Witam na aukcji Ancient Corner!
Przedmiotem aukcji jest radiat Konstancjusza I Chlorusa (305-306), wybity w latach 296-297, kiedy był cezarem. Katalogowo to RIC VI Antioch 63a.
Awers: FL VAL CONSTANTIVS P F AVG (Flavius Valerius Constantius Pius Felix Augustus). Popiersie cezara w koronie promienistej i szacie, zwrócone w prawo.
Rewers: CONCORDIA MILITVM. Stojący po lewej stronie Konstancjusz I, w lewej ręce berło, prawa ręka wyciągnięta. Po prawej stronie Jowisz wspierający się na berle i wręczający cezarowi Wiktorię na globie, trzymającą wieniec.
Mennica: ANT, Antiochia (dzisiejsza Antakya, Turcja), pomiędzy postaciami znak półksiężyc nad E, oficyna piąta (ten wariant monety w RIC nie przewiduje tej oficyny).
Waga: 2,63 g
Średnica: 2,00 - 2,20 cm
Plusy: ładna moneta z kompletnymi inskrypcjami i dobrym wizerunkiem cesarza.
Minusy: duże pozostałości jasnego brudu. Rewers dość spłaszczony z przetarciami patyny na szczegółach. Brud na awersie próbowano chyba usuwać, bo jest trochę jaśniejszy i ma mniej równą powierzchnię.
Marcus Flavius Valerius Constantius Herculius (popularnie nazywany Konstancjusz I Chlorus) urodził się 31 marca 250 roku w prowincji Dardania (dzisiaj to obszary przygraniczne państw: Kosowo, Serbia, Macedonia i Bułgaria). Był synem Eutropiusza, wysoko urodzonego mieszczanina i Klaudii, siostrzenicy Klaudiusza II Gockiego (cesarz 268-270) i Kwintyllusa (cesarz przez kilka miesięcy w 270 roku).
Co ciekawe - dzisiaj historycy uważają, że ta więź rodzinna z przeszłymi cesarzami była sfabrykowana przez Konstantyna I Wielkiego. Miał to zrobić by ukryć, że rodzina była skromnego pochodzenia.
Konstancjusz był jednym z niewielu noszących tytuł Protectores Augusti Nostri, nadawany szczególnie zasłużonym oficerom armii. Każda nominacja była akceptowana przez samego cesarza.
Służył pod cesarzem Aurelianem (270-275) i osobiście walczył w kampanii przeciw wybijającemu się na niepodległość Królestwu Palmiry. Później, pod cesarzem Probusem (276-282) otrzymał rangę trybuna wojskowego, a pod Karusem (282-283) został namiestnikiem (Praeses) prowincji Dalmacja.
Na pewno miał polityczne wyczucie, bo w konflikcie pomiędzy Dioklecjanem (284-305), a Karinusem (283-285), synem Karusa, zmienił stronę i poparł tego pierwszego. Dioklecjan później zwyciężył w Bitwie w dolinie rzeki Morawy, w lipcu 285 roku.
W 286 roku Dioklecjan awansował zaufanego kolegę z wojska, Maksymiana (286-305), do rangi współcesarza i oddał mu w zarządzanie zachodnią część Imperium. Dioklecjan zajął się wschodem, co było preludium do późniejszego, bardziej oficjalnego podziału cesarstwa na dwie części.
W 288 roku skończyła się kadencja Konstancjusza jako namiestnika Dalmacji. Dioklecjan uczynił go prefektem pretorianów na zachodzie, pod Maksymianem (patrz obok). Na polecenie cesarza Konstancjusz zaangażowany był w kampanie przeciw plemionom Alemanów. Dowodził atakami na terytorium wroga, przekraczając Ren i Dunaj.
Aby wzmocnić więzy z cesarzem, Konstancjusz rozwiódł się z dotychczasową żoną Heleną i poślubił córkę Maksymiana, Teodorę.
W 293 roku, Dioklecjan świadomy wielkich planów jakie miał Maksymian wobec swojego zięcia, pozwolił awansować Konstancjusza, w ramach nowego, stworzonego przez siebie układu, zwanego Tetrarchią. Polegała ona na administracyjnym podziale Imperium Rzymskiego na część zachodnią i wschodnią. Każda z nich miała być zarządzana przez cesarza (augustus), wspieranego przez cezara. Cezar miał prawo sukcesji po śmierci panującego cesarza.
W Mediolanie, 1 marca 293 roku, Konstancjusz I został formalnie cezarem Maksymiana. Otrzymał w zarządzanie prowincje: Galia, Brytania i prawdopodobnie Hispania. W celu zachowania balansu sił w imperium, Dioklecjan powołał swojego cezara Galeriusza, prawdopodobnie 21 maja tego samego roku w Filipopolis (dzisiaj Płowdiw w środkowej Bułgarii). Rezydencją Konstancjusza I miała być Augusta Treverorum (dzisiejsze Trier, Niemcy).
