. Szczątki ludzkie i zwierzęce w rytuałach pogrzebowych epoki brązu

ROZDZIAŁ 6

Symbolika antropo-zoomorficzna w mitologiach indoeuropejskich kultur epoki żelaza

6.1. Epifanie zwierzęce w indoeuropejskich mitologiach epoki żelaza

6.2. Teriomorficzne metamorfozy u Owidiusza

6.3. Metamorfozy ludzko-zwierzęce u Celtów

6.4. Przemiany ludzko-zwierzęce w mitologii skandynawskiej

6.5. Istoty ludzko-zwierzęce w mitologii Słowian

6.6. Relacje ludzko-zwierzęce w rytuałach pogrzebowych epoki żelaza

ROZDZIAŁ 7

Istoty ludzko-zwierzęce w symbolice chrześcijańskiej

7.1. Inkorporacja pogańskich wyobrażeń ludzko-zwierzęcych w chrześcijaństwie

7.2. Teologiczne podstawy chrześcijańskich wyobrażeń ludzko-zwierzęcych

ROZDZIAŁ 8

Nowożytne monstra ludzko-zwierzęce

8.1. Wyobrażenia ludzko-zwierzęce w kulturze nowożytnej

8.2. Ludzko-zwierzęce hybrydy w dziełach renesansu, baroku i oświecenia

8.3. Pochówki ludzko-zwierzęce poza przestrzenią sepulkralną

ZAKOŃCZENIE

Od archetypów antropo-zoomorficznych do stawania-się-zwierzętami

.

Bibliografia

Streszczenie

Summary