Pierwszym zadaniem Konstancjusza jako cezara było poradzić sobie z uzurpatorem Karauzjuszem, który okrzyknął się cesarzem Brytanii i północnej Galii w 286 roku. Pod koniec 293 roku Konstancjusz pokonał siły Karauzjusza w Galii. Ten fakt prawdopodobnie skatalizował i tak zaplanowane morderstwo Karauzjusza przez Allectusa (pełnił rolę rationalis, odpowiednika dzisiejszego ministra finansów i skarbu). Allectus (patrz obok) przejął kontrolę nad prowincjami brytyjskimi aż do 296 roku.
Uwaga Konstancjusza została odciągnięta na 2 lata. Musiał zająć się problemem, który stwarzały plemiona Franków (sprzymierzonych i opłacanych przez Allectusa) w północnej Galii. Wspierał także cesarza Maksymiana w walce z Alemanami na froncie Renu.
Ostatecznie Konstancjusz skupił się na Allectusie. Zorganizował dwie floty, które miały przepłynąć Kanał Angielski. Pierwsza, dowodzona przez służącego cezarowi od lat prefekta pretorianów Asklepiodotusa, wyruszyła we wrześniu 296 roku z ujścia Sekwany. W tym samym czasie druga flota, dowodzona przez samego Konstancjusza, rozpoczęła przeprawę z portu w Bononii (dzisiejsze Boulogne-sur-Mer na północy Francji).
Armia Asklepiodotusa wylądowała w Brytanii na wysokości wyspy Vectis (dzisiejsza Isle of Wight), ominąwszy dzięki panującej mgle statki uzurpatora. Walki na wybrzeżu okazały się zwycięskie dla wojsk cezara, asam Allectus zginął w bitwie.
Konstancjusz I pozostał w Brytanii na kilka miesięcy by oczyścić grono oficerów z ludzi Allectusa. Zdecydował też o odnowieniu Muru Hadriana i fortów w jego przebiegu.
Dobrych kilka kolejnych lat, przynajmniej do 303 roku, Konstancjusz zajmował się głównie walką z najazdami barbarzyńców, głównie Alemanów i Franków.
W 303 roku cesarz Dioklecjan zadekretował ostre prześladowania chrześcijan. Szczególnie aktywny w realizacji zaleceń cesarza był cezar Galeriusz (patrz obok). Widząc, że Konstancjusz nie miał nic przeciwko chrześcijanom, Galeriusz liczył, że jego gorliwe działania odróżnią go pozytywnie w oczach starzejącego się już Dioklecjana. Jedno jest pewne, z czterech Tetrarchów Konstancjusz na pewno włożył najmniej wysiłku w realizację zaleceń starszego cesarza. Ograniczył się do zniszczenia dosłownie kilku kościołów.
Pomiędzy 303, a 305 Galeriusz coraz odważniej manewrował tak by być w pozycji przejęcia największej części władzy po śmierci Dioklecjana. W 304 roku cesarz Maksymian spotkał się z Galeriuszem, prawdopodobnie by rozmawiać o sukcesji. Konstancjusza albo nie zaproszono albo nie mogł dotrzeć w związku z ponownie zaognioną sytuacją na froncie reńskim.
Do 303 roku wydawało się jasne pomiędzy Tetrarchami, że syn Konstancjusza, Konstantyn i syn Maksymiana, Maksencjusz zostaną promowani na cezarów po tym jak aktualni cesarze odejdą. Jednak pod koniec 304 Galeriusz przekonał Dioklecjana (a ten Maksymiana) by na cezarów nominować wskazanych przez Galeriusza Sewerusa II i Maksymina Daję.
Dioklecjan i Maksymian ustąpili ze stanowisk cesarzy 1 maja 305 roku. Przed zgromadzonymi w Mediolanie armiami, Maksymian zdjął swój purpurowy płaszcz i przekazał go Sewerusowi, nowemu cezarowi. Jednocześnie ogłosił Konstancjusza cesarzem. Podobna scena odbyła się w Nikomedii, gdzie abdykujący Dioklecjan powołał na cezara Maksymina Daję i awansował na augusta Galeriusza.
Konstancjusz stał się odpowiedzialny za zachodnią część cesarstwa, a Galeriusz rządził wschodem. Konstantyn, syn Konstancjusza, zawiedziony, że nie został cezarem opuścił dwór Galeriusza i udał się do Galii, do ojca.
W 305 roku Konstancjusz przeprawił się do Brytanii i udał się na daleką północ prowincji dowodzić ekspedycją wojskową przeciwko plemionom Piktów. Zwycięski otrzymał tytuł Britannicus Maximus II 7 stycznia 306 roku. Następnie udał się do Eboracum (dzisiejszy York), gdzie zamierzał zebrać dodatkowe siły, przegrupować się, przeczekać zimę, a po niej uderzyć ponownie. Niestety 25 lipca 306 roku zmarłprawdopodobnie z przyczyn naturalnych.
Umierając Konstancjusz miał rekomendować swojego syna na następcę. Zgodnie z ustalonymi zasadami cesarzem w tej sytuacji powinien zostać Sewerus II (cezar), ale dowódcy wojskowi zmarłego cesarza uznali, że jego wola jest ważniejsza od oficjalnej linii sukcesji i okrzyknęli Konstantyna I (patrz obok) nowym augustem.
Zapewniam błyskawiczną wysyłkę monety w bezpiecznym opakowaniu (koperta bąbelkowa).
W razie pytań, zachęcam do kontaktu!